|
Omnibus in rebus, iudices, quae
graviores maioresque sunt, quid quisque voluerit, cogitarit, admiserit, non ex
crimine, sed ex moribus eius qui arguitur est ponderandum. Neque enim
potest quisquam nostrum subito fingi neque cuiusquam repente vita mutari aut
natura converti.
Circumspicite paulisper mentibus vestris, ut alia mittamus, hosce ipsos homines
qui huic adfines sceleri fuerunt. Catilina contra rem publicam coniuravit.
Cuius aures umquam haec respuerunt? conatum esse audacter hominem a pueritia
non solum intemperantia et scelere sed etiam consuetudine et studio in omni
flagitio, stupro, caede versatum? Quis eum contra patriam pugnantem perisse
miratur quem semper omnes ad civile latrocinium natum putaverunt? Quis Lentuli
societates cum indicibus, quis insaniam libidinum, quis perversam atque impiam
religionem recordatur qui illum aut nefarie cogitasse aut stulte sperasse
miretur? Quis de C. Cethego atque eius in Hispaniam profectione ac de volnere
Q. Metelli Pii cogitat cui non ad illius poenam carcer aedificatus esse
videatur?
Omitto ceteros, ne sit infinitum; tantum a vobis peto ut taciti de omnibus quos
coniurasse cognitum est cogitetis; intellegetis unum quemque eorum prius ab sua
vita quam vestra suspicione esse damnatum. Ipsum illum Autronium, quoniam eius
nomen finitimum maxime est huius periculo et crimini, non sua vita ac natura
convicit? Semper audax, petulans, libidinosus; quem in stuprorum defensionibus
non solum verbis uti improbissimis solitum esse scimus verum etiam pugnis et
calcibus, quem exturbare homines ex possessionibus, caedem facere vicinorum,
spoliare fana sociorum, comitatu et armis disturbare iudicia, in bonis rebus
omnis contemnere, in malis pugnare contra bonos, non rei publicae cedere, non
fortunae ipsi succumbere. Huius si causa non manifestissimis rebus teneretur,
tamen eum mores ipsius ac vita convinceret.
|