1-conti | contr-glori | gorgi-nomin | nonag-salut | samni-zenon
bold = Main text
Cap. grey = Comment text
1 1| 1.~ ~O Tite, si quid ego adiuero
2 10| 10.~ ~Videtisne, ut apud Homerum
3 11| 11.~ ~Non sunt in senectute
4 12| 12.~ ~Sequitur tertia vituperatio
5 13| 13.~ ~Saepe audivi ex maioribus
6 14| 14.~ ~Ego vero propter sermonis
7 15| 15.~ ~Venio nunc ad voluptates
8 16| 16.~ ~Possum persequi permulta
9 17| 17.~ ~Multas ad res perutiles
10 18| 18.~ ~Sed in omni oratione
11 19| 19.~ ~Quarta restat causa,
12 2| 2.~ ~Scipio. Saepe numero
13 20| 20.~ ~Senectutis autem nullus
14 21| 21.~ ~Non enim video cur, quid
15 22| 22.~ ~Apud Xenophontem autem
16 23| 23.~ ~Nemo umquam mihi, Scipio,
17 3| 3.~ ~Cato. Faciam, ut potero,
18 4| 4.~ ~Ego Q. Maximum, eum qui
19 5| 5.~ ~Quorsus igitur haec tam
20 6| 6.~ ~A rebus gerendis senectus
21 7| 7.~ ~At memoria minuitur.
22 8| 8.~ ~Et melius Caecilius de
23 9| 9.~ ~Ne nunc quidem vires
24 16| ego villam contemplans (abest enim non longe a me) admirari
25 22| est quo quaeque discedat; abeunt enim illuc omnia, unde orta
26 7| familiares meos, quibus absentibus numquam fere ulla in agro
27 1| fuit, ut non modo omnis absterserit senectutis molestias, sed
28 6| rebus gerendis senectus abstrahit. Quibus? An eis, quae iuventute
29 21| videor, quo ab ea propius absum. Ego vestros patres, P.
30 18| potest enim quicquam esse absurdius quam, quo viae minus restet,
31 16| villaque tota locuples est, abundat porco, haedo, agno, gallina,
32 14| quibus senectus, etiamsi non abunde potitur, non omnino caret.
33 19| ut, quo propius ad mortem accedam, quasi terram videre videar
34 6| Ad Appi Claudi senectutem accedebat etiam, ut caecus esset;
35 15| sapientis vitam proxime videntur accedere. Habent enim rationem cum
36 12| permanserat, se a maioribus natu accepisse dicebat, cum quidem ei sermoni
37 15| sine usura reddit, quod accepit, sed alias minore, plerumque
38 13| sacris Idaeis Magnae Matris acceptis. Epulabar igitur cum sodalibus
39 11| magnitudinem animi doctrina uberior accesserat. Quid mirium igitur in senibus
40 18| cum autem ad Lacedaemonios accessisset, qui legati cum essent,
41 10| ut Nestoris; quod si sibi acciderit, non dubitat, quin brevi
42 12| adulescentia vitiosissimum! Accipite enim, optimi adulescentes,
43 19| fructibus et percipiendis accommodata sunt. ~Fructus autem senectutis
44 13| metiebar. Bene enim maiores accubitionem epularem amicorum, quia
45 3| videbantur accusare, quod esset accusandum. Nam si id culpa senectutis
46 2| adipiscantur omnes optant, eandem accusant adeptam; tanta est stultitiae
47 3| Qui mihi non id videbantur accusare, quod esset accusandum.
48 5| Nihil habeo, inquit, quod accusem senectutem. Praeclarum responsum
49 18| eam, sicut alia, modicam, acerbitatem nullo modo. ~Avaritia vero
50 23| autem cuius obtusior sit acies, non videre? Equidem efferor
51 5| consules T. Flamininus et M. Acilius facti sunt; ille autem Caepione
52 15| fici tantulo grano aut ex acini vinaceo aut ex ceterarum
53 2| descriptae sint, extremum actum tamquam ab inerti poeta
54 14| levioribus studiis, sed tamen acutis? Quam gaudebat bello suo
55 8| vita fuit. Quid qui etiam addiscunt aliquid? ut et Solonem versibus
56 10| nullo imbri, nullo frigore adduci ut capite operto sit, summam
57 18| ex eis fratribus, qui in Adelphis sunt. Quanta in altero diritas,
58 2| optant, eandem accusant adeptam; tanta est stultitiae inconstantia
59 22| animus autem solus nec cum adest nec cum discedit, apparet.
