1.
Vident et in iliis qui summum bonum dixerunt quam turpi
illud loco posuerint. Itaque negant posse voluptatem a virtute diduci et aiunt
nec honeste quemquam vivere ut non iucunde vivat, nec iucunde ut non honeste
quoque. Non video quomodo ista tam diversa in eandem copulam coiciantur.
Quid est, oro vos, cur separari voluptas
a virtute non possit? videlicet, quia omne bonis ex virtute principium est, ex
huius radicibus etiam ea quae vos et amatis et expetitis oriuntur? Sed
si ista indiscreta essent, non videremus quaedam iucunda sed inhonesta, quaedam
vero honestissima sed aspera, per dolores exigenda.
2.
Adice nunc quod voluptas etiam ad vitam turpissimam venit,
at virtus malam vitam non admittit, et infelices quidam non sine voluptate,
immo ob ipsam voluptatem sunt; quod non eveniret si virtuti se voluptas
inmiscuisset, qua virtus saepe caret, numquam indiget.
3.
Quid dissimilia, immo diversa componitis? Altum quiddam est
virtus, excelsum et regale, invictum infatigabile: voluptas humile servile,
inbecillum caducum, cuius statio ac domicilium fornices et popinae sunt. Virtutem
in templo convenies, in foro in curia, pro muris stantem, pulverulentam
coloratam, callosas habentem manus: voluptatem latitantem saepius ac tenebras
captantem circa balinea ac sudatoria ac loca aedilem metuentia, mollem enervem,
mero atque unguento madentem, pallidam aut fucatam et medicamentis pollinctam.
4.
Summum bonum inmortale est, nescit exire, nec satietatem
habet nec paenitentiam; numquam enim recta mens vertitur nec sibi odio est nec
quicquam mutavit optima. At voluptas
tunc cum maxime delectat extinguitur; non multum loci habet, itaque cito inplet
et taedio est et post primum impetum marcet. Nec id umquam certum est cuius in
motu natura est: ita ne potest quidem ulla eius esse substantia quod venit
transitque celerrime in ipso usu sui periturum; eo enim pertendit ubi desinat,
et dum incipit spectat ad finem.
|