|
29. 'Quid
iam ista C. Mario,' inquit, 'nocere possunt, quoniam sensu et vita caret?' Itane
vero? tantis in laboribus C. Marius periculisque vixisset, si nihil longius
quam vitae termini postulabant spe atque animo de se et gloria sua cogitasset?
At, credo, cum innumerabilis hostium copias in Italia fudisset atque obsidione
rem publicam liberasset, omnia sua secum una moritura arbitrabatur. Non est
ita, Quirites; neque quisquam nostrum in rei publicae periculis cum laude ac
virtute versatur quin spe posteritatis fructuque ducatur. Itaque cum multis
aliis de causis virorum bonorum mentes divinae mihi atque aeternae videntur
esse, tum maxime quod optimi et sapientissimi cuiusque animus ita praesentit in
posterum ut nihil nisi sempiternum spectare videatur.
30.
Quapropter equidem et C. Mari et ceterorum virorum sapientissimorum ac
fortissimorum civium mentis, quae mihi videntur ex hominum vita ad deorum
religionem et sanctimoniam demigrasse, testor me pro illorum fama, gloria,
memoria non secus ac pro patriis fanis atque delubris propugnandum putare, ac,
si pro illorum laude mihi arma capienda essent, non minus strenue caperem, quam
illi pro communi salute ceperunt. Etenim, Quirites, exiguum nobis vitae
curriculum natura circumscripsit, immensum gloriae. Qua re, si eos qui iam de
vita decesserunt ornabimus, iustiorem nobis mortis condicionem relinquemus. Sed
si illos, Labiene, quos iam videre non possumus neglegis, ne his quidem quos
vides consuli putas oportere?
31.
Neminem esse dico ex his omnibus, qui illo die Romae fuerit, quem tu diem in
iudicium vocas, pubesque tum fuerit, quin arma ceperit, quin consules secutus
sit. Omnes ei quorum tu ex aetate coniecturam facere potes quid tum fecerint
abs te capitis C. Rabiri nomine citantur. At occidit Saturninum Rabirius. Utinam
fecisset! non supplicium deprecarer sed praemium postularem. Etenim, si
Scaevae, servo Q. Crotonis, qui occidit L. Saturninum, libertas data est, quod
equiti Romano praemium dari par fuisset? et, si C. Marius, quod fistulas quibus
aqua suppeditabatur Iovis Optimi Maximi templis ac sedibus praecidi imperarat,
quod in clivo Capitolino improborum civium * * *
|