Parte
1 Pre | Inveci..... E chi vo' diri ca pri chissu~la genti bona m'ha
2 Pre | Patrozzi (Padrini) – Pri chissu (per questo) – Fari
3 Scuru | unni lu scuru è fittu e c'è pri lumi~sulu ôcche luci luci
4 MafCit| si non fussi 'u vinu... pri 'ddu Diu!...~– Chi ci facissi...
5 MafCit| brau! Cent'anni~ ~ci vosi pri jsari!... – Hanno assediata ~
6 MafCit| Tu!... Parra... fallu pri l'amuri ~di li to' morti!...
7 MafCit| v'ha diri?!...~– Parra, pri carità, parra sinceru!...~ ~–
8 MafCam| A vintin'ura... ~e cursi pri vidilu, strati, strati.~ ~–
9 MafCam| Pirchì 'na canna mi sirvìa pri caccia, ~n'autra pri difisa
10 MafCam| sirvìa pri caccia, ~n'autra pri difisa pirsunali.~ ~– Bravo!!
11 Piccid| sfurcatu?~– Mi dissi... ca pri mia muria d'amuri!~ ~– Ah, '
12 Piccid| a genti parra, nni servi pri bannu.~ ~– Vih, l'anidduzzu?...
13 Piccid| finu?~– Chi mi pigghiastru, pri quarche viddanu?...~– Tina?...
14 Piccid| un sciuriddu graziusu, ~pri tia facissi cosi di 'nfuddiri, ~
15 Piccid| Chi mi pigghiastru, pri quarche fraschetta?~– Sennu
16 Curtig| scaravagghiu~si l'accattò, pri sfiziu, me' figghiu.~ ~–
17 Curtig| chiù? Mi meravigghiu!...~Pri 'mpigna siti peju di lu
18 Curtig| scricciolo) – Accattò (comprò) – Pri sfiziu (per capriccio) – '
19 Curtig| scuntintizza!~'I genti mancu v'ànnu pri munnizza~e vui faciti tutta '
20 Curtig| Me figghiu mancu l'àvi pri schifiu!...~ ~Note. E mi
21 Jucat | spati, ~aviti 'na scartina, pri vinìri ~a mia, e jucati
22 Jucat | Oh, non faciti vuci, pri piaciri, ~ca 'i cirivedda
23 Ciarl | torna viva.~ ~Ci sturiò pri menzu d'una lampa, ~ed io
24 Ciarl | pirchì 'stu fattu ha jutu pri la stampa.~ ~Note. – Fetu (
25 Ciarl | Ma 'un fussi megghiu ca pri stamatina ~canciassivu sunata,
26 Upir | tinniru tri uri di mmattana~pri purtàrimi all'opira, a'
27 Nnimic| circannu li pila dintra l'ova ~pri fari vuci ccu la matinata!...~ ~
28 Nnimic| Chi sorti, daveru !... Pri Natali, ~sa chi vi pari
29 Nnimic| diuni ~ma lu piattu servi pri Baggiana!...~ ~Zoccu si
30 Nnimic| o signurinu ~ca va, sira pri sira, a lu triatu, ~e comu
31 AttaFi| scantùsu e affrittu.~ ~Pri spassu, pri pocu,~ti fazzu
32 AttaFi| affrittu.~ ~Pri spassu, pri pocu,~ti fazzu lu jocu;~
33 AttaFi| picciuttanza! ~Haju giratu pri terra e pri mari, ~sacciu
34 AttaFi| Haju giratu pri terra e pri mari, ~sacciu tutta la '
35 AttaFi| gnuranza, ~ca 'ntra stu munnu, pri fàrisi amari, ~bastassiru
36 AttaFi| mischinu, si vuleva maritari; ~pri 'ngegnu, amici nni putìa
37 AttaFi| putìa arricchiri, ~ed era pri virtù vrazzu di mari.~ ~
38 AttaFi| prima chi m'apprisentu pri maritu~vi vogghiu diri tuttu
39 AttaFi| offriri lu strittu nicissariu pri campari: ~pani, rizzettu...
40 AttaFi| PARTENNU PRI MARI~ ~Addiu, munnu 'ngannusu
41 AttaFi| tradituri, ~ju ti salutu e partu pri lu mari, ~nuru lu pettu,
42 AttaFi| turmenti amari.~ ~Addiu pri sempri, addiu! Troppu duluri ~
43 AttaFi| non ti pozzu amari; ~scava pri tutti li to' sipurturi,~ ~
44 AttaFi| culuri,~l'irvuzza si stinnìa pri s'asciucari,~sbucciavunu '
