Bellum Iugurthinum
Cap.
1 5 | quod populus Romanus cum Iugurtha rege Numidarum gessit, primum
2 7 | acceptum popularibus, quod erat Iugurtha manu promptus et appetens
3 7 | ratus erat, evenit. Nam Iugurtha, ut erat impigro atque acri
4 9 | dicitur huiusce modi verba cum Iugurtha habuisse: ~
5 10 | 10. "Parvum ego te, Iugurtha, amisso patre, sine spe,
6 10 | dilabuntur. Ceterum ante hos te, Iugurtha, qui aetate et sapientia
7 11 | 11. Ad ea Iugurtha, tametsi regem ficta locutum
8 11 | Numidas honore ducitur, Iugurtha foret. Dein tamen, ut aetati
9 11 | administrando imperio dissererent, Iugurtha inter alias res iacit oportere
10 13 | alterum bello meliores. Igitur Iugurtha quam maximas potest copias
11 13 | deinde Romam contendit. Tum Iugurtha patratis consiliis, postquam
12 13 | gratiam et favorem nobilitatis Iugurtha veniret. Quorum pars spe,
13 14 | praecepta parentis mei agitarem, Iugurtha, homo omnium quos terra
14 14 | neque mihi in manu fuit, Iugurtha qualis foret, ad vos confugi,
15 14 | Ecce autem ex improviso Iugurtha, intoleranda audacia scelere
16 14 | clades oppressit: capti ab Iugurtha pars in crucem acti, pars
17 16 | in plebem exercuerat. Eum Iugurtha tametsi Romae in amicis
18 19 | ad flumen Muluccham sub Iugurtha erant; Mauris omnibus rex
19 20 | legati Africa decessere et Iugurtha contra timorem animi praemia
20 21 | patratum bellum foret. Igitur Iugurtha oppidum circumsedit, vineis
21 22 | rumor clemens erat. Quorum Iugurtha accepta oratione respondit
22 23 | 23. Iugurtha ubi eos Africa decessisse
23 24 | incertus sum. Plura de Iugurtha scribere dehortatur me fortuna
24 25 | Adherbali subueniendum; de Iugurtha interim uti consuleretur,
25 26 | Italici, deditionem facit. Iugurtha in primis Adherbalem excruciatum
26 28 | 28. At Iugurtha contra spem nuntio accepto,
27 29 | 29. Sed ubi Iugurtha per legatos pecunia temptare
28 29 | pravum abstractus est. Sed Iugurtha primo tantummodo belli moram
29 33 | 33. Igitur Iugurtha contra decus regium cultu
30 33 | silentium coepit, producto Iugurtha verba facit, Romae Numidiaeque
31 34 | Memmius dicendi finem fecit et Iugurtha respondere iussus est, C.
32 35 | fide publica venerat. At Iugurtha manufestus tanti sceleris
33 36 | bellum conficeret. At contra Iugurtha trahere omnia et alias,
34 38 | 38. At Iugurtha cognita vanitate atque imperitia
35 38 | uterentur, remorata sunt. Deinde Iugurtha postero die cum Aulo in
36 40 | in eos, quorum consilio Iugurtha senati decreta neglegisset,
37 46 | 46. Interea Iugurtha, ubi quae Metellus agebat
38 46 | hostium propulsarent. Nam in Iugurtha tantus dolus tantaque peritia
39 47 | fore. Inter haec negotia Iugurtha impensius modo legatos supplices
40 48 | 48. Iugurtha ubi Metelli dicta cum factis
41 49 | itinere porrectum docuimus, Iugurtha extenuata suorum acie consedit.
42 50 | principes facti erant. At Iugurtha, ubi extremum agmen Metelli
43 50 | erat. Ante iam docti ab Iugurtha equites, ubi Romanorum turma
44 51 | armis omnia sita. Sed ne Iugurtha quidem interea quietus erat:
45 52 | pedestrium praefectum ab Iugurtha supra diximus, ubi eum Rutilius
46 54 | transfugas et alios opportunos, Iugurtha ubi gentium aut quid agitaret,
47 55 | diversi agebant. Eo tempore Iugurtha per collis sequi, tempus
48 58 | apud Zamam sic certatur, Iugurtha ex improviso castra hostium
49 58 | brevi mandata efficit. At Iugurtha munimento castrorum impeditus,
50 59 | murum aggreditur. Interim Iugurtha ex occulto repente nostros
51 61 | Bomilcarem, qui Romae cum Iugurtha fuerat et inde vadibus datis
52 62 | Mauretaniam abierant. Igitur Iugurtha, ubi armis virisque et pecunia
53 65 | Masinissae nepotem esse; si Iugurtha captus aut occisus foret,
54 66 | 66. Interim Iugurtha, postquam omissa deditione
55 66 | Vagenses, quo Metellus initio Iugurtha pacificante praesidium imposuerat,
56 70 | Bomilcar, cuius impulsu Iugurtha deditionem, quam metu deseruit,
57 73 | rogatus, quem vellet cum Iugurtha bellum gerere, frequens
58 74 | 74. Eodem tempore Iugurtha amissis amicis, quorum plerosque
59 74 | exercitu ostendit. Numidae ab Iugurtha pro tempore parati instructique,
60 75 | 75. Ea fuga Iugurtha impensius modo rebus suis
61 80 | 80. Iugurtha postquam amissa Thala nihil
62 81 | Ibi fide data et accepta Iugurtha Bocchi animum oratione accendit:
63 81 | impedimenta locaverat. Ita Iugurtha ratus aut capta urbe operae
64 82 | neque, uti saepe iam victo Iugurtha consueverat, omnibus locis
65 85 | vertit. bellum me gerere cum Iugurtha iussistis, quam rem nobilitas
66 97 | 97. At Iugurtha, postquam oppidum Capsam
67 101| primos agebat, quod ibi Iugurtha cum plurimis erat. Dein
68 101| Bocchus statim avertitur. At Iugurtha, dum sustentare suos et
69 102| optimum cum pessimo omnium Iugurtha miscendo commaculares, simul
70 102| barbari ab amicis flexus, quos Iugurtha, cognita legatione Sullae
71 103| obsessum turrim regiam, quo Iugurtha perfugas omnis praesidium
72 103| amicis, quos incorruptos Iugurtha reliquerat, ex omni copia
73 107| dubio atque haesitante Iugurtha incolumes transeunt. Deinde
74 108| familiariter agebat, praemissus ab Iugurtha, postquam Sullam accitum
75 110| gerite quod vultis cum Iugurtha bellum. Ego flumen Muluccham,
76 111| animos averteret, quis et Iugurtha carus et Romani inuisi erant.
77 113| invaditur. Ceteri obtruncati, Iugurtha Sullae vinctus traditur
|