1.
Duas res publicas animo complectamur, alteram magnam et vere publicam
qua di atque homines continentur, in qua non ad hunc angulum respicimus aut ad
illum sed terminos civitatis nostrae cum sole metimur, alteram cui nos
adscripsit condicio nascendi; haec aut Atheniensium erit aut Carthaginiensium
aut alterius alicuius urbis quae non ad omnis pertineat homines sed ad certos. Quidam
eodem tempore utrique rei publicae dant operam, maiori minorique, quidam tantum
minori, quidam tantum maiori.
2.
Huic
maiori rei publicae et in otio deservire possumus, immo vero nescio an in otio
melius, ut quaeramus quid sit virtus, una pluresne sint, natura an ars bonos viros
faciat; unum sit hoc quod maria terrasque et mari ac terris inserta
complectitur, an multa eiusmodi corpora deus sparserit; continua sit omnis et
plena materia ex qua cuncta gignuntur, an diducta et solidis inane permixtum;
quae sit dei sedes, opus suum spectet an tractet, utrumne extrinsecus illi
circumfusus sit an toti inditus; inmortalis sit mundus an inter caduca et ad
tempus nata numerandus. Haec qui contemplatur, quid deo praestat? ne
tanta eius opera sine teste sint.
|