|
V.
1.
At vero Theruingi iam dudum transire permissi prope ripas etiam tum vagabantur,
duplici inpedimento adstricti, quod ducum dissimulatione perniciosa nec victui
congruis sunt adiuti, et tenebantur consulto nefandis nundinandi commerciis.
2.
quo intellecto ad perfidiam instantium malorum subsidium vertendi mussabant, et
Lupicinus, ne iam deficerent pertimescens, eos admotis militibus adigebat ocius
proficisci.
3.
Id tempus oportunum nancti Greuthungi cum, alibi militibus occupatis, navigia
ultro citroque discurrere solita transgressum eorum prohibentia quiescere
perspexissent, ratibus transiere male contextis castraque a Fritigerno locavere
longissime.
4.
At ille genuina praevidendi sollertia venturos muniens casus ut et imperiis
oboediret et regibus validis iungeretur, incendens segnius, Marcianopolim tarde
pervenit itineribus lentis. ubi aliud accessit atrocius, quod arsuras in
commune exitium faces furiales accendit.
5.
Alavivo et Fritigerno ad convivium conrogatis, Lupicinus ab oppidi moenibus
barbaram plebem opposito milite procul arcebat, introire ad conparanda victui
necessaria, ut dicioni nostrae obnoxiam et concordem, per preces adsidue
postulantem, ortisque maioribus iurgiis inter ha bitatores et vetitos ad usque
necessitatem pugnandi est ventum. efferatique acrius barbari cum necessitudines
hostiliter rapi sentirent, spoliarunt interfectam militum manum.
6.
quod accidens idem Lupicinus latenti nuntio doctus dum in nepotali mensa
ludicris concrepantibus diu discumbens vino marcebat et somno, futuri coniciens
exitum, satellites omnes, qui pro praetorio honoris et tutelae causa duces
praestolabantur, occidit.
7.
hocque populus, qui muros obsidebat, dolenter accepto ad vindictam detentorum
regum, ut opinabatur, paulatim augescens multa minabatur et saeva. utque erat
Fritigernus expediti consilii, veritus ne teneretur obsidis vice cum ceteris,
exclamavit, graviore pugnandum exitio, ni ipse ad leniendum vulgus sineretur
exire cum sociis, quod arbitratum humanitatis specie ductores suos occisos, in
tumultum exarsit. hocque impetrato egressi omnes exceptique cum plausu et
gaudiis, ascensis equis evolarunt, moturi incitamenta diversa bellorum.
8.
haec ubi fama rumorum nutrix maligna dispersit, urebatur dimicandi studio
Theruingorum natio omnis et inter metuenda multa periculorumque praevia
maximorum, vexillis de more sublatis auditisque triste sonantibus classicis iam
turmae praedatoriae concursabant, pilando villas et incendendo vastisque
cladibus quicquid inveniri poterat permiscentes.
9.
adversus quos Lupicinus properatione tumultuaria coactis militibus temere magis
quam consulte progressus, in nono ab urbe miliario stetit paratus ad
decernendum. barbarique hoc contemplato globos inrupere nostromm incauti, et
parmas oppositis corporibus inlidendo obvios hastis perforabant et gladiis,
furoreque urgente cruento et tribuni et plera que pars armatorum periere signis
ereptis praeter ducem infaustum, qui ad id solum intentus, ut confligentibus
aliis proriperet ipse semet in fugam, urbem cursu concito petit. post quae
hostes armis induti Romanis, nullo vetante per varia grassabantur.
10.
Et quoniam ad has partes post multiplices ventum est actus, id lecturos - siqui
erunt umquam - obtestamur, nequis a nobis scrupulose gesta vel numerum exigat
peremptorum, qui conprehendi nullo genere potuit. sufficiet enim, veritate
nullo velata mendacio, ipsas rerum digerere summitates: cum explicandae rerum
memoriae ubique debeatur integritas fida.
11.
negant antiquitatum ignari tantis malorum tenebris offusam aliquando fuisse rem
publicam, sed falluntur malorum recentium stupore confixi. namque si superiores
vel recens praeteritae revolvantur aetates, tales tamque tristes rerum motus
saepe contigisse monstrabunt.
12.
inundarunt Italiam ex abditis oceani partibus Teutones repente cum Cimbris, sed
post inflictas rei Romanae clades inmensas, ultimis proeliis per duces
amplissimos superati, quid potestas Martia adhibita prudentiae valeat,
radicitus extirpati discriminibus didicere supremis.
13.
Marco itidem moderante imperium, unum spirando vesania gentium dissonarum, post
bellorum fragores inmensos, post ruinas urbium captarum et direptarum, et
pessum + concitas procuratoris interitus partes eorum exiguas reliquisset
intactas.