45 AttaFi| cuminciavanu a vulari, ~cantannu pri diliziu e pp'amuri, ~la
46 AttaFi| Stinnia (stendeva) – Pri s'asciucari (per asciugarsi) –
47 AttaFi| musulinu, ~poi fazzulettu, pri li vostri manu; ~d'accussì
48 AttaFi| spurtusatu lu me' cori, ~mori pri la priizza e lu duluri, ~
49 AttaFi| contento, allegria).~ ~ ~II.~ ~Pri carità, 'scutati 'sta prijera
50 AttaFi| circati la battista vera ~pri farici 'na cifra suprafina, ~
51 AttaFi| parrati scìnninu macari, ~pri vènivi d'attornu ad ascutari ~
52 AttaFi| pusaticci 'nfrunti ~e dùnacci pri mia centu vasuni.~ ~Dicci
53 AttaFi| cunfrunti, ~e 'stu jardinu, pri mia, è sipurtura, ~nïuri
54 AttaFi| sempri e mai mi sfocu,~ca pri putiri chiànciri e sfuâri,~
55 AttaFi| chiantu a litania, ~comu pri diri: pricchì m'abbannuni?~ ~
56 AttaFi| haju a binidiri?~ ~Forsi è pri scantu?... 'N'aviri paura~
57 AttaFi| avvantaggiari lu tò statu... ~Pri mia... ccu' mori jnghi la
58 AttaFi| Addannutu (dannato) – Pri mia (per me).~ ~ ~
59 AttaFi| a nuddu locu;~va spersa pri la Chiana e la Muntagna, ~
60 AttaFi| ma lu rifriscu ci dura pri pocu, ~pirchì àvi siti di
61 AttaFi| tùrturedda ca si lagna ~pri la cumpagna, ca persi da
62 AttaFi| cumpagna, ca persi da pocu, ~e pri circarla 'n'haju chiù carcagna!~ ~
63 AttaFi| mulesta, ~mi dici ca tu fingi pri misteri.~ ~E mentri ti vulissi
64 AttaFi| tornu côtu côtu e pïatusu ~pri stáriti a lu cantu e pri
65 AttaFi| pri stáriti a lu cantu e pri vasari ~'ss'ucchiuzzi e '
66 AttaFi| scuru cu l'occhi sbarrati, ~pri lu duluri mi sicca lu ciatu.~ ~
67 AttaFi| ca 'sti canzuni non sunnu pri tia;~tu non si' donna ca
68 AttaFi| non mai lu fetu, c'ora fa pri via.~ ~Cantu 'dda Nica scisa
69 AttaFi| miatidda! –~A cantari pri tia sentu vriogna ~e...
70 AttaFi| non ci cantu, no, cantu pri chidda!~ ~Note. – Non ti
71 AttaFi| cunortu, ~barsamu e 'nguentu pri li me' duluri.~ ~Vucca di
72 AttaFi| Ca... forsi lu farà pri si spassari, ~comu fannu '
73 AttaFi| Ddà arreri (laddietro) – Pri si spassari (per prendersi
74 AttaFi| gnuni, ~e mancu manna chiù, pri si 'nfurmari!...~ ~–Aspetta,
75 AttaFi| santi palori!... ~Vinni pri vinnignárisi la vigna,~ ~
76 AttaFi| angolo) – Mancu (nemmeno) – Pri si 'nfurmari (per prendere
77 AttaFi| fogghiu ci misi la spica, ~pri farlu addivintari abbarsamatu ~
78 AttaFi| attaccarlu, 'na fittuccia nica.~ ~Pri 'nchiostru lu me' sangu
79 AttaFi| me' sangu stimpiratu, ~e pri suggillu, allocu di muddica, ~
80 AttaFi| darai li to' carizzi, ~ed ju pri tia farò cosi di pazzi~fùssiru
81 AttaFi| mpintu 'ntra 'nchiovu, ~vaju pri spiccicallu e non ci arrivu, ~
82 AttaFi| mortu e mancu sugnu vivu, ~e pri di chiù non sacciu lu mutivu ~
83 AttaFi| anni chi ti mettu 'ncruci pri dirimi di sì e nun ti cumpiaci; ~
84 AttaFi| vostru fari re;~ ~mentri pri mia li parti su' cangiati: ~
85 AttaFi| capanna, ~dirai prijeri pri morti e viventi.~Semu vicchiuzzi –
86 AttaFi| circâmu tutti 'ddi piliddi ~pri stari 'nparu d'uri sciarriati?~ ~
87 AttaFi| ciatu, ~forza non avrò chiù pri dirti: – t'amu! ~strincennuti
88 AttaFi| Sicuru, mi tradisti, e pri chiù dannu ~mi fai tanti
