Templum.

Fuerat, ut a marioribus nostri accepi, nobilissimum in Etruria ornatissimumque dee Tussis templum, vetustate religiosissimum structuraque omnium admiratione dignissimum, in quo sacrificia et dies non rarissimi multa celebritate et omnium finitimorum concursu festi agerentur. Quod sane templum forte in hanc usque diem perstitisset, ni mirum in modum casu quodam inaudito et admirabili corruisset. Nam evenit quidem ut lapides, qui pro fundamentis templi substituti iacebant, inepta quadam rerum novarum cupiditate ducti in huiusmodi sermones inter se irrumperent. "Quid agimus, ignavi? utrumne in hanc perpetuam servitutem deiecti sumus, ut hoc immane cui substrati sumus pondus licuerit numquam deponere? semperne insolentes et inertes eos, qui nostris humeris incumbunt lapides, perferendos ducemus? quid, si illi quidem primi in hec loca devenissent? quid, si has longe ante alios sedes occupassent? quid, si ab illis vetustissima huius soli possessio, quam a nobis iam pridem adita et prescripta esset? quenam hec iniuria est? novos et adventitios lapides in luce versari et sole, nos vero, antiquissimos incolas in umbra et squalore perpetuo esse? quis usque adeo vecors hoc possit diutius perpeti? Illi inutiles et supini auro et coronis ornantur; nos, quorum labore et nervis omnis istius templi salus et incolumitas consistit, luto et musco sumus numquam non penitus delibuti et sordidi. Illosne cum candide et tenere puelle exosculentur atque amplexentur, nos tantum neglecti et ignobiles eternum latitabimus? Liceat demum ab hac ignominia nos in fortitudinis et decoris gloriam vendicare. Conscendamus animo robusto atque audaci, nosque in alta et celeberrima templi sede, ut meremur, arripiamus". His dictis incensi animis sese ad eam rem conficiendam expediunt. Sed vix accincti unus atque item alter ad motum insurrexerat, cum omne templum hinc atque hinc ingenti fragore corruit. Eam ob rem fabri, cum ceteros tum maxime fundamentorum lapides partim ad calcem efficiendam confregere, partim ad substernendam cloace viam ex sacro loco admovere. Id cum ita fieri intuerentur lapides hi, qui tante calamitatis in causa fuerant, sua non minus et aliena incommoda atque iacturas indoluere. Atque inter deplorandum admonere singulos non desinebant: insanire illum qui nolit eum sese esse qui sit, prudentisque officium profecto fore, quemcumque sors dederit locum, non odisse; ac veterem quidem consuetudinem, etsi incommodam et iniquam, potius ferendam quam novis institutisipsum te atque alios in grave aliquod damnum ultimumque fortassis malum precipitem dandum.