14.
verum mox post calamitosa dispendia res in integrum sunt restitutae hac gratia,
quod nondum solutioris vitae mollitie sobria vetustas infecta nec ambitiosis
mensis nec flagitiosis quaestibus inhiabat, sed unanimanti ardore summi et
infimi inter se congruentes ad speciosam pro re publica mortem tamquam ad
portum aliquem tranquillum properabant et placidum.
15.
Duobus navium milibus perrupto Bosporo et litoribus Propontidis Scythicarum gentium
catervae transgressae ediderunt quidem acerbas terra marique strages; sed
amissa suorum parte maxima reverterunt.
16.
ceciderunt dimicando cum barbaris imperatores Decii pater et filius. obsessae
Pamphyliae civitates, insulae populatae conplures, inflammata Macedonia omnis,
diu multitudo Thessalonicam circumsedit itidemque Cyzicum. Anchialos capta et
tempore eodem Nicopolis, quam indicium victoriae contra Dacos Traianus condidit
imperator.
17.
post clades acceptas inlatasque multas et saevas excisa est Philippopolis,
centum hominum milibus - nisi fingunt annales - intra moenia iugulatis. vagati
per Epirum Thessaliamque et omnem Graeciam licentius hostes externi, sed adsumpto
in imperium Claudio glorioso ductore et eodem honesta morte praerepto per
Aurelianum, acrem virum et severissimum noxarum ultorem, pulsi per longa
saecula siluerunt inmobiles, nisi quod postea latrocinales globi vicina cum sui
exitio rarius incursabant. verum ea persequar unde deverti.
VI.
1.
Hoc gestorum textu circumlato nuntiis densis Sueridus et Colias, Gothorum optimates,
cum populis suis longe ante suscepti et curare apud Hadrianopolim hiberna
dispositi, salutem suam ducentes antiquissimam omnium, otiosis animis
accidentia cuncta contuebantur.
2.
verum imperatoris litteris repente perlatis, quibus transire iussi sunt in
Hellespontum, viaticum cibos biduique dilationem tribui sibi sine tumore
poscebant. quod civitatis magistratus ferens indigne - succensebat enim isdem
ob rem suam in suburbanis vastatam - imam plebem omnem cum Fabricensibus,
quorum illic ampla est multitudo, productam in eorum armavit exitium, iussisque
bellicum canere bucinis, ni abirent ocius, ut statutum est, pericula omnibus
minabatur extrema.
3.
quo malo praeter spem Gothi perculsi et concito quam considerato civium adsultu
perterriti steterunt inmobiles, laceratique ad ultimum detestatione atque
conviciis et temptati missilium iactibus raris ad defectionem erupere
confessam, et caesis plurimis, quos impetus deceperat petulantior, aversisque
residuis et telorum varietate confixis, habitu iam Romano cadaveribus spoliatis
armati, viso propius Fritigerno iunxerunt semet ut morigeri socii urbemque
clausam obsidionalibus aerumnis urgebant. in qua difficultate diutius positi,
passim et promiscue ruebant, eminensque aliquorum audacia peribat inulta,
multique sagittis et rotatis per fundas lapidibus interibant.
4.
tunc Fritigernus frustra cum tot cladibus conluctari homines ignaros obsidendi
contemplans, relicta ibi manu sufficiente abire negotio inperfecto suasit,
pacem sibi esse cum parietibus memorans, suadensque ut populandas opimas
regiones et uberes absque discrimine ullo, vacuas praesidiis etiam tum
adorerentur.
5.
laudato regis consilio, quem cogitatorum norant fore socium efficacem, per
Thraciarum latus omne dispersi caute gradiebantur, dediticiis vel captivis
vicos uberes ostendentibus, eos praecipue, ubi alimentorum reperiri satias dicebatur,
eo maxime adiumento praeter genuinam erecti fiduciam, quod confluebat ad eos in
dies ex eadem gente multitudo, dudum a mercatoribus venundati, adiectis
plurimis, quos primo transgressu necati inedia, vino exili vel panis frustis
mutavere vilissimis.
6.
quibus accessere sequendarum auri venarum periti non pauci, vectigalium
perferre posse non sufficientes sarcinas graves, susceptique libenti
consensione cunctorum, magno usui idem fuere ignota peragrantibus loca,
conditoria frugum occulta et latebras hominum et receptacula secretiora
monstrando.
7.
nec quicquam nisi inaccessum et devium praeeuntibus isdem mansit intactum. sine
distantia enim aetatis vel sexus caedibus incendiorumque magnitudine cuncta
flagrabant, abstractisque ab ipso uberum suctu parvulis et necatis raptae sunt
matres et viduatae maritis coniuges ante oculos caesis, et puberes adultique
pueri per parentum cadavera tracti sunt.
8.
senes denique multi, ad satietatem vixisse clamantes, post amissas opes cum
speciosis feminis, manibus post terga contortis, defletisque gentilium favillis
aedium ducebantur extorres.
|