III. Sed quoniam Cn. Pompeius, aut animi
pravitate, aut quia nihil eo maluit, quam quod tibi obesset, ita lapsus
est, ut hostibus tela in manus iaceret; quibus ille rebus rempublicam
conturbavit, eisdem tibi restituendum est. Primum omnium, summam potestatem
moderandi, de vectigalibus, sumtibus, iudiciis, senatoribus paucis tradidit;
plebem romanam, cuius antea summa potestas erat, ne aequis quidem legibus, in
servitute reliquit. Iudicia tametsi, sicut antea, tribus ordinibus tradita
sunt; tamen iidem illi factiosi regunt, dant, adimunt, quae lubet: innocentes
circumveniunt; suos ad honorem extollunt; non facinus, non probrum aut
flagitium obstat, quo minus magistratus capiant: quod commodum est, trahunt,
rapiunt: postremo, tanquam urbe capta, lubidine ac licentia sua, pro legibus
utuntur.
Ac me quidem mediocris dolor angeret, si virtute partam victoriam, more suo,
per servitium exerceret; sed homines inertissumi, quorum omnis vis, virtusque
in lingua sita est, forte, atque alterius socordia dominationem oblatam
insolentes agitant. Nam, quae seditio, ac dissensio civilis tot tamque
illustres familias ab stirpe avertit? Aut quorum unquam victoria animus tam
praeceps tamque immoderatus fuit?
|