89 AttaFi| chianci lu mortu amuri miu...~Pri oggi chianciu ju... non
90 AttaFi| passava quasi attagghiu –~pri t'asciucari lu vagnatu gigghiu.~ ~
91 AttaFi| Attagghiu (vicino, accosto) – Pri l'asciucari (per asciugarti) –
92 AttaFi| la trazzera di la chiana;~pri strata vitti càrrichi li
93 AttaFi| Lu cori mi facìa 'nnicchi pri una, ~s'affaccia 'na picciotta
94 AttaFi| lassai.~ ~Sì, la lassai... e pri sfantasiari~mi misi ccu
95 AttaFi| Trugghiu trugghiu, ci turnai!~Pri gilusia mi riturnò ad amari...~
96 AttaFi| a vui: ~chista pò amari, pri li santi Dei, ~cuntimpuraniamenti
97 AttaFi| testa scuncirtata...~ ~E pri 'na frasi ca ci dicu sgrata,~
98 AttaFi| L'arma e lu cori l'haju pri sempri rutti, ~dicitimi:
99 AttaFi| civili e criminali; ~sulu pri chidda, ca t'ha 'ntussicatu, ~
100 AttaFi| stu cori miu lazzariatu ~pri 'nganni e tradimenti e pri
101 AttaFi| pri 'nganni e tradimenti e pri scunforti, ~'st'amaru e
102 AttaFi| vinni li carizzi,~ca m'ami pri daveru, Mamma, a Tia,~ca
103 AttaFi| mpagghia, nun sciatava ~mancu pri tuttu l'oru ca Diu fici!...~ ~
104 AttaFi| ca non travagghiava... ~pri cui, mi fici 'a cruci e
105 AttaFi| spichi e 'nt' 'e catusa ~pri canziàlla e nun farla attruzzari.~ ~
106 AttaFi| nni parsi forti, ~e cursi pri vidilla, crïatura!...~ ~
107 AttaFi| sugghiuzzu... ~e s'avia misu, pri so' mala sorti,~sùpira '
108 FimmB | nninghinignuledda, ~furca pri cu' si perdi 'ntra la fudda, ~
109 FimmB | suli e mi ristò scurpitu, ~pri tantu tempu, dintra l'occhiu
110 FimmB | sciuri pintïatu, ~miatu pri daveru lu maritu ~ca teni '
111 FimmB | sacciu quannu, ~è nica ed è pri mia tuttu lu munnu.~ ~Nninghinignola,
112 FimmB | nniminagghia è surtantu pri d'idda!~ ~Note. – C' 'un (
113 FimmB | Nniminagghia (indovinello) – Pri d'idda (per lei).~ ~ ~
114 FimmB | custuriredda,~zoccu vi passa pri la fantasia;~nun mi ci perdu,
115 FimmB | leva nuddu di la testa ~ca pri 'dda vota... sa chi cumminau!~ ~
116 FimmB | matri, nni sugnu sicuru, ~pri fari a vui patìu malu distinu!~ ~
117 FimmB | càscanu li vrazza! ~Ci voli, pri cantarla ccu ducizza, ~un
118 FimmB | quantu acidduzzi passanu pri l'aria, ~quantu nn'abbola
119 FimmB | JU VOGGHIU PRI MUGGHIERI~ ~Ju vogghiu pri
120 FimmB | PRI MUGGHIERI~ ~Ju vogghiu pri mugghieri 'na bammina ~ca
121 FimmB | oggi me' mugghieri)~ ~Pri vui, ca siti nica e sardignola, ~
122 FimmB | puisia, ~senza cumpensu, pri 'ssa strata strata!...~ ~
123 FimmB | Ma non mi pentu surtantu pri dui: pri li canzuni a la
124 FimmB | pentu surtantu pri dui: pri li canzuni a la Matruzza
125 FimmB | canzuni a la Matruzza mia ~e pri li versi didicati a Vui.~ ~
126 Omu | PRI 'N'ALBUM~ ~Quann'era picciriddu,
127 Omu | pocu curïusa ~c'è cu' la fa pri 'un diri ca ricusa ~– e
128 Omu | la carità pumpusa ~e cui, pri non nni fari, fingi scusa.~ ~
129 Omu | scusa.~ ~Ma vui passati pri caritatusa. ~Ora, si non
130 Omu | Ginïusa (simpatica) – Pri non nni fari (per non farne) –
131 Omu | LI FESTI PRI LI 'NGRISI~ ~Oh catanisi,
132 Omu | junti ~e priparanu festi pri li 'ngrisi!...~ ~Chi festi
