|
IX.
1.
Cunctis igitur ex voto currentibus studio pervigili properans modis omnibus
utilitatem fundare provinciarum, munimenta tria recta serie superciliis
inposita fluminis Mosae, subversa dudum obstinatione barbarica reparare pro
tempore cogitabat, et ilico sunt instaurata procinctu paulisper omisso.
2.
atque ut consilium prudens celeritas faceret tutum, ex annona decem dierum et
septem, quam in expeditionem pergens vehebat cervicibus miles, portionem
subtractam in isdem condidit castris sperans ex Chamavorum segetibus id
suppleri posse quod ablatum est.
3.
longe autem aliter accidit. frugibus enim nondum etiam maturis miles, expensis
quae portabat, nusquam reperiens victus, extrema minitans Iulianum
conpellationibus incessebat et probris, Asianum appellans Graeculum et fallacem
et specie sapientiae stolidum. utque inveniri solent quidam inter armatos
verborum volubilitate conspicui, haec et similia multa strepebant:
4.
"quo trahimur spe meliorum abolita, olim quidem dura et perpessu asperrima
per nives tolerantes et acumina crudelium pruinarum? sed nunc - pro nefas - cum
ultimis hostium fatis instamus, fame, ignavissimo mortis genere tabescentes.
5.
et nequi nos turbarum existimet concitores, pro vita loqui sola testamur, non
aurum neque argentum petentes, quae olim nec contrectare potuimus nec videre,
ita nobis negata velut contra rem publicam tot suscepisse labores et pericula
confutatis".
6.
et erat ratio iusta querellarum. inter tot enim rerum probabilium cursus
articulosque necessitatum ancipites sudoribus Gallicanis miles exhaustus nec
donativum meruit nec stipendium iam inde ut Iulianus illo est missus, ea re
quod nec ipsi quod daret suppetere poterat usquam nec Constantius erogari more solito
permittebat.
7.
hocque exinde claruit fraude potius quam tenacitate committi quod, cum idem
Caesar petenti ex usu gregario cuidam ut barbas detonderet, dedisset aliquid
vile, contumeliosis calumniis adpetitus est a Gaudentio tunc notario ad
explorandos eius actus diu morato per Gallias, quem postea ipse interfici
iussit, ut loco monstrabitur conpetenti.
X.
1.
Lenito tandem tumultu non sine blanditiarum genere vario contextoque navali
ponte Rheno transito terris Alamannorum calcatis Severus magister equitum
bellicosus ante haec et industrius repente conmarcuit.
2.
et qui saepe universos ad fortiter faciendum hortabatur et singulos, tunc
dissuasor pugnandi contemptus videbatur et timidus mortem fortasse metuens
adventantem, ut in Tageticis libris legitur et Vegonicis fulmine mox tangendos
adeo hebetari ut nec tonitrum nec maiores aliquos possint audire fragores. et
iter ignaviter egerat praeter solitum, ut ductores viarum praeeuntes alacri
gradu ultima minitando terreret, ni omnes conspirantes in unum se loca penitus
ignorare firmarent. qui interdicti metuentes auctoritatem nusquam deinde sunt
progressi.
3.
Inter has tamen moras Alamannorum rex Suomarius ultro cum suis inprovisus
occurrit, ferox ante saeviensque in damna Romana sed tum lucrum existimans
insperatum, si propria retinere permitteretur. et quia vultus incessusque
supplicem indicabat, susceptus bonoque animo esse iussus et placido, nihil
arbitrio suo relinquens pacem genibus curvatis oravit.
4.
et eam cum concessione praeteritorum sub hac meruit lege, ut captivos redderet
nostros et, quotiens sit necesse, militibus alimenta praeberet, susceptorum
vilium more securitates accipiens pro inlatis: quas si non ostendisset in
tempore, sciret se rursus eadem fatigandum.
5.
Quod ita recte dispositum est impraepedite conpletum. Hortari nomine petendus
erat regis alterius pagus et quia nihil videbatur deesse praeter ductores,
Nesticae tribuno Scutariorum et Chariettoni viro fortitudinis mirae imperaverat
Caesar, ut magna quaesitum industria conprehensumque offerrent sibi captivum,
et correptus velociter adulescens ducitur Alamannus pacto obtinendae salutis
pollicitus itinera se monstraturum.
6.
hoc progresso secutus exercitus celsarum arborum obsistente concaede ire
protinus vetabatur. Verum per circuitus longos et flexuosos ventum est tandem
ad loca; et ira quisque percitus armatorum urebat agros, pecora diripiebat et
homines, resistentesque sine ulla parsimonia contruncabat.
7.
his malis perculsus rex cum multiplices legiones, vicorumque reliquias cerneret
exustorum, ultimas fortunarum iacturas adesse iam contemplatus oravit ipse
quoque veniam, facturum se imperanda iurandi exsecratione restituere universos
promisit: id enim cura agebatur inpensiore: detentisque plurimis reddidit
paucos.
8.
quo cognito ad indignationem iustam Iulianus erectus, cum munerandus venisset
ex more, quattuor comites eius, quorum ope et fide maxime nitebatur, non ante
absolvit, dum omnes rediere captivi.
9.
ad colloquium tandem accitus a Caesare trementibus oculis adorato victorisque
superatus aspectu condicione difficili premebatur, hac scilicet ut, quoniam
consentaneum erat post tot secundos eventus civitates quoque reparari vi
barbarorum excisas, carpenta et materias ex opibus suis suorumque praeberet: et
haec pollicitus inprecatusque si perfidum quicquam egisset, luenda sibi cruore
supplicia, ad propria remeare permissus est. annonam enim transferre, ita ut
Suomarius, ea re conpelli non potuit, quod ad internicionem regione eius
vastata nihil inveniri poterat quod daretur.
10.
Ita reges illi tumentes quondam inmaniter rapinisque ditescere adsueti
nostrorum Romanae potentiae iugo subdidere colla iam domita et velut inter
tributarios nati et educati obsecundabant imperiis ingravate. quibus hoc modo
peractis disperso per stationes milite consuetas ad hiberna regressus est
Caesar.
|