Vernieuwing van het parochiewezen

41. De parochie is bij uitstek de plaats waar de gelovigen de Kerk concreet kunnen ervaren. ¹³⁷ Tegenwoordig heeft de parochie, in Amerika zoals ook elders in de wereld, te maken met bepaalde moeilijkheden bij het uitoefenen van haar opdracht. Ze moet voortdurend vernieuwd worden, uitgaande van het grondbeginsel dat "de parochie op de allereerste plaats een eucharistische gemeenschap moet blijven".¹³⁸ Dit beginsel houdt in dat "de parochies gastvrij en saamhorig moeten zijn, en de plaats zijn voor christelijke initiatie en voor onderricht in en viering van het geloof, dat ze openstaan voor de verscheidenheid aan genadegaven, diensten en ambtswerkzaamheden, georganiseerd op basis van gemeenschap en verantwoordelijkheid, dat ze de reeds bestaande groeperingen die zich wijden aan het apostolaat weten te inspireren, dat ze aandacht hebben voor de culturele verscheidenheid van de mensen en open staan voor pastorale en interparochiële ondernemingen en voor de wereld waarin ze leven".¹³⁹

Vanwege hun heel eigen problemen verdienen de parochies in de grote stedelijke agglomeraties een speciale aandacht; daar zijn de moeilijkheden zo groot dat de gebruikelijke parochiestructuren ontoereikend blijken en er slechts geringe mogelijkheden zijn voor apostolaat. Toch blijft de parochie als instituut belangrijk en moet ze gehandhaafd blijven. Daartoe moet "verder gezocht naar middelen waardoor de parochie en haar pastorale structuren in stedelijke gebieden beter zouden kunnen functioneren".¹⁴⁰ Een middel voor de vernieuwing van de parochie die bijzonder nodig is voor de parochies in de grote steden, zou misschien kunnen zijn als men de parochie zou zien als de gemeenschap van gemeenschappen en bewegingen. ¹⁴¹ Het lijkt dus goed om kerkelijke gemeenschappen en groepen te vormen van een omvang die echte menselijke contacten mogelijk maakt; zo zal men de onderlinge verbondenheid intenser kunnen beleven, terwijl men ervoor moet zorgen niet alleen daaraan ‘ad intra’ veel aandacht te besteden, maar dit ook te doen aan de verbondenheid met de parochiegemeenschap waar dergelijke groepen deel van uitmaken, alsmede aan de verbondenheid met de gehele diocesane en universele Kerk. Als mensen zo bijeen zijn, zal het bovendien gemakkelijker zijn samen naar het Woord van God te luisteren, in het licht daarvan zich te bezinnen op de verschillende problemen van de mensen, en te komen tot verantwoorde beslissingen die ingegeven worden door de alomvattende liefde van Christus. ¹⁴² Wanneer het parochiewezen zo vernieuwd is "kan het zeer hoopvol perspectief bieden. Het kan de gelovigen tot een gemeenschap maken, het gezinsleven hulp bieden, mensen uit hun anonimiteit bevrijden, hen tegemoet treden en helpen om hun plaats te vinden in hun omgeving en in de samenleving." ¹⁴³ Zo zal in deze tijd iedere parochie, met name die in de grote steden, kunnen zorgen voor een meer persoonlijke vorm van evangelisatie, en tegelijk beter samenwerken met andere mensen die betrokken zijn bij maatschappelijk, onderwijskundig en opbouwwerk. ¹⁴⁴

"Dit soort vernieuwde parochie vraagt een pastor die op de eerste plaats innig vertrouwd is met de levende Christus, een missionaire geest en vaderlijk hart bezit, het geestelijk leven weet te bezielen, en bij de verkondiging van het evangelie anderen weet te betrekken. De vernieuwde parochie heeft behoefte aan samenwerking met de leken, aan iemand die leiding geeft aan de pastorale activiteiten, en aan een pastor die tot samenwerking met anderen in staat is. De parochies in Amerika moeten uitmunten door hun missionaire gezindheid die hen ertoe drijft om zich ook te richten op hen die veraf staan." ¹⁴⁵