60 1| enim mihi versibus eisdem adfari te, Attice, quibus adfatur
61 1| adfari te, Attice, quibus adfatur Flamininum ~Ille vir haud
62 14| Sophocles, cum ex eo quidem iam adfecto aetate quaereret, utereturne
63 2| quod naturae necessitas adferat. Quo in genere est in primis
64 11| senatum frequens ultroque adfero res multum et diu cogitatas,
65 20| vitae tempus maturum mortis adfert. ~
66 6| accepimus. ~Nihil igitur adferunt qui in re gerenda versari
67 17| et suavitatem odorum, qui adflarentur ex floribus, tum eum dixisse
68 10| plane me enervavit, non adflixit senectus, non curia vires
69 11| tantum cibi et potionis adhibendum ut reficiantur vires, non
70 14| qui more maiorum a summo adhibetur in poculo, et pocula, sicut
71 19| ut cum sua sponte nulla adhibita vi consumptus ignis exstinguitur;
72 2| primis senectus, quam ut adipiscantur omnes optant, eandem accusant
73 1| 1.~ ~O Tite, si quid ego adiuero curamve levasso,~Quae nunc
74 23| fugere debemus, praesertim adiuncta satietate.~Haec habui, de
75 16| verum etiam invitat atque adlectat senectus. Ubi enim potest
76 15| et natura ipsa delectat, adminiculorum ordines, capitum iugatio,
77 6| corporibus, animo tamen administrentur? Nihil ergo agebat Q. Maximus,
78 4| praeclara cognovi; sed nihil admirabilius, quam quo modo ille mortem
79 1| Laelium et Scipionem facimus admirantis quod is tam facile senectutem
80 17| consitum ostendisse. Cum autem admiraretur Lysander et proceritates
81 15| efficiunt, ut quemvis cum admiratione delectent? Vitis quidem,
82 22| evasisset, sed cum omni admixtione corporis liberatus purus
83 21| neque haberet in se quicquam admixtum dispar sui atque dissimile,
84 11| Africani filius, is qui te adoptavit, quam tenui aut nulla potius
85 20| vitae reliquum nec avide adpetendum senibus nec sine causa deserendum
86 16| Ahala Sp. Maelium regnum adpetentem occupatum interemit. A villa
87 18| atque communia, salutari, adpeti, decedi, adsurgi, deduci,
88 8| nil quicquam aliud viti~Adportes tecum, cum advenis, unum
89 19| nostram aetatem videtur, adpropinquatio mortis, quae certe a senectute
90 3| patriae gloria splendorem adsecutum: Nec hercule, inquit, si
91 10| hospites. Nec enim umquam sum adsensus veteri illi laudatoque proverbio,
92 11| non magno opere desidero. Adsum amicis, venio in senatum
93 18| salutari, adpeti, decedi, adsurgi, deduci, reduci, consuli;
94 17| Sardis eique dona a sociis adtulisset, et ceteris in rebus communem
95 11| dominatur in suos. Ut enim adulescentem in quo est senile aliquid,
96 6| Proveniebant oratores novi, stulti adulescentuli.~Temeritas est videlicet
97 4| cumque eo quartum consule adulescentulus miles ad Capuam profectus
98 15| nixa fibris stirpium sensim adulescit culmoque erecta geniculato
99 12| impelleret; stupra vero et adulteria et omne tale flagitium nullis
100 8| viti~Adportes tecum, cum advenis, unum id sat est,~Quod diu
101 19| aliquid extremum. Cum enim id advenit, tum illud, quod praeteriit,
102 1| aut iam urgentis aut certe adventantis senectutis et te et me etiam
103 19| contingit adulescentibus adversante et repugnante natura. Itaque
104 20| dissolvit. Ut navem, ut aedificium idem destruit facillime,
105 20| omnis conglutinatio recens aegre, inveterata facile divellitur.
106 19| incidunt adulescentes, gravius aegrotant, tristius curantur. Itaque
107 9| lacertis tuis. Nihil Sex. Aelius tale, nihil multis annis
108 9| Scipiones et avi tui duo, L. Aemilius et P. Africanus, comitatu
109 4| adulescens ita dilexi, ut aequalem; erat enim in illo viro
110 3| homines consulares nostri fere aequales, deplorare solebant, tum
111 14| conviviis delector, nec cum aequalibus solum, qui pauci admodum
112 7| studiorum agitatio vitae aequalis fuit? ~Age, ut ista divina
113 3| enim interfui querellis aequalium meorum -- pares autem, vetere
114 23| quod sapientissimus quisque aequissimo animo moritur, stultissimus
115 1| moderationem animi tui et aequitatem, teque non cognomen solum
116 23| ferre visus sum, non quo aequo animo ferrem, sed me ipse
117 14| rorantia, et refrigeratio aestate et vicissim aut sol aut
118 19| verni temporis suavitate aestatem autumnumque venisse. Ver
119 9| quamquam est id quidem senile aetatique nostrae conceditur. ~
120 20| senectutis: ergo, ut superiorum aetatum studia occidunt, sic occidunt
121 21| terram, locum divinae naturae aeternitatique contrarium. Sed credo deos
122 19| deducit, ubi sit futurus aeternus; atqui tertium certe nihil
123 2| sic odiosa est, ut onus se Aetna gravius dicant sustinere.~
124 17| vidimus! Quid de Paulo aut Africano loquar aut, ut iam ante,
125 23| aut duos avos, Paulum et Africanum, aut Africani patrem, aut
126 9| tui duo, L. Aemilius et P. Africanus, comitatu nobilium iuvenum
127 9| eo decet uti et, quicquid agas, agere pro viribus. Quae
128 7| agitatio vitae aequalis fuit? ~Age, ut ista divina studia omittamus,
129 6| auctoritate defendebant, nihil agebant? ~Ad Appi Claudi senectutem
130 6| administrentur? Nihil ergo agebat Q. Maximus, nihil L. Paulus,
