De plaatsen waar men Christus ontmoet

12. Vertrouwvol steunend op de hulp van Maria wil de Kerk van Amerika de mannen en vrouwen van dit continent brengen tot de ontmoeting met Christus. Daaruit komt een oprechte bekering voort en een hernieuwde inzet voor communio en solidariteit. Een dergelijke ontmoeting zal er daadwerkelijk toe bijdragen dat het geloof bij talrijke katholieken versterkt wordt, zodat het verder uitgroeit tot een sterk, levend en actief geloof.

Wil het zoeken naar Christus die in zijn Kerk aanwezig is, niet een pure abstractie blijven, dan is het noodzakelijk de concrete plaatsen en momenten aan te geven waarop men Hem binnen de Kerk kan ontmoeten. Wat dit betreft zijn uit de gedachtewisselingen der Synodevaders zeer talrijke suggesties en opmerkingen naar voren gekomen.

Allereerst hebben ze gewezen op het belang van "de heilige Schrift, als deze gelezen wordt in het licht van de Traditie en het Leergezag, en er dieper op in wordt gegaan door overweging en gebed".²⁴ Hun aanbeveling was de kennis van de evangelies te bevorderen, waarin op voor iedereen zeer begrijpelijke wijze wordt beschreven hoe Jezus onder de mensen van zijn tijd leefde. Als men deze heilige teksten leest en daarbij met dezelfde aandacht tracht te luisteren als de menigten op de berg der zaligsprekingen of aan de oevers van het meer van Tiberias toen Hij hen toesprak vanuit een bootje, zal dat ware vruchten van innerlijke bekering voortbrengen.

Een tweede plaats om Jezus te ontmoeten is de heilige liturgie. ²⁵ Het Tweede Vaticaans Concilie heeft ons uitvoerig uiteengezet hoe Christus op velerlei wijze aanwezig is in de liturgie, een zo belangrijk onderwerp dat het in de prediking voortdurend aan de orde moet worden gesteld: Christus is aanwezig in de celebrant die op het altaar het ene en zelfde Kruisoffer hernieuwt; Hij is aanwezig in de sacramenten waardoor Hij zijn kracht daadwerkelijk uitoefent. Wanneer zijn woord verkondigd wordt, spreekt Hij zelf tot ons. Ook binnen de gelovige gemeenschap is Hij aanwezig, want Hij heeft gezegd: "Waar er twee of drie in mijn naam bijeen zijn, daar ben Ik in hun midden" (Mt 18,20). Hij is aanwezig "heel bijzonder onder de eucharistische gedaanten".²⁶ Mijn voorganger Paulus VI achtte het noodzakelijk het bijzondere karakter van de werkelijke tegenwoordigheid van Christus in de eucharistie uiteen te zetten. "Deze tegenwoordigheid wordt ‘werkelijk’ genoemd, niet bij wijze van uitsluiting, alsof de andere niet ‘werkelijk’ waren, maar bij wijze van voorkeur, omdat namelijk de totale en volledige Christus, God en mens, tegenwoordig komt." ²⁷ Onder de gedaanten van brood en wijn "is Christus geheel en volledig aanwezig naar zijn fysieke werkelijkheid, ook als lichaam".²⁸

Schrift en eucharistie, plaatsen waar Christus ontmoet wordt, komen aan de orde in het verhaal van de verschijning van de verrezen Heer aan de Emmaüsgangers. Maar uit de tekst uit het evangelie over het laatste oordeel (vgl. Mt 25,31-46) waarin gezegd wordt dat we geoordeeld zullen worden aan de hand van onze liefde jegens mensen in nood in wie onze Heer Jezus op mysterievolle wijze aanwezig is, blijkt dat we een derde plaats om Christus te ontmoeten niet vergeten mogen: "de mensen, met name de armen, met wie Christus zich vereenzelvigt." ²⁹ Bij de sluiting van het Tweede Vaticaans Concilie wees paus Paulus VI erop dat "wij in het gelaat van iedere mens – vooral wanneer de tranen en het lijden het meer doorschijnend hebben gemaakt – het gelaat van Christus (vgl. Mt 25,40), de Mensenzoon, moeten herkennen".³⁰