Hoofdstuk 1 OVER DE VERSCHILLENDE SOORTEN MONNIKEN

1   Men kan duidelijk vier soorten monniken onderscheiden.

2   De eerste soort is die van de cenobieten: dat wil zeggen monniken die in een klooster samenleven en dienen onder een regel en een abt.

3   Vervolgens is er een tweede soort, die van de anachoreten: dat wil zeggen kluizenaars; monniken, die niet meer door de eerste ijver van hun monnikenleven gedreven worden, maar die door een lange proeftijd in het klooster

4   met de steun van de gemeenschap geschoold zijn en geleerd hebben tegen de duivel te strijden.

5   Nadat zij zich in de gelederen van de broeders hebben geoefend voor het duel in de woestijn, zijn zij met de steun van God sterk genoeg om verder zonder andermans hulp, alleen met eigen hand en arm veilig weerstand te bieden aan de aanvechtingen van het vlees en hun gedachten.

6   De derde, een heel slechte soort monniken, is die van de sarabaieten. Zij zijn niet als goud in de oven beproefd door enige regel die op wijze ervaring steunt, maar zij zijn week als lood.

7   Doordat zij met hun werken de wereld trouw blijven is hun kruinschering een kennelijke leugen tegenover God.

8   Zij leven met tweeën of drieën of zelfs alleen zonder herder, niet in de schaapstal van de Heer opgesloten maar in die van henzelf. Als enige wet hebben zij hun begeerten en verlangens;

9   alles wat hun aanstaat en wat zij verkiezen noemen ze dan ook heilig, en wat hun niet bevalt houden ze voor ongeoorloofd.

10            De vierde soort monniken zijn de zogenaamde gyrovagen, die hun hele leven lang de verschillende landstreken doortrekken en voor drie of vier dagen te gast blijven in de cellen van de verschillende monniken.

11            Altijd zwerven zij rond en nooit hebben zij een vaste woonplaats. Zij zijn de slaven van hun eigen grillen en hun onmatige zucht tot eten, en zijn in alle opzichten nog slechter dan de sarabaieten.

12            Over de erbarmelijke levenswijze van al deze mensen kan men beter zwijgen dan spreken.

13            Wij laten hen dan ook voor wat ze zijn en willen nu ertoe overgaan om met Gods hulp een regel op te stellen voor de sterkste soort: de cenobieten.