131 8| etiam sit operosa et semper agens aliquid et moliens, tale
132 2| si octingentesimum annum agerent quam si octogesimum? Praeterita
133 18| praeclara, sed hoc de quo agimus in primis, quod, ut quisque
134 12| dum ita gauderet, nihil agitare mente, nihil ratione, nihil
135 7| An in omnibus studiorum agitatio vitae aequalis fuit? ~Age,
136 21| mortalem, cumque semper agitetur animus nec principium motus
137 16| est, abundat porco, haedo, agno, gallina, lacte, caseo,
138 10| Sed redeo ad me. Quartum ago annum et octogesimum; vellem
139 14| vero istinc sicut ab domino agresti ac furioso profugi. Cupidis
140 7| Synephebis. ~Nec vero dubitat agricola, quamvis sit senex, quaerenti,
141 16| senctutem? Sed venio ad agricolas, ne a me ipso recedam. In
142 16| generi universo cultura agrorum est salutaris, sed et delectatione,
143 3| senes tolerabilem senectutem agunt; importunitas autem et inhumanitas
144 16| magister equitum C. Servilius Ahala Sp. Maelium regnum adpetentem
145 10| Graeciae nusquam optat, ut Aiacis similis habeat decem, sed
146 20| eum locum saepe profectas alacri animo et erecto, unde se
147 3| quae C. Salinator, quae Sp. Albinus, homines consulares nostri
148 | aliarum
149 | alias
150 | alios
151 | aliquam
152 | aliquando
153 19| quasi terram videre videar aliquandoque in portum ex longa navigatione
154 | aliquis
155 | aliquo
156 | aliquod
157 9| adulescentis (is enim erat locus alter de vitiis senectutis), non
158 21| enim animus caelestis ex altissimo domicilio depressus et quasi
159 14| emeritis stipendiis libidinis, ambitionis, contentionis, inimicitiarum
160 14| omnino caret. Ut Turpione Ambivio magis delectatur, qui in
161 10| desiderat, non rostra, non amici, non clientes, non hospites.
162 11| magno opere desidero. Adsum amicis, venio in senatum frequens
163 21| viros clarissimos mihique amicissimos, vivere arbitror, et eam
164 12| Tarentinus, hospes noster, qui in amicitia populi Romani permanserat,
165 21| vitae die de immortalitate aminorum disseruisset, is qui esset
166 9| quod equidem adhuc non amisi, et videtis annos. Sed tamen
167 4| inquit ridens, nam nisi tu amisisses numquam recepissem. Nec
168 6| vestram rem publicam tantam amisistis tam cito?~Sic enim percontantur
169 4| audiente Salinatori, qui amisso oppido fugerat in arcem,
170 19| filio, tu in exspectatis ad amplissimam dignitatem fratribus, Scipio,
171 6| Lacedaemonios quidem ei, qui amplissimum magistratum gerunt, ut sunt,
172 15| lapsu et erratico ferro amputans coercet ars agricolarum,
173 15| sarmentorum ea, quam dixi aliorum amputatio, aliorum immissio. Quid
174 19| restat causa, quae maxime angere atque sollicitam habere
175 14| senem Livium; qui, cum sex aniis ante quam ego natus sum
176 20| contemnere]; ex quo fit, ut animosior etiam senectus sit quam
177 23| posteritatem ad se ipsos pertinere. Anne censes, ut de me ipse aliquid
178 6| tertius hic et tricesimus annus est, sed memoriam illius
179 18| tenet, neque solum honore antecedentibus, sed eis etiam, qui cum
180 18| quod, ut quisque aetate antecedit, ita sententiae principatum
181 6| rectae quae stare solebant~Antehac, dementis sese flexere viai? ~
182 18| sunt, maiores natu augures anteponuntur. Quae sunt igitur voluptates
183 8| discebant enim fidibus antiqui), sed in litteris certe
184 18| corruisse. ~Aut sunt morosi et anxii et iracundi et difficiles
185 12| Tarentum venisse L. Camillo Ap. Claudio consulibus reperio. ~
186 17| habebat plus, laboris minus; apex est autem senectutis auctoritas. ~
187 15| pomariis, tum pecudum pastu, apium examinibus, florum omnium
188 21| omnium sapientissimus oraculo Apollinis iudicatus. Quid multa? Sic
189 22| adest nec cum discedit, apparet. Iam vero videtis nihil
190 16| agricolae succidiam alteram appellant. Conditiora facit haec supervacaneis
191 11| stultitia, quae deliratio appellari solet, senum levium est,
192 6| consilium maiores nostri appellassent senatum. ~Apud Lacedaemonios
193 13| enim Plato escam malorum appellat voluptatam, quod ea videlicet
194 11| domum, tantas clientelas Appius regebat et caecus et senex,
195 16| aetas aut calescere vel apricatione melius vel igni, aut vicissim
196 3| summa copia non gravis. ~Aptissima omnino sunt, Scipio et Laeli,
197 19| mori sic videntur, ut cum aquae multitudine flammae vis
198 16| igni, aut vicissim umbris aquisve refrigerari salubrius? ~
199 16| id est senes, siquidem aranti L. Quinctio Cincinnato nuntiatum
200 20| unde se redituras numquam arbitrarentur. Quod igitur adulescentes,
201 22| maior haec dicit: Nolite arbitrari, O mihi carissimi filii,
202 7| omnino pertinere. ~Serit arbores, quae alteri saeclo prosint,~
203 19| exstinguitur; et quasi poma ex arboribus, cruda si sunt, vix evelluntur,
204 15| solum et pratis et vineis et arbustis res rusticae laetae sunt,
205 4| amisso oppido fugerat in arcem, glorianti atque ita dicenti;
206 16| ceteri senes, ex quo, qui eos arcessebant viatores nominati sunt.
