Indice | Parole: Alfabetica - Frequenza - Rovesciate - Lunghezza - Statistiche | Aiuto | Biblioteca IntraText
Antonio Balsemin
Desso ve conto…

IntraText CT - Lettura del testo

  • N° 71
Precedente - Successivo

Clicca qui per nascondere i link alle concordanze

71

LA ‘MADONETA MORA’ *

Quando che mi e la me fameja sémo star a Arzegnan, la contrà indove ca se catava la nova casa la se ciamava la contrà de ‘Via del Santo’ e la gavéa la so bela stassion del tran lètrico. A du passi da sta stassion e costruìa in canton de la curva de la strada, se catava na ceseta dita de la ‘Madoneta Mora’. Sta pìcola cesa la vegnéa verta altro che poche volte l'ano e in quele volte se diséa la messa, se ressitava le orassion, se cantava i ini relijosi e se scoltava la prèdica, che de sòlito la gera tignù da on frate de fora. Mensóno che, a funsion fate, sonava la banda comunal. Par quel de festa, tuto torno via a la cesa e al jardin, vegnéa parecià de i banchi co sóra tanti muceti de bagigi 1, caròbole 2, stracaganasse 3, stéche 4 de mandolato 5, tòchi de sùcaro brusà 6, amareti 7, bastonsini de ligurissia 8, carbon dolse, la lucamara, i leca-leca, i bonbon 9, el tiramola 10, màndole, nose, nosele, dàtari, naranse, mandarini, fighi sichi, ua passa e tante altre bele e bone robe. Se catava, anca, tanti zugàtoli, le balete de pessa (dite ) inpienà de segaura co l’àstico (ste balete prima le se sgiaventava lontan o dosso qualchedun e dopo le se riciapava col palmo de la man par, de novo, risgiaventarle lontan), le raganele 11 par far bacan, i balonsini colorà e gunfià col gas, le pue 12 par le femenete e le spinete 13 par i tusiti e tanti altri zugàtoli. Che belo, gera la sagra!  De fronte a sta ceseta se catava on spassio tegnù a jardin ressintà co on mureto rifinìo co la ramà 14 de altessa de omo. Drento ghe stava inpiantà de le piante nane de senpreverde ciamàmartelo15. Ste piante, sicome che le gera vece, le gera deventà de i albarei e le vignéa bruscà a forme varie. Coréa vosse che stiani quel posto el fusse stà on simitero o na fossa 16 par sepelir i morti de peste. La statua de la ‘Madoneta Mora’, granda fursi sinquanta/sessanta sentìmetri, la gera vestìa co na vestalia lissia lissia, come che la fusse on gran mantelo, che ’l coerzéa el corpo da colo a pié. La stofa de la veste la  gera de color ciaro che ’l trava al rosa e la gera tuta trapuntà de pànpani 17 dorà, che i coréa nando senpre in tondo e in suso co le foje de òro e i fiuri pinturà de rosso. A na serta altessa spuntava on brasso de la Vèrgine, che la sostegnéa el Banbinelo Gesù, che a so volta, co on so brasseto slungà, el tegnéa in man na bala tonda, rapresentante el mondo, co sóra na crose picinina. Sia la Mama come el Fioleto i gera incoronà co na corona de òro co tante geme de tanti coluri. I me ga contà che na siora (che mi credo de gaver cognossù za a i tenpi mii vanti co i ani sui) la se ga rancurà sta statua sistemàndola sóra on altarin, che la se gavéa fato far in on canton de na stanza de la so casa.

Passà tanti ani e tornà da quele parti , a restà co tanto de oci no catando pi la me cara ceseta. Desso ghe xe altre robe e, anca sa a le go viste, no me mensono gnanca che cossa che le xe. Epur, se se gavesse vossudo salvar sta modesta e linda ceseta, mi credo che la se gavarìa possudo mantegnerla in pié: la gera tanto picinina e come gavarìssela fato a ostacolar elprogresso’ se la se lassava , a contar on tòco de storia de i nostri Veci?

 

*   On caro ricordo aromai scancelà.

 

 

 






p. -

1 bagìgi s. m., galetìne s. f., v. rust. = it. arachidi, noccioline americane. (Candiago- Romanato, pag. 16).



2 caròbole, caròbe s. f. = it., carrube. (Candiago-Romanato, pag., 35).



3 stracaganàsse s. f. = it., castagne secche. (Candiago-Romanato, pag. 205).



4 stèca, tòco, porsiòn, (misure varie) s. f. – s. m. = it. pezzo, taglio, trancia di...  (Candiago-Romanato, pag. 219).



5 mandolàto s. m. = it., mandorlato. (Candiago-Romanato, pag. 106).



6 sùcaro brusà, sùcaro incaramelà s. m. = it., zucchero caramellato. (Candiago-Romanato, pag. 209).



7 amaréti s. m., v. rust. = dolci rustici (locali) a base di mandole sgranate con zucchero.



8 ligorìssia, ligurìssia, súcaro gorìssia ecc. s. f. – s. m. = it., liquerizia. (Candiago-Romanato, pag. 101).



9 bonbòn s. m. = it., confetto. (Candiago-Romanato, pag. 24).



10 tiramòla s. m. = it., caramello. (sa te a la sagra pòrtame casa na s-cianta de tiramòla = se vai alla sagra portami a casa un po’ di caramello). (Candiago-Romanato, 217).



11 raganèla, ranèla s. f. = it. raganella. (Candiago-Romanato, pag. 147).



12 púa, bànbola s. f. = it., bambola. (Candiago-Romanato, pag. 144).



13 spineta s. f. = it., armonica a bocca. (Candiago-Romanato, pag. 199).



14 ramà, inferià s. f.  = it. rete metallica. (Candiago-Romanato, pag. 148).



15 martèlo s. m. = it., bosso. (frasca de martèlo = rametto di bosso). (Candiago-Romanato, pag. 108).



16 fòssa s. f. = it., buca per la sepoltura (in questo caso fossa comune, cioè, per più cadaveri). (Candiago-Romanato, pag. 71).



17 pànpani s. m. = it., pampino, tralcio tenero di vite. (Candiago-Romanato, pag. 128).





Precedente - Successivo

Indice | Parole: Alfabetica - Frequenza - Rovesciate - Lunghezza - Statistiche | Aiuto | Biblioteca IntraText

Best viewed with any browser at 800x600 or 768x1024 on Tablet PC
IntraText® (V89) - Some rights reserved by EuloTech SRL - 1996-2008. Content in this page is licensed under a Creative Commons License