grassetto = Testo principale
    Novella   grigio = Testo di commento

  1    3     |       cùu a la mia mulla16.» - Quand l'ha sentìi, che lee, la
  2    3     |        l'ha faa per andà a cà, quand l'è in su la scala, gh'è
  3    3     |     Lee, la dis: - «Tel diròo, quand gh'avaròo faa, quel che
  4    3     |       stàa tanto temp in lett. Quand l'è andaa ancamò in sul
  5    6     |      lee, la ghe dis. El va; e quand l'è in sto sit ch'el ved
  6    6     |   quella povera bestia lì?» - «Quand la vœur che gh'el disa,
  7    6     |    dispiasè. Intant el fiolin, quand l'è miss in de l'acqua in
  8    6(33) |        continoà la soa caccia. Quand l'è on certo sit, el ved
  9    6     |        a trovà la mia sposa; e quand la mia mamma la sarà morta,
 10    6     |        on servitor.» - S'ciao, quand la mader la fu stada morta,
 11   11     |      ghe dis: - «Fâlla pur.» - Quand l'è staa che eren adrèe
 12   11     |    vœuri fà on'altra festa.» - Quand l'è stàa ch'eren adrèe a
 13   11     |     minga ben a sta sorella: e quand vegniva in cà quajchedun43,
 14   11     |     bisogn per andà a la cort. Quand te set sott a la porta,
 15   11     |     comparirà lì ona carrozza. Quand te set a la cort, ti te
 16   11     |         e ghe ven la carrozza. Quand l'è entrada in sala de ball
 17   11     |       vorùu che la ghe andass. Quand l'è andada denter, el le
 18   11     |       educada.» - I so sorell, quand han sentii, che la Scindirin-Scindirœu,
 19   12     |     han faa on gran disnà. Lu, quand l'è fenìi el disnà, el va
 20   12     |       tosa, gh'han ditt de sì. Quand l'ha avuda sposada, han
 21   12     |    pestonin54; e la gh'ha ditt quand che l'avaria impienìi d'
 22   12     |       ha seguitàa a viaggià; e quand l'è stàa pien el pestonin,
 23   12     |     pestonin; e la gh'ha ditt, quand l'avarìa impienìi d'acqua
 24   12     |       l'ha seguitàa a viaggià. Quand l'è stàa pien el pestonin,
 25   12     |        tutta la nott, el marì. Quand l'è stàa indormentìi el
 26   12     |      su; e l'è andada de bass. Quand l'è stàa el mezz dì, la
 27   12     |       ha dormìi tutta la nott. Quand l'è stàa indorment, la pollirœula
 28   12     |  ancamò in giardin cont i pûj. Quand l'è stàa mezz dì, la romp
 29   12     |       La Reginna le saveva no. Quand l'è stà indorment, la pollirœula
 30   12     |       mi faròo finta de dormì, quand che ven la Reginna; e ti
 31   13     |       mess là da ona part, per quand vegneva la Madonna per daghel.