207 16| interemit. A villa in senatum arcessebatur et Curius et ceteri senes,
208 12| adulescentes, veterem orationem Archytae Tarentini, magni in primis
209 12| consules superati sunt, locutum Archytam Nearchus Tarentinus, hospes
210 11| intentum enim animum tamquam arcum habebat nec languescens
211 15| et nimios solis defendit ardores. Qua quid potest esse cum
212 19| enim, ut scriptum video, Arganthonius quidam Gadibus, qui octoginta
213 21| interire; magnoque esse argumento homines scire pleraque ante
214 15| minorum morsus munitur vallo aristarum. ~Quid ego vitium ortus,
215 7| aetate processisset, qui Aristides esset, Lysimachum salutare
216 1| tribuimus non Tithono, ut Aristo Cius, (parum enim esset
217 4| recepissem. Nec vero in armis praestantior quam in toga;
218 18| rugae repente auctoritatem arripere possunt, sed honeste acta
219 21| celeriter res innumerabilis arripiant, ut eas non tum primum accipere
220 8| didici; quas quidem sic avide arripui quasi diuturnam sitim explere
221 15| erratico ferro amputans coercet ars agricolarum, ne silvescat
222 18| fiunt et moribus bonis et artibus; idque cum in vita, tum
223 15| sunt, exsistit tamquam ad articulos sarmentorum ea, quae gemma
224 21| sint, quod iam pueri, cum artis difficilis discant, ita
225 9| videbantur nec ulli bonarum artium magistri non beati putandi,
226 10| sit, in equum omnino non ascendere; cum autem equo, ex equo
227 15| cum fructu laetius, tum aspectu pulchrius? Cuius quidem
228 12| intellegeretis, si voluptatem aspernari ratione et sapientia non
229 9| exercentes in curriculo videret, aspexisse lacertos suos dicitur inlacrimansque
230 18| quod ego magno quondam cum assensu omnium dixi, miseram esse
231 16| redeamus. Semper enim boni assiduique domini referta cella vinaria,
232 9| qui, cum iam senex esset athletasque se exercentes in curriculo
233 17| Caecilio Metello, quanta in A. Atilio Calatino! in quem illud
234 20| equorum incitaverunt, non M. Atilium, qui ad supplicium est profectus,
235 1| versibus eisdem adfari te, Attice, quibus adfatur Flamininum ~
236 1| consuevit ipse in suis libris, attribuito litteris Graecis, quarum
237 16| auri pondus Samnites cum attulissent, repudiati sunt; non enim
238 16| supervacaneis etiam operis aucupium atque venatio. ~Quid de
239 20| tandem re fretus sibi tam audaciter obsisteret, respondisse
240 21| ipse sentiam de morte, non audeam vobis dicere, quod eo cernere
241 21| philosophorum et auctoritas. ~Audiebam Pythagoram Pythagoreosque,
242 4| consilio recepit! cum quidem me audiente Salinatori, qui amisso oppido
243 9| facitque per se ipsa sibi audientiam diserti senis composita
244 13| esse referenda. Quod ex eo audientis M. Curium et Ti. Coruncanium
245 11| quid quoque die dixerim, audierim, egerim, commemoro vesperi.
246 8| fecisse Socratem in fidibus audirem, vellem equidem etiam illud (
247 13| se porro pueros a senibus audisse dicebant, mirari solitum
248 13| regem Pyrrhum legatus esset, audisset a Thessalo Cinea esse quendam
249 23| perveniatis, ut ea, quae ex me audistis, re experti probare possitis. ~
250 6| modo non orbari, sed etiam augeri senectus solet. ~Nisi forte
251 15| suco terrae et calore solis augescens primo est peracerba gustatu,
252 4| antiquitatis, scientia iuris auguri! Multae etiam, ut in homine
253 11| conficio orationes; ius augurium, pontificium, civile tracto;
254 4| auctoritatem dividenti; augurque cum esset, dicere ausus
255 16| ad focum sedenti magnum auri pondus Samnites cum attulissent,
256 17| ornatumque Persicum multo auro multisque gemmis dixisse;
257 4| publicam ferrentur, contra auspicia ferri. ~Multa in eo viro
258 4| dicere ausus est optimis auspiciis ea geri, quae pro rei publicae
259 4| augurque cum esset, dicere ausus est optimis auspiciis ea
260 19| temporis suavitate aestatem autumnumque venisse. Ver enim tamquam
261 14| mihi sermonis aviditatem auxit, potionis et cibi sustulit.
