41. Het diaconale dienstambt vindt gewoonlijk op de verschillende terreinen van de diocesane pastoraal en in de parochie in verschillende vormen zijn eigen werkveld.

De bisschop kan aan diakens de opdracht geven om samen te werken in de pastorale zorg van een parochie die aan een enkele pastoor is toevertrouwd¹²³ of in de pastorale zorg van parochies die in solidum aan een of meer priesters zijn toevertrouwd. ¹²⁴

Wanneer het gaat om deelnemen aan de uitoefening van de pastorale zorg van een parochie - in gevallen waarin een parochie door gebrek aan priesters geen gebruik kan maken van de directe zorg van een pastoor¹²⁵ - hebben permanent diakens altijd voorrang op niet-gewijde gelovigen. In dergelijke gevallen moet worden gepreciseerd dat de moderator een priester is, omdat slechts deze de 'eigenlijke herder' is en de opdracht van de cura animarum kan ontvangen waaraan de diaken medewerker is.

Op dezelfde wijze kunnen diakens namens de pastoor of de bisschop bestemd worden voor het leidinggeven aan christelijke gemeenschappen in de diaspora. ¹²⁶ "Het is een missionaire functie die in streken, milieus, sociale bevolkingslagen en groepen waar een priester afwezig of moeilijk te vinden is, moet worden uitgeoefend. Vooral op die plaatsen waar geen priester beschikbaar is voor de viering van de eucharistie, verzamelt en leidt de diaken de gemeenschap in een woord- en communiedienst; dan moet de communie naar behoren bewaard zijn. ¹²⁷ Het is een supplementaire functie die de diaken met kerkelijke zending uitoefent wanneer het gaat om te voorzien in de schaarste aan priesters." ¹²⁸ In dergelijke vieringen moet gebeden worden om toename van priesterroepingen en daarbij moet worden benadrukt dat die onmisbaar zijn. Als er een diaken aanwezig is mag de deelname aan de uitoefening van de pastorale zorg niet aan een lekengelovige noch aan een personengemeenschap worden toevertrouwd; dat geldt ook voor het voorgaan in een zondagsviering.

In ieder geval dienen de bevoegdheden van de diaken nauwgezet en schriftelijk te worden omschreven op het moment van de functieoverdracht.

Tussen diakens en andere dragers van de pastoraal moet men edelmoedig en met overtuiging vormen van opbouwende en geduldige samenwerking nastreven. Als het de plicht van diakens is om altijd het ambt van de pastoor te eerbiedigen en hun werk te doen in gemeenschap met allen die delen in diens pastorale zorg, dan hebben zij ook het recht om door allen te worden geaccepteerd en ten volle erkend. Waar de bisschop besluit tot instelling van parochiele pastorale raden, zijn de diakens die deelname aan de pastorale zorg van de parochie hebben gekregen, daar van rechtswege lid van. ¹²⁹ Hoe dan ook, de oprechte liefde die in elk dienstambt een gave van de Geest tot opbouw van het Lichaam van Christus erkent, moet altijd de boventoon voeren.