 32   13     |       sidellin e la toa corda. Quand te set in fin de sto coridor71
 33   13     |        fiœu e pœu te scovaret. Quand tornaroo a cà, te daròo
 34   13     |       sidellin e la toa corda. Quand te sèe fœura de chi, guarda
 35   13     |       chi, guarda per aria.» - Quand l'è stada fœura, la guarda
 36   21     |    saccocc pien de farinna, e, quand l'è staa, che han finii
 37   21     |       ona brancada de farinna. Quand l'è stàa nott s'hin ridott
 38   21     |        ghe l'han mangiàa tutt. Quand l'è stàa nott, i ha menaa
 39   21     |       han ditt: - «Se rigordèe quand n'avìi menàa in del bosch
 40   23     |        distant!... e bosch!... quand hin staa in d'on sit, che
 41   23     |      te dèvet stà attenta, per quand vegnem a cà, che picchem
 42   23     |   stava su per stà attenta per quand piccaven la porta. E l'aveva
 43   23     | Vegnaròo mi, vegnaròo mi.» - E quand l'è a cà de lu, la cerca
 44   23     |     dessedada, per stà pronta, quand vegnem a cà nun, de dervinn.» -
 45   23     |    terza sorella, la ghe va. E quand l'e là, la trœuva minga
 46   23     |    onguent, che se ontaven lor quand vegneven a cà, che eren
 47   23     |       Van, se metten in viagg. Quand hin a on certo sit, incontren
 48   23     |    andèe!» - e el lassen andà. Quand hin a la cort, i so guardi
 49   24     |        te va, e mai el rivava; quand finalment el ved ona tor
 50   24     |       per tornà a casa del Re. Quand hin a metà strada, el fioeu
 51   26     |       sto sit cont el pà122. E quand el pader l'è stàa là con
 52   26     |       manera, che l'aveva fàa, quand l'ha strappàa l'aj. E allora
 53   26     |   menada giò d'ona scaletta; e quand l'è stada giò, l'ha veduu
 54   26     |    nott se pizzass el ciàr. E, quand el dormiva, lee, le sentiva
 55   26     | zolfanej130, per pizzà el ciar quand lu, l'ombrion, el dormiva.
 56   26     |        gh'aveva ditt. La sera, quand hin andàa a dormì, lee,
 57   26     |      lampeda là sul scalon; e, quand l'era là, el ghe diseva:~ ~ ~ ~
 58   26(137)|        seguente sonetto:~ ~ ~ ~Quand i nost vicciurritt e fiaccaree~ ~
 59   26(137)|    caroccia on Forestee.~ ~ ~ ~Quand i nost sciori inviden on
 60   26     |        a fa sonà pu i campann. Quand gh'è staa pu campann, che
 61   26     |        quel, ch'el desiderava, quand l'ha vedùu, l'ha riconossùu,
 62   26     |      gh'è nissun de mangià.» - Quand l'ha avùu ben mangiàa, lée
 63   26     |     Basta, provaròo d'andà là, quand el gh'è minga in càsa lu,
 64   26     |   pappagall per portaghel via, quand càpita el mago. El mago,
 65   26     |     cèppa sto legn. Che inscì, quand vegni a cà, metti su quij
 66   26     |       pront a podella sarà178. Quand l'ha finida: - «Adess mo
 67   26     |       guarda, se la va ben.» - Quand l'è stàa denter, el Tredesìn,
 68   28     |      Hin andàa via insemma; e, quand hin stàa innanz tanti mija,
 69   29     |  gioven, el s'è miss in viagg. Quand l'è staa festa, la domenega,
 70   29     |  viaggiàa on'altra settimanna. Quand l'è stàa festa, el s'è fermàa
 71   29     |       altra settimanna ancamò. Quand l'è staa festa, el se ferma
 72   29     |      scondes in d'on quaj sit; quand ch'el ved, che se disvestissen,
 73   29     |      scondùu in d'on quaj sit. Quand ch'el ved, che se disvestissen,
 74   29     |      lett lo sposo e la sposa. Quand l'è stàa mezzanott, la sposa,
 75   29     |   adrèe a streppà i sciocch; e quand l'è nott, vemm a cà.» -
 76   29     |        tornen a rispond: - «Ma quand emm streppàa ona carretta,
 77   29     |         i han tornàa a ciappà. Quand hin stàa quasi visin, la
 78   29     |      reussì de ciappaj ancamò. Quand ch'hin stàa quasi visin,