262 18| senes. Si quaerimus, etiam avari; sed haec morum vitia sunt,
263 18| acerbitatem nullo modo. ~Avaritia vero senilis quid sibi velit,
264 23| vero eos solos convenire aveo quos ipse cognovi, sed illos
265 12| datam, cuius voluptatis avidae libidines temere et ecfrenate
266 14| gratiam, quae mihi sermonis aviditatem auxit, potionis et cibi
267 10| arbitror, Scipio, hospes tuus avitus Masinissa quae faciat hodie
268 15| ordine structam et fcontra avium minorum morsus munitur vallo
269 5| misera videatur: unam, quod avocet a rebus gerendis; alteram,
270 20| obstruere voluerunt, non avum tuum L. Paulum, qui morte
271 2| extremum et, tamquam in arborum bacis terraeque fructibus maturitate
272 16| lubebit, quoniam sine eis beata esse senectus potest. ~
273 2| est in ipsis opis ad bene beateque vivendum, eis omnis aetas
274 9| bonarum artium magistri non beati putandi, quamvis consenuerint
275 17| dixisse; Recte vero te, Cyre, beatum ferunt, quoniam virtuti
276 19| non miser post mortem aut beatus etiam futurus sum? Quamquam
277 2| enim aliud Gigantum modo bellare cum dis nisi naturae repugnare? ~
278 6| versatus sum in vario genere bellorum, cessare nunc videor, cum
279 13| voluptati, quoniam eius blanditiis non facile obsistimus, --
280 9| fortunati videbantur nec ulli bonarum artium magistri non beati
281 10| ingeni dari? Denique isto bono utare, dum adsit, cum absit,
282 19| saepe dixi, ante partorum bonorum memoria et copia. Omnia
283 10| dicitur, cum umeris sustineret bovem. Utrum igitur has corporis
284 20| videtur, cum recorder non L. Brutum, qui in liberanda patria
285 15| Vitis quidem, quae natura caduca est et, nisi fulta est,
286 2| tempestiva quasi vietum et caducum, quod ferundum est molliter
287 17| auctoritas. ~Quanta fuit in L. Caecilio Metello, quanta in A. Atilio
288 21| perfungimur; est enim animus caelestis ex altissimo domicilio depressus
289 21| terras tuerentur, quique caelestium ordinem contemplantes imitarentur
290 14| studio dimetiendi paene caeli atque terrae C. Galum, familiarem
291 5| Acilius facti sunt; ille autem Caepione et Philippo iterum consulibus
292 17| Metello, quanta in A. Atilio Calatino! in quem illud elogium:
293 23| decurso spatio ad carceres a calce revocari. ~Quid habet enim
294 16| enim potest illa aetas aut calescere vel apricatione melius vel
295 15| quae et suco terrae et calore solis augescens primo est
296 12| quem Tarentum venisse L. Camillo Ap. Claudio consulibus reperio. ~
297 18| oratione defenderet. Non cani, nec rugae repente auctoritatem
298 20| qui morte luit conlegae in Cannensi ignominia temeritatem, non
299 9| etiam et virium. Omnino canorum illud in voce splendescit
300 13| quod ea videlicet homines capiantur ut pisces, -- quamquam
301 15| lenientem desiderium, quod capiebat e filio, colentem agrum
302 18| acta superior aetas fructus capit auctoritatis extremos. ~
303 12| Tarenti cum Q. Maximo.~Nullam capitaliorem pestem quam voluptatem corporis
304 12| vinculis essent, damnati rei capitalis. Hic Tito fratre suo censore,
305 10| nullo frigore adduci ut capite operto sit, summam esse
306 15| adminiculorum ordines, capitum iugatio, religatio et propagatio
307 4| adulescentulus miles ad Capuam profectus sum quintoque
308 23| quasi decurso spatio ad carceres a calce revocari. ~Quid
309 3| solebant, tum quod voluptatibus carerent sine quibus vitam nullam
310 22| Nolite arbitrari, O mihi carissimi filii, me, cum a vobis discessero,
311 4| toga; qui consul iterum Sp. Carvilio conlega quiescente C. Flaminio
312 16| haedo, agno, gallina, lacte, caseo, melle. Iam hortum ipsi
313 23| veniendum. Quem ego meum casum fortiter ferre visus sum,
314 19| multo pluris quam nostra casus mortis habet; facilius in
315 23| ante dixi, verum etiam ad Catonem meum, quo nemo vir melior
316 1| auctoritatis in fabula), sed M. Catoni seni, quo maiorem auctoritatem
317 1| est plura? Iam enim ipsius Catonis sermo explicabit nostram
318 12| Samnite, patre eius, a quo Caudino proelio Sp. Postumius, T.
