L'AMICU
FIDATU
I.
Un varvasapiu,
un varvasapiuni,
ch'era riccu di vuci e
chiù di nuci,
comu – vulennu
fari un parauni –
lu varvasapiu
Binirittu Cruci,
'n jornu, ca si truvò senza
matruni,
si misi cu li gammi a cruci e nuci
e tinni a chiù di centu sapiintuni
'stu discurseddu, ccu la vucca duci:
Amici mei carissimi, filosufi
ca siti mastri a lu fari e a lu diri,
mi vinni nu sbaddu di sfirniciarivi...
Dicissi ognunu 'na cosa a piaciri
e a cu' avrà dittu la chiù grossa smàfira
iu ci rigalu centumila liri!
Note. – Varvasapiu
(uomo serio, saccente, sputa sentenze) – Nuci (nel senso figurato:
quattrini) – Matruni (vento morboso; aviri lu matruni (avere
il mal di fianco; figurativamente: il malessere) – Cruci e nuci (incrociate,
alla turca) – Vucca duci (bocca dolce) – Sbaddu (piacere,
divertimento e piú propriamente: ticchio) – Sfirniciarivi da sfirniciari
(lambiccarsi il cervello) – Smàfira o smafara (bomba,
bubbola).
II.
A 'sti paroli – fattu
curiusu –
'ntra 'ddu cunsessu ci fu un parapigghia...;
pirchì si lu filosufu è sdignusu,
pari ca li dinari... si li pigghia.
Unu, c'avia un vuciuni maistusu,
gridò: –
Maestru haju 'na grarigghia
ca arrustennuci sùpira un tignusu
ci criscinu li pila... e non s'appigghia...
Ognunu cuntò fasti e mirabilia;
parìanu sculareddi sfacinnati,
'ntra li jurnati ca fannu Sicilia.
Nni smammaru 'na vertula e un
cufinu
e tutti li chiù grossi papalati
fôru singati dintra un taccuinu.
Note. – 'Ddu
(abbr. di chiddu: quello, quel) – Pigghia (piglia) –
Haju (ho) – Grarigghia (graticola) – Sùpira (sopra) –
Tignusu (tignoso, calvo, zuccone) – Criscinu (crescono) –
Pila (peli, capelli) – Appigghia: da appigghiari (attaccarsi,
riardere) – Sicilia: fari Sicilia (marinare la scuola) – Smammaru:
da smammari (spoppare, nel senso figurato: scodellare) – Vertula
(bisaccia – Cufinu (corbello) – Papalati (sinonimo
di bubbole, molto usato in prov. di Catania) – Fôru (furono) – Singati
(segnati).
III.
Quannu paria ca tuttu era finutu,
di 'nfunnu 'nfunnu, unn'era accuffulatu,
si susi un sapiintuni jmmirutu
e dici: – Ancora ju non haju parratu.
Si 'ntisi un murmurisimu
smaccusu:
chi puteva cuntari, svinturatu,
doppu 'ddu gran diluviu prisicutu
di smàfiri c'avìanu sdivacatu?
Dici: Vi giuru, in fidi di
filosufu,
ch'àju truvatu 'n'amicu fidatu. –
Non ridiu chiù nuddu, non ciatò.
Si susi lestu lu gran varvasapiu
e dici: – Basta lu giudiziu è datu;
è tantu grossa ca lu premiu è to'!
Note. – Quannu (quando)
– Parìa (pareva) – 'Nfunnu 'nfunnu (in fondo in
fondo) – Accuffulatu (accosciato, accovacciato) – Si susi (si
alza) – Jmmirutu (gobbo) – Smaccusu (beffardo) – Svinturatu
(nel senso figurato: povero diavolaccio) – Prisicutu (continuo)
– Sdivacatu (sinonimo di: scodellato) – Nuddu
(nessuno) – Ciatò (fiatò) – Si susi (si alza).
|