 79   29     |     Guarda, che mi voo via; e, quand vegni a casa, te diroo:
 80   29     |     che la podeva pu difendes. Quand l'ha poduu pu, la ghe dis: - «
 81   29     |       hin buttaa giò a riposà. Quand s'hìn dessedaa, veden che
 82   29     |  lassass giò vun a la volta. E quand eren abass, l'era scur:
 83   29     |   castegna e ona nisciœula: - «Quand sarèe in pericol, che vedarìi
 84   29     |   stanza e s'hin lassàa giò. E quand hin stàa giò, hin andàa
 85   29     |        e denter gh'è la terza. Quand hin tutt e tre salvàa, van
 86   29     |     che gh'è l'istessa strada. Quand han faa on poo de strada,
 87   29     |       Vann innanz anmò on pòo; quand han faa on poo de strada
 88   29     |        tosânn ghe cunten, che, quand lor eren là tutt e tre insemma
 89   35     |      alla tosa de sto Prenzip. Quand el pader è vegnuu a savell,
 90   35     |       che lee, l'era maridada. Quand ghe le dis al pader, lu,
 91   35     |      contra la soa volontàa. E quand l'andava de bass a portagh
 92   35     |      Ben, sent. Diman de sira, quand tutti hin a dormì, mi te
 93   35     |      nissun.» - La sera adree, quand tutti hin a dormì, che gh'
 94   35     |      l'è tropp tard; ma diman, quand saran tutti a dormì e quiett,
 95   35     |        e dò de l'arcivescov. E quand sarem là, lassem parlà de
 96   35     |      l'era là in conversazion, quand va denter on servitor. El
 97   35     |      te gh'hét i ciav de tutt, quand semm sott a quel portegh,
 98   35     |     mena attorno deppertutt; e quand l'è sott a quel portegh,
 99   44     |      innanz!~ ~Il Narratore. - Quand ch'è passàa i pegor, andaroo
100   45     |       daa la bandera bianca; e quand i ha mazzàa, d'espònela: - «
101   45     |       s'è miss in d'on canton. Quand l'è stàa ona cert ora, i
102   45     |        tiraa in d'on canton. E quand l'è staa ona cert'ora ancamò
103   45     |       ghe cambieran la stanza. Quand l'è staa ona cert ora, hin
104   45     |    vegniva adrèe a la lontana, quand l'ha vist sta poca fotta,
105   45     |       a juttà el sciavattin. E quand di nemis ghe n'è stàa propi
106   45     |        l'era tutt content. Ma, quand el s'è indormentàa, el s'
107   45     |       ciappaj. Sto sciavattin, quand l'è stàa a metà strada,
108   45     |       de lì. E sto sciavattin, quand l'ha vedùu a vegnì ona bestia,
109   47     |   lassaghel pur là lu sol. Lu, quand l'è stàa là, el ved sta
110   47     |         che l'eren andà prima. Quand l'è stàda mezzanott, ghe
111   50     |   tutt'i dì in d'on monton; e, quand ghe n'aveva ses, el dì adrèe
112   50     |      in man la cova. A pasqua, quand l'è andaa a confessass,
113   50     |     giò el so testament lu; e, quand l'è morta, han ciappàa lor
114   50     |       finchè l'è stada granda. Quand l'è stada granda, l'ha tirada
115   50(302)|     eren de trovass lor duu. E quand ch'eren lì a la sera, gh'
116   50(302)|   andàa che pareven el diavol. Quand hin staa là, in de quel
117   50     |        s'emm de dì la veritàa, quand emm vist, che vegniven chì,
118   50     |     reussìi andà finna in fin. Quand l'è in fin, el ved ona casa;
119   50     |     faseven che piang e pregà. Quand hin mort, s'è vist tre colomb
120   50     |     cont el chisciœu e el bœu. Quand l'è là, el sent ona vos
121   50     |     digh, de fà sott et fœugh. Quand l'è drèe a fà sott el fœugh,
122   50     |        le butta in del caldar. Quand l'ha buttada denter, el
123   50     |      danèe. El fiœu, el va; e, quand l'è a mezza strada, ghe
124   50     |       hoo de andà mi adess?» - Quand ghe ven in ment, ch'el gh'
125   50     |       paes visin. E lu, el va. Quand l'è su la strada, l'incontra