319 5| animo, quattuor reperio causas, cur senectus misera videatur:
320 14| delectatur, qui in prima cavea spectat, delectatur tamen
321 6| restitutas reperietis. ~Cedo, qui vestram rem publicam
322 19| consecutus sis; horae quidem cedunt et dies et menses et anni,
323 21| mihi, sic sentio, cum tanta celeritas animorum sit, tanta memoria
324 6| viribus aut velocitate aut celeritate corporum res magnae geruntur,
325 21| difficilis discant, ita celeriter res innumerabilis arripiant,
326 16| assiduique domini referta cella vinaria, olearia, etiam
327 13| primus devicerat, redeuntem a cena senem saepe videbam puer;
328 12| percipi posset maxima; nemini censebat fore dubium, quin tam diu,
329 23| quidam minuti philosophi censent, nihil sentiam, non vereor,
330 23| se ipsos pertinere. Anne censes, ut de me ipse aliquid more
331 20| funera fletu faxit.~Non censet lugendam esse mortem, quam
332 7| perceperat nomina; num igitur censetis eum, cum aetate processisset,
333 12| capitalis. Hic Tito fratre suo censore, qui proximus ante me fuerat,
334 6| consequentes. Anno ante me censorem mortuus est, novem annis
335 6| anni decem interfuissent, censorque ante superiorem consulatum
336 14| natus sum fabulam docuisset Centone Tuditanoque consulibus,
337 10| Ne vos quidem T. Ponti centurionis vires habetis; num idcirco
338 13| videbam puer; delectabatur cereo funali et tibicine, quae
339 23| videtur is animus qui plus cernat et longius, videre se ad
340 23| discessit, quo mihi ipsi cernebat esse veniendum. Quem ego
341 21| audeam vobis dicere, quod eo cernere mihi melius videor, quo
342 23| pertinerent, nisi animo cernerent posteritatem ad se ipsos
343 20| satietatem. Sunt pueritiae studia certa; num igitur ea desiderant
344 19| stultius quam incerta pro certis habere, falsa pro veris?
345 20| optimus, cum integra mente certisque sensibus opus ipsa suum
346 6| in vario genere bellorum, cessare nunc videor, cum bella non
347 5| in suo studio atque opere cessavit. Qui, cum ex eo quaereretur,
348 2| non veri simile est, cum ceterae partes aetatis bene descriptae
349 6| dementis sese flexere viai? ~ceteraque gravissime; notum enim vobis
350 4| gessi consulibus Tuditano et Cethego, cum quidem ille admodum
351 14| flagrantis senes vidimus. M. vero Cethegum, quem recte Suadae medullam
352 4| admodum senex suasor legis Cinciae de donis et muneribus fuit.
353 16| siquidem aranti L. Quinctio Cincinnato nuntiatum est eum dictatorem
354 13| esset, audisset a Thessalo Cinea esse quendam Athenis, qui
355 6| publicam tantam amisistis tam cito?~Sic enim percontantur in
356 1| tribuimus non Tithono, ut Aristo Cius, (parum enim esset auctoritatis
357 11| ius augurium, pontificium, civile tracto; multum etiam Graecis
358 14| Licini Crassi et pontifici et civilis iuris studio loquar aut
359 19| fuissent, nullae omnino civitates fuissent. Sed redeo ad mortem
360 18| et apud nos et in aliis civitatibus, ut quaeque optime morata
361 11| illud exstitisset lumen civitatis; ad paternam enim magnitudinem
362 12| eversiones, hinc cum hostibus clandestina colloquia nasci; nullum
363 4| magisque viri nunc gloria claret. ~Tarentum vero qua vigilantia,
364 4| modo ille mortem fili tulit clari viri et consularis. Est
365 7| industria, neque ea solum in claris et honoratis viris, sed
366 21| tuque, C. Laeli, viros clarissimos mihique amicissimos, vivere
367 22| nullum videbitis. ~Nec vero clarorum virorum post mortem honores
368 3| nec tu, si Atheniensis clarus umquam fuisses. Quod eodem
369 13| Duellium M. f., qui Poenos classe primus devicerat, redeuntem
370 6| nihil agebant? ~Ad Appi Claudi senectutem accedebat etiam,
371 12| Tarentum venisse L. Camillo Ap. Claudio consulibus reperio. ~Quorsus
372 16| equos, sibi hastas, sibi clavam et pilam, sibi natationes
373 15| terram, eadem, ut se erigat claviculis suis quasi manibus quicquid
374 6| sentinam exhauriant, ille autem clavum tenens quietus sedeat in
375 7| Xenocraten, num postea Zenonem, Cleanthem, aut eum, quem vos etiam
376 11| filias, tantam domum, tantas clientelas Appius regebat et caecus
377 10| non rostra, non amici, non clientes, non hospites. Nec enim
378 9| praeclarius? Mihi vero et Cn. et P. Scipiones et avi
379 18| non omnis natura vetustate coacescit. Severitatem in senectute
380 20| opus ipsa suum eadem quae coagmentavit, natura dissolvit. Ut navem,
381 19| evelluntur, si matura et cocta, decidunt, sic vitam adulescentibus
382 4| mutaverat. Quamquam eum colere coepi non admodum grandem natu,
383 15| erratico ferro amputans coercet ars agricolarum, ne silvescat
384 13| voluptatibus corporis magis quam coetu amicorum et sermonibus metiebar.
