Indice | Parole: Alfabetica - Frequenza - Rovesciate - Lunghezza - Statistiche | Aiuto | Biblioteca IntraText |
Nino Martoglio Centona IntraText CT - Lettura del testo |
|
|
«PARABULA FURMICOLA»
pri lu matrimoniu di dui amici.
A la bon'anima di Cicciu Mignecu
Un re, ch'era pussenti e cumannava a tanti e tanti genti, e pussidìa dinari pri quantu era la rina di lu mari, stava di malumuri pirchì 'ntra lu Palazzu c'erano tanti peni, e sparti lu so' amuri non lu vuleva beni.
'N jornu niscìu pri pazzu e supra 'na jmenta sfirráu pri la campagna e la vuscagghia.
Stancu e avvilutu arripusò, a la fini, 'ntra 'na chianura, e c'eranu vicini un urticeddu ccu la luppinata e 'na casuzza menza sdirrupata, fatta ccu quattru fasci di sarmenta
Note.– Sparti (inoltre, per soprappiù) – Niscìu (uscì, sortì fuori) – Jmenta (giumenta) – Sfirràu (si diede a correre) – Vuscagghia (boscaglia) – Urticeddu (orticello) – Luppinata (distesa di luppoli verdi) – Sdirrupata (dirupa) – Sarmenta (sermenti, tralci di vite secchi)
e lu lettu di pagghia; dintra la quali un omu cucinava, ccu quattru ligna sicchi e du' pignati, 'n pocu di ramurazzi e di patati; mentri ca la muggheri, a lu so' ciancu, spiddava pumadoro supra un vancu.
Sutta lu fumu ca l'accutturava, 'ddu viddanu cantava ccu tanta cuntintizza comu si 'ntra 'dda tana ci arrignassi la Sorti e la Ricchizza.
Lu re s'avvicinau e listamenti ci dissi; – E tu, pizzenti, tu, poviru mischinu ca non passi, com'è ca si' cuntenti, non pussidennu ca 'sti quattru fogghi e 'stu pagghiaru ca ti sta abbuccannu, mentr'ju, ca si po' diri ca cumannu
Note. – Pagghia (paglia) – Ramurazzi (rape) – Muggheri (moglie) – A lu so'ciancu (al suo fianco) – Spiddava (pelava) – Vancu (panca) – L'accutturava (li cuoceva, li affumicava) – Viddanu (contadino) – Arrignassi (regnasse) – Fogghi (foglie) – Abbuccannu (cadendo, rovesciandosi).
'n populu sanu e sugnu straputenti, campu 'ntra li duluri e 'ntra li dogghi? Non mi la cunti giusta!... Aspetta, aspetta: chi forsi tu canusci la rizzetta pri campari filici? Ti mannu a morti si non mi la dici!
– Signuri – ci rispusi lu viddanu –, pri la furmiculidda, 'n sulu cocciu di granu, 'n cocciu, ca non si vidi e non si cunta, è la ricchizza di la so' famigghia; lu lustru ca po' fari 'na faidda, pp'idda è 'na vamparigghia, e di 'ssa nica erva ca Voscenza, Sacra Maistà, carpista ccu li peri, di 'ss'irvuzza 'na junta, 'pp'idda è 'na gran furesta, è 'na furesta 'mmenza.
Note. – 'N populu sanu (un popolo intero) – Campu (vivo) – Dogghi (doglie) – Rizzetta (ricetta) – Furmiculidda (piccola formica) – Cocciu (granello, chicco) – Lu lustru (il lume, il chiarore) – Faidda (scintilla) – Pp'idda (per lei) – Vamparigghia (grande fiamma) – Nica (piccola) – Erva (erba) – Peri (piedi) –'Na junta (una manata).
Lu muntarozzu di tirrudda unni carria li so' pruvisti primurusa, pri la furmiculidda currispunni a 'na muntagna, e la tana scurusa unni si curca ccu la so' cumpagna, pp' idda è un casteddu anticu, un palazzu di fati...
Pri nui, Sacra Maistati, ca nni vulemu beni e nni spartému lu pani di la vucca e lu sonnu a la notti, o boni o tinti, comu jemu jemu, 'stu pagghiaru c'abbucca, è chiù maggiuri d'un palazzu d'oru ccu tappitu a la scala, e 'sti patati cotti, ccu quattru pumadoru, nni sannu megghiu assai di 'na tummala.
Note.– Muntarozzu (monticciuolo) – Tirrudda (terra) – Unni (dove) – Carrìa (trascina) – Scurusa (buia) – Si curca (si corica) – Nni vulemu (ci vogliamo) – Nni spartemu (ci dividiamo) – Vucca (bocca) – Tinti (cattivi, miseri) – Comu jemu jemu (comunque la vada) – Tummala (timbala).
'Ccillenza, lu sigretu ppri campari filici, è tantu picca e tantu assai; non sunnu li dinari ca fannu li priizzi, spissu su' megghiu assai quattru carizzi; ci voli la saluti e la cuscenza sempri bedda netta, lu travagghiu c'aspetta, e du' manu saputi p'asciugari la frunti; in summa, a boni cunti, l'amuri e l'armunia e la sincirità; si chistu non l'aviti, Maistà, siti chiù puvireddu assai di mia, ed ju non cancirìa 'sti quattru ramurazzi ccu li vostri palazzi.
Note. – Picca (Poco) – Priizzi (felicità, contento) – Travagghiu (lavoro) – Saputi (sapienti) – Puvireddu (povero).
– Veru è – dissi lu re murtificatu è veru e nn'hai ragiuni! – Muntò a cavaddu, ci azziccò li spruni e a galoppu sfrinatu, comu si fussi un spirdu malidittu, addizzáu a lu 'rittu...
Giovini spusi, si lu me' fattareddu v'ha nujatu, ju v'addimannu milli e milli scusi. Lu comu e lu pirchì vi l'ha' cuntatu, eccu ca vi lu dicu pristamenti: Parabula furmicula! V'auguru 'ntra lu vostru matrimoniu 'ddu tantu assai ccu 'ddu tantu nenti chi 'un pussidìa lu re, ma lu viddanu doppu di chi mi chiamu sculicenzia... e vi bacio li manu.
Note. – Azziccò (conficcò) – Spirdu (ombra, fantasma) – Addizzáu (filò) – A lu 'rittu (in linea retta, fuori del sentiero) – Fattareddu (fattarello) – Parabula furmicula! (corruzione di “parabola significa") – Sculicenzia (perdono e licenza).
|
Indice | Parole: Alfabetica - Frequenza - Rovesciate - Lunghezza - Statistiche | Aiuto | Biblioteca IntraText |
Best viewed with any browser at 800x600 or 768x1024 on Tablet PC IntraText® (V89) - Some rights reserved by EuloTech SRL - 1996-2007. Content in this page is licensed under a Creative Commons License |