Indice | Parole: Alfabetica - Frequenza - Rovesciate - Lunghezza - Statistiche | Aiuto | Biblioteca IntraText
Antonio Balsemin
Sta sera ve conto…

IntraText CT - Lettura del testo

Precedente - Successivo

Clicca qui per attivare i link alle concordanze

12        ODÍO, A GO BRUSÀ L’ÀSOLA DEL CIAPIN!

Ne i tenpi mii, có gero toseto, le done no le gavéa la parità de i diriti come i òmeni. Có ili i nava a laorar ne i canpi o ne le fàbriche, le fèmene le stava drio al fogolar e có ili i nava a l’ostaria, par zugar a le carte e farse on goto de vin moro, ele le stava drio a la mulinela1 e al córlo2  par far sù matasse de fil de lana, opur, le taconava3 braghe e calsiti. Se salvava ‘cavra e versa’ (el ‘statu quo4 col contentin: ‘la dona la tien sù tri cantuni de la casa e l’omo un’5! Le done le se ne vantava e l’omo ‘finco’6 el acetava, co na scorladina de spale, sta superiorità de ele. A le fèmenete se ghe metéa dosso le còtole7 e ai mas-citi le braghe8. Le tosete le zugava al girotondo e i toseti a far la guera. Pian pianelo, tuti i ciapava la so strada e, col passar de i ani, tuto vignéa ben s-ciarìo. Le fèmene le se dava drio a i laori del fogolar, de la broa9, del cusinar, del ricamar, del netar casa, le pegnate, i panesei, a lavar e sugar el sederin de i infanti có i gavéa fato la popò, a far de feri e de unsineto. Mancomale ca só nato mas-cio e, cussì, no me ga tocà sti laori. Se mi gavesse fato chei  mestieri lì, a sarìa stà on bon da gnente e sarìa morto dosèntosessantasète volte! Na me amica, tal Lena, slevà ‘more maiorum’10, la gavéa e la ga la ‘passion’ de far de le robe a l’unsineto. Se voialtri vedissi ste òpare disarissi, come mi, che le xe utèntiche òpare d’arte. L’artista Lena (che la cognosse ben ca a só scarso in serte robe), la ga vossudo, na volta, farme on bel regalo laorando a crossè du bei ciapini11. Usa e riusa tuto se frua12, anca i du ciapini e ancor de pi la so àsola. Sicome mi vivo madegoto13 incalìo a go atuà el deto: ‘de necessità, virtù’ e a só deventà bravin a star drio a le pignate. ‘I piati li ronpe chi li lava e no chi che el se fà servir’! Cussì, anca mi, spignatando, ogni tanto ghe ne fo una sbalià. Sentì cossa ca me xe capità puchi minuti fa. No só se si bituà a cusinar, ma dovì saver che ogni roba la ga la so scondagna14. El late, par esenpio, el xe traditor! Chi lo ga fato bòjer el cognosse el so garbujo15. Beh, có stavo par far bòjer on giosso de late, sto ‘traditor’, come ca a go svoltà la coa de l’ocio, elo, pi sguelto del fùlmine, el ga fato el so ato de nar parsora! Mi, co on scato da mato, a go brincà el ciapin dal so ciodo e, ne la pressa de spostar la pignatela da la vanpa de la fiama, a só nà co l’àsola del ciapin massa arente a le lengue del fogo. El ciapin aromai strausà, el stava sul slindo ma, l’àsola, la jera propio strafruà. Có la fiama la la ga lanbìa, la la ga insenerìa. “Odìo, a go brusà l’àsola del ciapin”, xe stà el me lagno! Te poi imaginarte se mi buto via el me ‘caro’ ciapin parché el ga l’àsola brusà: manco par sogno! A go verto el cassetin indove ca tegno rancurà i fili de revo16, le gucie17, le fòrbese, i botuni, el deàle18 e selte de le gonare19 de filo rosso a le go intressà. Dopo a go infilà sto cordonsin ne la buseta20 de na gusela21 da lana e a go sercà de rifar sta ciàpola22. Come za dito ‘candidamente’ de sóra, mi, in serte robe, a só poco brao e, rangiàndome al la manco pèso, a go taconà come ca a go possudo. A dir la verità, pi che parer na àsola el par on toco de on scataron23 de na panocia de sorgo dopo de gaverghe scaolà24 i grani co, parò, on vodo in mezo. Dise on proverbio: “A bon intenditor, poche parole”! Mi la buto lì, ma chissà mai che la brava ‘artista’ (scoltando sto me ‘pianto’), no la se mova a conpassion e, armà de bona volontà, no la me fassa on bel par de ciapini nuvi de trinca!