385 23| divinum animorum concilium coetumque proficiscar cumque ex hac
386 11| quantum possumus quidem cogimur. ~At multi ita sunt imbecilli
387 11| meus oblectaret ea ipsa cogitantem, quae iam agere non possem;
388 6| Karthagini male iam diu cogitanti bellum multo ante denuntio;
389 11| adfero res multum et diu cogitatas, easque tueor animi, non
390 12| mente, nihil ratione, nihil cogitatione consequi posset. Quocirca
391 1| et aequitatem, teque non cognomen solum Athenis deportasse,
392 2| opinione vestra nostroque cognomine!), in hoc sumus sapientes,
393 6| quam illam excisam esse cognovero. ~Quam palmam utinam di
394 15| excepit, primum id occaecatum cohibet, ex quo occatio, quae hoc
395 15| quod capiebat e filio, colentem agrum et eum stercorantem
396 4| mutaverat. Quamquam eum colere coepi non admodum grandem
397 17| iam aetate in agris eosque coleret; cuius inter primum et sextum
398 3| ab eis, a quibus essent coli soliti. Qui mihi non id
399 22| si haec ita sunt, sic me colitote, inquit, ut deum; sin una
400 18| facere nolle.~Multa in nostro collegio praeclara, sed hoc de quo
401 11| omnia antiquitatis monumenta colligo; causarum inlustrium quascumque
402 12| cum hostibus clandestina colloquia nasci; nullum denique scelus,
403 7| proxime scripserat, Oedipum Coloneum, recitasse iudicibus quaesisseque,
404 23| studio patres vestros, quos colui et dilexi videndi, neque
405 8| senectus eorum qui a iuventute coluntur et diliguntur, sic adulescentes
406 11| Nam quos ait Caecilius ~comicos stultos senes,~hos significat
407 18| altero diritas, in altero comitas! Sic se res habet; ut enim
408 4| erat enim in illo viro comitate condita gravitas, nec senectus
409 9| Aemilius et P. Africanus, comitatu nobilium iuvenum fortunati
410 14| est?~Atque eos omnis, quos commemoravi, his studiis flagrantis
411 15| ortus, satus, incrementa commemorem? Satiari delectatione non
412 11| dixerim, audierim, egerim, commemoro vesperi. Hae sunt exercitationes
413 12| habet ullum cum virtute commercium.~Invitus feci, ut fortissimi
414 6| saltu nec eminus hastis aut comminus gladiis uteretur, sed consilio,
415 23| revocari. ~Quid habet enim vita commodi? Quid non potius laboris?
416 23| hospitio, non tamquam e domo. Commorandi enim natura devorsorium
417 1| me ipsum interdum gravius commoveri, quarum consolatio et maior
418 18| quae videntur levia atque communia, salutari, adpeti, decedi,
419 1| munere, quo uterque nostrum communiter uteretur. Mihi quidem ita
420 21| dum sumus inclusi in his compagibus corporis, munere quodam
421 5| fortis et victoris senectuti comparat suam. Quem quidem probe
422 11| eiusque vitia diligentia compensanda sunt, pugnandum tamquam
423 15| manibus quicquid est nacta, complectitur; quam serpentem multiplici
424 5| videretur. ~Etenim, cum complector animo, quattuor reperio
425 14| conviviumque vicinorum cotidie compleo, quod ad multam noctem quam
426 5| Gorgias centum et septem complevit annos neque umquam in suo
427 9| audientiam diserti senis composita et mitis oratio. Quam si
428 13| Graeci, qui hoc idem tum compotationem, tum concenationem vocant,
429 15| deinde tepefactum vapore et compressu suo diffundit et elicit
430 23| est necesse, tanta esse conatos, quae ad posteritatis memoriam
431 9| senile aetatique nostrae conceditur. ~
432 13| idem tum compotationem, tum concenationem vocant, ut, quod in eo genere
433 23| in illud divinum animorum concilium coetumque proficiscar cumque
434 7| serendis, non percipiendis, non condendis fructibus. Quamquam in aliis
435 19| habet. At est eo meliore condicione quam adulescens, quoniam
436 4| enim in illo viro comitate condita gravitas, nec senectus mores
437 16| succidiam alteram appellant. Conditiora facit haec supervacaneis
438 2| tamquam longam aliquam viam confeceris, quam nobis quoque ingrediundum
439 1| ita iucunda huius libri confecto fuit, ut non modo omnis
440 5| Vicit Olympia, nunc senio confectus quiescit.~Equi fortis et
441 5| suam culpam in senectutem conferunt, quod non faciebat is, cuius
442 11| defendi nunc cum maxime conficio orationes; ius augurium,
443 20| natura dissolvit. Iam omnis conglutinatio recens aegre, inveterata
