N° 71
LA ‘MADONETA MORA’ *
Quando che mi e la me fameja sémo
nà star a Arzegnan, la contrà indove ca se catava la nova casa la se ciamava la
contrà de ‘Via del Santo’ e la gavéa la so bela stassion del tran lètrico. A du
passi da sta stassion e costruìa in canton de la curva de la strada, se catava
na ceseta dita de la ‘Madoneta Mora’. Sta pìcola cesa la vegnéa verta altro che
poche volte l'ano e in quele volte lì se diséa la messa, se ressitava le
orassion, se cantava i ini relijosi e se scoltava la prèdica, che de sòlito la
gera tignù da on frate de fora. Mensóno che, a funsion fate, sonava la banda
comunal. Par quel dì de festa, tuto torno via a la cesa e al jardin, vegnéa
parecià de i banchi co sóra tanti muceti de bagigi 1, caròbole 2,
stracaganasse 3,
stéche 4 de
mandolato 5,
tòchi de sùcaro brusà 6,
amareti 7,
bastonsini de ligurissia 8,
carbon dolse, la lucamara, i leca-leca, i bonbon 9, el tiramola 10, màndole, nose, nosele, dàtari, naranse,
mandarini, fighi sichi, ua passa e tante altre bele e bone robe. Se catava,
anca, tanti zugàtoli, le balete de pessa (dite jò jò) inpienà de segaura co
l’àstico (ste balete prima le se sgiaventava lontan o dosso qualchedun e dopo
le se riciapava col palmo de la man par, de novo, risgiaventarle lontan), le
raganele 11 par
far bacan, i balonsini colorà e gunfià col gas, le pue 12 par le femenete e le spinete 13 par i tusiti e
tanti altri zugàtoli. Che belo, gera la sagra!
De fronte a sta ceseta se catava on spassio tegnù a jardin ressintà co
on mureto rifinìo co la ramà 14 de
altessa de omo. Drento ghe stava inpiantà de le piante nane de senpreverde
ciamà ‘martelo’ 15.
Ste piante, sicome che le gera vece, le gera deventà de i albarei e le vignéa
bruscà a forme varie. Coréa vosse che stiani quel posto lì el fusse stà on
simitero o na fossa 16
par sepelir i morti de peste. La statua de la ‘Madoneta Mora’, granda fursi
sinquanta/sessanta sentìmetri, la gera vestìa co na vestalia lissia lissia,
come che la fusse on gran mantelo, che ’l coerzéa el corpo da colo a pié. La
stofa de la veste la gera de color ciaro
che ’l trava al rosa e la gera tuta trapuntà de pànpani 17 dorà, che i coréa nando
senpre in tondo e in suso co le foje de òro e i fiuri pinturà de rosso. A na
serta altessa spuntava on brasso de la Vèrgine, che la sostegnéa el Banbinelo
Gesù, che a so volta, co on so brasseto slungà, el tegnéa in man na bala tonda,
rapresentante el mondo, co sóra na crose picinina. Sia la Mama come el Fioleto
i gera incoronà co na corona de òro co tante geme de tanti coluri. I me ga
contà che na siora (che mi credo de gaver cognossù za a i tenpi mii vanti co i
ani sui) la se ga rancurà sta statua sistemàndola sóra on altarin, che la se
gavéa fato far in on canton de na stanza de la so casa.
Passà tanti ani e tornà da quele
parti lì, a só restà co tanto de oci no catando pi la me cara ceseta. Desso ghe
xe lì altre robe e, anca sa a le go viste, no me mensono gnanca che cossa che
le xe. Epur, se se gavesse vossudo salvar sta modesta e linda ceseta, mi credo
che la se gavarìa possudo mantegnerla in pié: la gera tanto picinina e come
gavarìssela fato a ostacolar el ‘progresso’ se la se lassava lì, a contar on
tòco de storia de i nostri Veci?
* On caro ricordo aromai scancelà.
|