 

 




1 mulinèla, molinèla, corléta s. f. = it., filatoio. (Candiago-Romanato, pag. 115, 118).



2 córlo s. m. = it., arcolaio. (Candiago-Romanato, pag. 46).



3 taconàre v. = it., mettere una toppa (tacón = toppa); intasselare = it., applicare un tassello (tasselo). (Candiago-Romanato,pag., 212).



4 ‘statu quo’; ‘status quo ante’ = ‘nel modo o situassion ca jera prima’. (HOEPLI, pag. 719).



5 Cibotto, pag. 73, prov. n° 558.



6 fìnco agg. (v. rust.) = it., furbo. / finco s. m. = fringuello. (Candiago_Romanato, pag. 69) - (Durante-Basso, pag. 95) - (Oh, che finco! = Oh, che astuto! DIZIONARIO DEL DIALETTO VENEZIANO, G.  Boerio, Giunti, 1998, pag. 272).



7 còtola s. f. = it.,  gonna, sottana. (Candiago-Romanato, pag. 47).



8 bràga s. f. = it., pantalone, calzone. (Candiago-Romanato, pag. 25).



9 bróa s. f. = it., bucato. (Candiago-Romanato, pag. 26).



10 ‘more maiorum’ = nando drio al modo de far de i antichi. (HOEPLI, pag. 694).



11 ciapìn s. m. = it., presina; molletta. (Candiago-Romanato, pag., 39).



12 fruàre v. = it. consumare, logorare, rendere liso. (Candiago-Romanato, pag. 73).



13 madegòto, staìsso, sorghetón agg. (v. rust.) = it., scapolo. (La sapienza dei nostri padri, pag. 450) - (Durante-Basso, pag. 207).



14 scondàgna s. f. (v. rust.) = it., segreto. (Burante-Basso, pag. 217).



15 garbùjo s. m. = it., intrigo, imbrolio. (Candiago-Romanato, pag. 76).



16 rèvo s. m. = it., refe, gugliata. (Candiago-Romanato, pag. 152).



17 gùcia, gusèla s. f. = it., ago da cucire. (Candiago-Romanato, pag. 83) – (La sapienza dei nostri padri, pag. 210, 211).



18 deàle s. m. = it. ditale. (Candiago-Romanato, pag. 52).



19 gonàra, véta s. f. = it. gugliata di filo. (La sapienza dei nostri padri, pag. 203).



20 buséta s. f. = it., occhiello, foro dell’ago nel quale si fa passare il filo.



21 gusèla, gùcia s. f. = it., ago da cucire. (Candiago-Romanato, pag. 83).



22 ciàpola s. f. = it., asola. (Candiago-Romanato, pag 39).



23 scatarón (scataron el xe chel che resta de na panocia de sorgo dopo de gaverla scaolà). (Candiago-Romanato, pag. 170,172). In sto caso, vol dir: na roba stranba, fata male e che, parò, la ga on buso al sentro.



24 scaolàre v. = it., sgusciare; sbucciare; sgranare il granturco. (Candiago-Romanto, pag. 170).






Precedente - Successivo

Indice | Parole: Alfabetica - Frequenza - Rovesciate - Lunghezza - Statistiche | Aiuto | Biblioteca IntraText

Best viewed with any browser at 800x600 or 768x1024 on Tablet PC
IntraText® (V89) - Some rights reserved by EuloTech SRL - 1996-2007. Content in this page is licensed under a Creative Commons License