444 20| hominem eadem optime quae conglutinavit natura dissolvit. Iam omnis
445 3| proverbio, cum paribus facillime congregantur -- quae C. Salinator, quae
446 17| quoniam virtuti tuae fortuna coniuncta est. ~Hac igitur fortuna
447 13| epularem amicorum, quia vitae coniunctionem haberet, convivium nominaverunt,
448 12| quae cum probro privato coniungeret imperi dedecus. ~
449 4| consul iterum Sp. Carvilio conlega quiescente C. Flaminio tribuno
450 20| Paulum, qui morte luit conlegae in Cannensi ignominia temeritatem,
451 23| proficiscar cumque ex hac turba et conluvione discedam! Proficiscar enim
452 17| humanum fuisse et ei quendam consaeptum agrum diligenter consitum
453 3| maximum est), verum etiam quia conscientia bene actae vitae multorumque
454 1| senectute aliquid ad te conscribere. ~Hoc enim onere, quod mihi
455 23| quibus audivi et legi et ipse conscripsi; quo quidem me proficiscentem
456 18| cum essent, certo in loco consederant, consurrexisse omnes illi
457 17| laudibus omnium esset fama consentiens. Quem virum nuper P. Crassum,
458 17| elogium: Hunc unum plurimae consentiunt gentes populi primarium
459 9| non beati putandi, quamvis consenuerint vires atque defecerint.
460 20| mortem, quam immortalitas consequatur.~Iam sensus moriendi aliquis
461 6| viri omnes excipient anni consequentes. Anno ante me censorem mortuus
462 12| ratione, nihil cogitatione consequi posset. Quocirca nihil esse
463 10| temperantia etiam in senectute conservare aliquid pristini roboris.~
464 20| profectus, ut fidem hosti datam conservaret, non duos Scipiones, qui
465 15| florum omnium varietate. Nec consitiones modo delectant sed etiam
466 17| consaeptum agrum diligenter consitum ostendisse. Cum autem admiraretur
467 23| animo ferrem, sed me ipse consolabar existimans non longinquum
468 20| ineuntis adulescentiae: num ea constans iam requirit aetas quae
469 21| imitarentur eum vitae modo atque constantia. Nec me solum ratio ac disputatio
470 10| iuvenum et gravitas iam constantis aetatis et senectutis maturitas
471 1| litteris Graecis, quarum constat eum perstudiosum fuisse
472 13| Sodalitates autem me quaestore constitutae sunt sacris Idaeis Magnae
473 20| destruit facillime, qui construxit, sic hominem eadem optime
474 1| videbitur disputare quam consuevit ipse in suis libris, attribuito
475 3| quae Sp. Albinus, homines consulares nostri fere aequales, deplorare
476 4| fili tulit clari viri et consularis. Est in manibus laudatio,
477 13| se pro re publica quarto consulatu devoverat; norat eundem
478 6| consulatum, cum inter duos consulatus anni decem interfuissent,
479 13| qui quinquennio ante eum consulem se pro re publica quarto
480 18| adsurgi, deduci, reduci, consuli; quae et apud nos et in
481 7| ipsi debeant. ~Quid iuris consulti, quid pontifices, quid augures,
482 16| de Pyrrho triumphasset, consumpsit extremum tempus aetatis.
483 19| sponte nulla adhibita vi consumptus ignis exstinguitur; et quasi
484 18| certo in loco consederant, consurrexisse omnes illi dicuntur et senem
485 19| miserum senem qui mortem contemnendam esse in tam longa aetate
486 20| tueri possit [mortemque contemnere]; ex quo fit, ut animosior
487 18| probari posse videatur; contemni se putant, despici, inludi;
488 4| legimus, quem philosophum non contemnimus? Nec vero ille in luce modo
489 20| indocti, sed etiam rustici, contemnunt, id docti senes extimescent? ~
490 16| Cuius quidem ego villam contemplans (abest enim non longe a
491 21| quique caelestium ordinem contemplantes imitarentur eum vitae modo
492 13| peteretur, quodque spreta et contempta voluptate optimus quisque
493 9| Quae enim vox potest esse contemptior quam Milonis Crotoniatae?
494 23| aetatem sine ullo labore et contentione traducere? Sed nescio quo
495 14| stipendiis libidinis, ambitionis, contentionis, inimicitiarum cupiditatum
496 19| vivendum datur, eo debet esse contentus. ~Neque enim histrioni,
497 21| eam naturam, quae res eas contineat, esse mortalem, cumque semper
498 16| possum vel hominis ipsius continentiam vel temporum disciplinam.
499 3| id autem non posse multis contingere.~Cato. Est istuc quidem,
500 19| senibus emori? Quod idem contingit adulescentibus adversante
|