Caput II DE PROCURATORIBUS AD LITES ET ADVOCATIS

Can. 1481 - § 1.  Pars libere potest advocatum et procuratorem sibi constituere; sed 

praeter casus in § §  2 et 3 statutos, potest etiam per se ipsa agere et respondere, nisi iudex 

procuratoris vel advocati ministerium necessarium existimaverit.  

§ 2.  In iudicio poenali accusatus aut a se constitutum aut a iudice datum semper habere 

debet advocatum.  

§ 3.  In iudicio contentioso, si agatur de minoribus aut de iudicio in quo bonum publicum 

vertitur, exceptis causis matrimonialibus, iudex parti carenti defensorem ex officio constituat.

Can. 1482 - § 1.  Unicum sibi quisque potest constituere procuratorem, qui nequit alium 

sibimet substituere, nisi expressa facultas eidem facta fuerit.  

§ 2.  Quod si tamen, iusta causa suadente, plures ab eodem constituantur, hi ita designentur, 

ut detur inter ipsos locus praeventioni.  

§ 3.  Advocati autem plures simul constitui queunt.

Can. 1483 - Procurator et advocatus esse debent aetate maiores et bonae famae; 

advocatus debet praeterea esse catholicus, nisi Episcopus dioecesanus aliter permittat, et 

doctor in iure canonico, vel alioquin vere peritus et ab eodem Episcopo approbatus.

Can. 1484 - § 1.  Procurator et advocatus antequam munus suscipiant, mandatum 

authenticum apud tribunal deponere debent. 

§ 2.  Ad iuris tamen extinctionem impediendam iudex potest procuratorem admittere etiam 

non exhibito mandato, praestita, si res ferat, idonea cautione; actus autem qualibet vi caret, 

si intra terminum peremptorium a iudice statuendum, procurator mandatum rite non exhibeat.

Can. 1485 - Nisi speciale mandatum habuerit, procurator non potest valide renuntiare 

actioni, instantiae vel actis iudicialibus, nec transigere, pacisci, compromittere in arbitros et 

generatim ea agere pro quibus ius requirit mandatum speciale.

Can. 1486 - § 1.  Ut procuratoris vel advocati remotio effectum sortiatur, necesse est ipsis 

intimetur, et, si lis iam contestata fuerit, iudex et adversa pars certiores facti sint de 

remotione.  

§ 2.  Lata definitiva sententia, ius et officium appellandi, si mandans non renuat, procuratori 

manet.

Can. 1487 - Tum procurator tum advocatus possunt a iudice, dato decreto, repelli sive ex 

officio sive ad instantiam partis, gravi tamen de causa.

Can. 1488 - § 1.  Vetatur uterque emere litem, aut sibi de immodico emolumento vel rei 

litigiosae parte vindicata pacisci. Quae si fecerint, nulla est pactio, et a iudice poterunt poena 

pecuniaria mulctari.  Advocatus praeterea tum ab officio suspendi, tum etiam si recidivus sit, 

ab Episcopo, qui tribunali praeest, ex albo advocatorum expungi potest.  

§ 2.  Eodem modo puniri possunt advocati et procuratores qui a competentibus tribunalibus 

causas, in fraudem legis, subtrahunt ut ab aliis favorabilius definiantur.

Can. 1489 - Advocati ac procuratores qui ob dona aut pollicitationes aut quamlibet aliam 

rationem suum officium prodiderint, a patrocinio exercendo suspendantur, et mulcta 

pecuniaria aliisve congruis poenis plectantur.

Can. 1490 - In unoquoque tribunali, quatenus fieri possit, stabiles patroni constituantur, ab 

ipso tribunali stipendium recipientes, qui munus advocati vel procuratoris in causis 

praesertim matrimonialibus pro partibus quae eos seligere malint, exerceant.