133 Omu | stirlina...~sulu l'avemu misa pri spilluni,~o pri battagghiu,
134 Omu | avemu misa pri spilluni,~o pri battagghiu, appisa a la
135 Omu | li spaddi tutti scaudati ~pri lu suduri e lu sali junciuti, ~
136 Omu | zimmili.~ ~E li 'ncuntrati pri 'ssi scali scali,~ca vi
137 Omu | angustiati,~ccu l'occhi sicchi, pri quantu chianciti!~ ~Gintuzzi
138 Omu | rispettu non aviti,~mancu pri Chiddi ca su' suttirrati,~
139 Omu | amasti e tantu fusti amata,~pri 'ssu curuzzu. e 'ss'arma
140 Omu | stissi di li rosi~ti cangianu pri picciuli rinusi!?...~ ~O
141 Omu | vi vinniti ~comu jmenti pri jri appaiati;~ ~Sa pirchì
142 Omu | sapiti~ca vinnunu li carni pri li strati?~ ~Note.– D'auannu (
143 Omu | RISTO' 'NGANNATU.~ ~I.~ ~Pri quantu è veru Diu, cara
144 Omu | sbagghiastru, 'nviritati, ~pri quantu vi stimati la saluti; ~
145 Omu | ti dissi chi t'amava e fu pri leccu;~tu lu facisti...
146 Omu | leccu;~tu lu facisti... pri 'na fantasia, ~ju... pri
147 Omu | pri 'na fantasia, ~ju... pri pruvari 'n autru gileccu.~ ~
148 Omu | pirchì sugnu un omu.~ ~E pri li genti strani – non c'
149 Omu | gentilomu!...~ ~Note. – Pri leccu (per scherzo, per
150 Omu | chini di lu 'nnamuratu...~ ~Pri tia quantu vilenu haju agghiuttutu, ~
151 Omu | sangu miu l'ha' straburutu ~pri fáriti di tutti arrispittatu.~ ~
152 Omu | assai nn'haju graputu!~ ~Pri nui non c'è chiù porta sbarriata: ~–
153 Omu | Sciroccu, ~navighi largu e pri scarrucciari; ~ammàini cicala
154 Omu | s'è vela Rumana;~ ~e si pri casu ci nn'è quarcheduna, ~
155 Marvi | Ma chi su, pp' 'a cona, o pri 'ncirari?...~ ~– Pp' 'u
156 Marvi | aitanza della persona) – Pri causanza (per causa) – Fêri (
157 Marvi | PARABULA FURMICOLA»~ ~pri lu matrimoniu di dui amici.~ ~
158 Marvi | genti,~e pussidìa dinari ~pri quantu era la rina di lu
159 Marvi | beni.~ ~'N jornu niscìu pri pazzu ~e supra 'na jmenta ~
160 Marvi | supra 'na jmenta ~sfirráu pri la campagna e la vuscagghia.~ ~
161 Marvi | tu canusci la rizzetta ~pri campari filici? ~Ti mannu
162 Marvi | ci rispusi lu viddanu –,~pri la furmiculidda, ~'n sulu
163 Marvi | so' pruvisti primurusa, ~pri la furmiculidda currispunni ~
164 Marvi | un palazzu di fati...~ ~Pri nui, Sacra Maistati,~ca
165 VanniL| largu a lu Diu Amuri! ~Si pri jri a lu pagghiaru ~la so'
166 VanniL| fraschi e li petri ca su' pri la strata).~ ~Arrassátili,
167 VanniL| la casa ~e l'erva santa, pri quantu riposa, ~a cui la
168 VanniL| assetta 'ntra 'na seggia, pri non càdiri).~ ~(Lu baruni,
169 Tripl | sai comu li fici –~sulu pri fari ridiri ~'na pennula
170 Tripl | ju, si ti la dedicu, ~è pri 'mparari comu ~non è sempri
171 Tripl | mpari Santu, ca nuâtri~pri forza avemu a vinciri,~pirchì
172 Tripl | ccussì: – Viva l'Italia!~ ~Pri mezzu di Vittoriu agghìri
173 Tripl | l'imperaturi~Gugliermu va pri gràpiri la porta~e vidi
174 Tripl | fari sconzu, m'ha' capitu?~Pri fàriti cumprènniri,~ ~Note. –
175 Tripl | oh!...~Ca nuatri taliani, pri sapillu,~sgrusciu non semu
176 Tripl | ha' canusciutu! Abbasta, pri pruvalla, ~la forza to', '
|