|
43.
Cytisum seritur in terra bene subacta tamquam semen brassicae. Inde differtur
et in sesquipedem ponitur, aut etiam de cytiso duriore virgulae deplantantur,
et ita pangitur in serendo.
44.
Seruntur fabae modii IIII in iugero, tritici V, hordei VI, farris X, sed non
nullis locis paulo amplius aut minus. Si enim locus crassus, plus; si macer, minus.
Quare observabis, quantum in ea regione consuetudo erit serendi, ut tantum facias,
quod tantum valet regio ac genus terrae, ut ex eodem semine aliubi cum decimo
redeat, aliubi cum quinto decimo, ut in Etruria locis aliquot. In Italia in Subaritano dicunt etiam cum centesimo
redire solitum, in Syria ad Gadara et in Africa ad Byzacium item ex modio nasci
centum. Illut quoque multum interest, in rudi terra, an in ea seras, quae
quotannis obsita sit, quae vocatur restibilis, an in vervacto quae interdum
requierit. Cui Agrius, In Olynthia quotannis restibilia esse dicunt, sed ita ut
tertio quoque anno uberiores ferant fructos. Licinius, Agrum alternis annis
relinqui oportet paulo levioribus sationibus, id est quae minus sugunt terram.
Dicetur,
inquit Agrius, de tertio gradu, de nutricationibus atque alimoniis eorum. Ille,
Quae nata sunt, inquit, in fundo alescunt, adulta concipiunt, praegnatia, cum
sunt matura, pariunt poma aut spicam, sic alia.A quo profectum, redit semen.
Itaque si florem acerbumve pirum aliudve quid decerpseris, in eodem loco eodem
anno nihil renascitur, quod praegnationis idem bis habere non potest. Ut enim mulieres habent
ad partum dies certos, sic arbores ac fruges.
45.
Primum plerumque e terra exit hordeum diebus VII, nec multo post triticum;
legumina fere quadriduo aut quinque diebus, praeterquam faba: ea enim serius
aliquanto prodit. Item milium et sesima et cetera similiter aequis fere diebus,
praeterquam siquid regio aut tempestas viti attulit, quo minus ita fiat. Quae in seminario nata, si loca erunt frigidiora, quae
molli natura sunt, per brumalia tempora tegere oportet fronde aut stramentis.
Si erunt imbres secuti, videndum necubi aqua consistat; venenum enim gelum
radicibus tenellis. Sub terra et supra virgulta non eodem tempore aeque
crescunt; nam radices autumno aut hieme magis sub terra quam supra alescunt,
quod tectae terrae tepore propagantur, supra terram aere frigidiore coguntur.
Itaque ita esse docent silvestria, ad quae sator non accessit. Nam prius
radices, quam ex iis quod solet nasci, crescunt. Neque radices longius
procedunt, nisi quo tepor venit solis. Duplex causa radicium, quod et materiem
aliam quam aliam longius proicit natura, et quod alia terra alia facilius viam
dat.
|