I.
1.
Utcumque potuimus veritatem scrutari, ea quae videre licuit per aetatem, vel
perplexe interrogando versatos in medio scire, narravimus ordine casuum exposito
diversorum: residua quae secuturus aperiet textus, pro virium captu limatius
absolvemus, nihil obtrectatores longi, ut putant, operis formidantes. tunc enim
laudanda est brevitas cum moras rumpens intempestivas nihil subtrahit
cognitioni gestorum.
2.
Nondum apud Noricum exuto penitus Gallo Apodemius quoad vixerat igneus turbarum
incentor raptos eius calceos vehens equorum permutatione veloci, ut nimietate
cogendi quosdam extingueret, praecursorius index Mediolanum advenit
ingressusque regiam ante pedes proiecit Constantii velut spolia regis occisi
Parthorum et perlato nuntio repentino, docente rem insperatam et arduam ad
sententiam totam facilitate completam, hi qui summam aulam tenebant, omni
placendi studio in adulationem ex more conlato virtutem felicitatemque
imperatoris extollebant in Caelum, cuius nutu in modum gregariorum militum
licet diversis temporibus duo exauctorati sunt principes, Veteranio nimirum et
Gallus.
3.
quo ille studio blanditiarum exquisito sublatus inmunemque se deinde fore ab
omni mortalitatis incommodo fidenter existimans confestim a iustitia declinavit
ita intemperanter, ut Aeternitatem meam aliquotiens subsereret ipse dictando
scribendoque propria manu orbis totius se dominum appellaret, quod dicentibus
aliis indignanter admodum ferre deberet is qui ad aemulationem civilium
principum formare vitam moresque suos, ut praedicabat, diligentia laborabat
enixa.
4.
namque etiam si mundorum infinitates Democriti regeret, quos Anaxarcho
incitante magnus somniabat Alexander, id reputasset legens vel audiens quod ut
docent mathematici concinentes ambitus terrae totius, quae nobis videtur
inmensa, ad magnitudinem universitatis instar brevis optinet puncti.
II.
1.
Iamque post miserandam deleti Caesaris cladem sonante periculorum iudicialium
tuba in crimen laesae maiestatis arcessebatur Ursicinus adulescente magis
magisque contra eius salutem livore omnibus bonis infesto.
2.
hac enim superabatur difficultate quod ad suscipiendas defensiones aequas et
probabilis imperatoris aures occlusae patebant susurris insidiantium
clandestinis, qui Constantii nomine per orientis tractus omnes abolito ante
dictum ducem domi forisque desiderari ut formidolosum Persicae genti fingebant.
3.
sed contra accidentia vir magnanimus stabat immobilis, ne se proiceret abiectus
cavens, parum tuto loco innocentiam stare medullitus gemens, hocque uno
tristior quod amici ante haec frequentes ad potiores desciverant ut ad
successores officiorum more poscente solent transire lictores.
4.
inpugnabat autem eum per fictae benignitatis inlecebras collega et virum fortem
propalam saepe appellans Arbetio ad innectendas letales insidias vitae simplici
perquam callens et ea tempestate nimium potens. ut enim subterraneus serpens foramen
subsidens occultum adsultu subito singulos transitores observans incessit, ita
ille ab ima sorte etiam post adeptum summum militiae munus, nec laesus
aliquando nec lacessitus inexplebili quodam laedendi proposito conscientiam
polluebat.
5.
igitur paucis arcanorum praefectis consciis latenter cum imperatore sententia
diu digesta id sederat, ut nocte ventura procul a conspectu militarium raptus
Ursicinus indemnatus occideretur, ut quondam Domitius Corbulo dicitur caesus in
conluvione illa Neroniani saeculi, provinciarum fidus defensor et cautus.
6.
quibus ita conpositis cum ad hoc destinati praedictum tempus opperirentur,
consilio in lenitudinem flexo facinus impium ad deliberationem secundam
differri praeceptum est.
7.
Indeque ad Iulianum recens perductum calumniarum vertitur machina memorabilem
postea principem, gemino crimine, ut iniquitas aestimabat, implicitum: quod a
Macelli fundo in Cappadocia posito ad Asiam demigrarat liberalium desiderio
doctrinarum et per Constantinopolim transeuntem viderat fratrem.
8.
qui cum obiecta dilueret ostenderetque neutrum sine iussu fecisse, nefando
adsentatorum coetu perisset urgente, ni adspiratione superni numinis Eusebia
suffragante regina ductus ad Comum oppidum Mediolano vicinum ibique paulisper
moratus procudendi ingenii causa, ut cupidine flagravit, ad Graeciam ire
permissus est.
9.
nec defuere deinceps ex his emergentia casibus, quae dispiceres secundis avibus
contigisse, dum punirentur ex iure, vel tamquam inrita diffluebant et vana. sed
accidebat non numquam, ut opulenti pulsantes praesidia potiorum isdemque
tamquam ederae celsis arboribus adhaerentes absolutionem pretiis mercarentur
immensis: tenues vero, quibus exiguae res erant ad redimendam salutem aut
nullae, damnabantur abrupte. ideoque et veritas mendaciis velabatur et valuere
pro veris aliquotiens falsa.
10.
Perductus est isdem diebus et Gorgonius, cui erat thalami Caesariani cura
commissa, cumque eum ausorum fuisse participem concitoremque interdum ex
confesso pateret, conspiratione spadonum iustitia concinnatis mendaciis
obumbrata, periculo evolutus abscessit.
|