[LXXI] [286] Saepe
etiam facete concedas adversario id ipsum, quod tibi ille detrahit; ut C.
Laelius, cum ei quidam malo genere natus diceret, indignum esse suis maioribus,
"at hercule" inquit "tu tuis dignus." Saepe etiam
sententiose ridicula dicuntur, ut M. Cincius, quo die legem de donis et
muneribus tulit, cum C. Cento prodisset et satis contumeliose "quid fers,
Cinciole?" quaesisset, "Vt emas," inquit "Gai, si uti
velis." [287]
Saepe etiam salse, quae fieri non possunt, optantur; ut M. Lepidus, cum,
ceteris se in campo exercentibus, ipse in herba recubuisset, "vellem hoc
esset," inquit "laborare." Salsum est etiam quaerentibus et quasi
percontantibus lente respondere quod nolint; ut censor Lepidus, cum M. Antistio
Pyrgensi equum ademisset amicique [cum] vociferarentur et quaererent, quid ille
patri suo responderet, cur ademptum sibi equum diceret, cum optimus colonus,
parcissimus, modestissimus, frugalissimus esset "me istorum" inquit
"nihil credere." [288] Conliguntur a Graecis, alia
non nulla, exsecrationes, admirationes, minationes; sed haec ipsa nimis mihi
videor in multa genera discripsisse; nam illa, quae verbi ratione et vi
continentur, certa fere ac definita sunt; quae plerumque, ut ante dixi, laudari
magis quam rideri solent; [289] haec autem, quae
sunt in re ipsa et sententia, partibus sunt innumerabilia, generibus pauca;
exspectationibus enim decipiendis et naturis aliorum inridendis [ipsorum
ridicule indicandis] et similitudine turpioris et dissimulatione et subabsurda
dicendo et stulta reprehendendo risus moventur. Itaque imbuendus est is, qui iocose volet dicere, quasi natura
quadam apta ad haec genera et moribus, ut ad cuiusque modi genus ridiculi
vultus etiam accommodetur; qui quidem quo severior est et tristior, ut in te,
Crasse, hoc illa, quae dicuntur, salsiora videri solent. [290] Sed iam tu,
Antoni, qui hoc deversorio sermonis mei libenter acquieturum te esse dixisti,
tamquam in Pomptinum deverteris, neque amoenum neque salubrem locum, censeo, ut
satis diu te putes requiesse et iter reliquum conficere pergas."
"Ego vero, atque hilare quidem a te
acceptus," inquit "et cum doctior per te, tum etiam audacior factus
iam ad iocandum; non enim vereor ne quis me in isto genere leviorem iam putet,
quoniam quidem tu Fabricios mihi auctores et Africanos, Maximos, Catones,
Lepidos protulisti. [291] Sed habetis ea,
quae vultis ex me audire, de quibus quidem accuratius dicendum et cogitandum
fuit; nam cetera faciliora sunt atque ex eis, quae dicta sunt, reliqua
nascuntur omnia.
|