Pars, Caput

1001              | ubi
1002      XII     |             nec natura melius quam ut uelis seruare quam plurimos. Longiorem
1003       VI     |      Tuberonis haec, ut opinor, fuit, uelle se de Q. Ligario scelere
1004        V     |           saluti ciui calamitoso esse uellemus, tamen hominis non esset
1005        I     |            uertam necio. Paratus enim ueneram, cum tu id neque per te
1006       IX     |           consulto in prouinciam suam uenerat. Hinc prohibitus non ad
1007      VII     |              omittam communem causam, ueniamus ad nostram. Vtrum tandem
1008     VIII     |          Caesaris causa in prouinciam ueniebatis, ad eum profecto exclusi
1009      VII     |               an uobis in Africam non uenire? "Poteramusne", inquies, "
1010       IX     |           praecipue, qui in eum locum uenisses, ubi tibi esset pereundum
1011     VIII     |            profecto exclusi prouincia uenissetis; uenistis ad Pompeium. Quae
1012     VIII     |         exclusi prouincia uenissetis; uenistis ad Pompeium. Quae est ergo
1013     VIII     |         facere interfuit, grauissimis uerbis eius consilium reprehendere.
1014      VII     |             etiam si aliter sentiret, uerborum tamen ipsorum pondus sustinere
1015       XI     |              dicta sunt a te, sic hoc uerissimum reperiatur. ~
1016        I     |              confiteri. Itaque quo me uertam necio. Paratus enim ueneram,
1017       XI     |           equites Romanos, qui adsunt ueste mutata, non solum notos
1018        X     |               ne erretis qui Caesarem uestris inimicis iratum fore putetis,
1019        V     |           patrem, noui domum nomenque uestrum; studia generis ac familiae
1020      III     |           etiam ex parte magna, nulla ui coactus, iudicio ac uoluntate
1021       IX     |             tibi esset pereundum nisi uicisses; quamquam, ut nunc se res
1022       XI     |             ualeat tua uox illa, quae uicit. Te enim dicere audiebamus
1023        V     |            esse uellent, cum etiam de uictis reperiantur! Quam multi
1024       VI     |             esse miseros—quamquam hoc uictore esse non possumus; sed non
1025        V     |     acerbissimo luctu redundaret ista uictoria. Quam multi enim essent
1026       VI     |            clementia tua quis non eam uictoriam probet in qua occiderit
1027        V     |             Quam multi enim essent de uictoribus qui te crudelem esse uellent,
1028       IX     |                           26] IX. Sed uide, quaeso, Caesar, constantiam
1029     VIII     |         facturi fueritis dubitem, cum uideam quid feceritis? Prohibiti
1030        V     |             adhuc Q. Ligarius sit non uideamini esse contenti. Quae est
1031       XI     |          multa ut mihi beatiores illi uideantur interdum, qui tua liberalitate
1032       XI     |             maxime quorum iustissimum uideas dolorem in petendo. ~[32]
1033     VIII     |             cogitauit facturus fuisse uideatur. Veniebatis igitur in Africam,
1034       XI     |               tam multa concedas; sed uideo tamen apud te, ut dixi,
1035        X     |       ignouerit suis. Itaque num tibi uideor in causa Ligari esse occupatus,
1036       VI     |         maxima merita tanta certe non uiderentur, si me ut sceleratum a te
1037       IX     |               enim amentis, cum aciem uideres, pacem cogitare. Omnes,
1038       IX     |              illam quam secutus esset uideretur; in Macedoniam ad Cn. Pompei
1039       IV     |             hoc causae quod esset non uiderit; nam si uidisset, quouis
1040       XI     |           squaloremque ipsius et fili uides. ~[33] Quid de fratribus
1041        X     |            respondebitis? Si uestras, uidete ne erretis qui Caesarem
1042       IV     |             esset non uiderit; nam si uidisset, quouis profecto quam isto
1043      III     |            sciret, tamen me ante quam uidit rei publicae reddidit, qui
1044       IV     |             quod dicam. Non habet eam uim ista accusatio ut Q. Ligarius
1045       IX     |               in reliquis? Omnes enim uincendi studio tenebamur. Pacis
1046       IX     |              cogitare. Omnes, inquam, uincere uolebamus: tu certe praecipue,
1047      VII     |              familiares; magnum etiam uinculum quod isdem studiis semper
1048       IV     |               nunc crudelem esse uis, uindicata est.
1049        I     |            idque C. Pansa, praestanti uir ingenio, fretus fortasse
1050      XII     |          ipsos neque his tot, talibus uiris neque nobis necessariis
1051       IX     |             cognouissem in primis eam uirtutem solere laudari. Quae fuit
1052      XII     |       populare quam bonitas, nulla de uirtutibus tuis plurimis nec admirabilior
1053        V     |           generis ac familiae uestrae uirtutis, humanitatis, doctrinae,
1054       IV     |           consobrino suo, ne nobiscum uiuat, ne sit in patria? Num est,
1055        I     |               necesse est quam Ligari ullam culpam reprehendatis. Q.
1056     VIII     |             iam hoc totum omitto, non ultra offendam tuas patientissimas
1057       XI     |              Noli, Caesar, putare, de unius capite nos agere; aut tres
1058       XI     |           quam domus, quam di penates uno illo exsulante. Si fraterne,
1059              | unum
1060       VI     |             adferret. Scelus tu illud uocas, Tubero? Cur? Isto enim
1061       IX     |                Omnes, inquam, uincere uolebamus: tu certe praecipue, qui
1062        X     |                ad unam summam referri uolo uel humanitatis uel clementiae
1063       XI     |      rogantium gratiosiores esse quam uoltus neque te spectare quam tuus
1064       VI     |               aut tua quid aliud arma uoluerunt nisi a te contumeliam propulsare?
1065       VI     |               incolumi dignitate esse uoluisses? Secessionem tu illam existimauisti,
1066      XII     |             quos tu tamen saluos esse uoluisti. ~[35] Sed ierit ad bellum,
1067      III     |               in eadem prouincia esse uoluit et prohibitum se a Ligario
1068     VIII     |          inimicus huic causae, aliena uoluntas conuentus firmi atque magni.
1069      XII     |           qualis T. Ligarius quaestor urbanus fuerit erga te et dignitatem
1070      VII     |           natam ad bellum contra hanc urbem gerendum, obtinere uoluisse
1071      III     |         cupiebas, quid optabas? Nimis urgeo; commoueri uidetur adulescens.
1072      VII     |             quod isdem studiis semper usi sumus. Scio Tuberonem domi
1073              | usque
1074        V     |               qui apud te, C. Caesar, utetur, suam citius abiciet humanitatem
1075       VI     |              inuictus exercitus, nisi uti suum ius tueretur et dignitatem
1076       VI     |              partim studiis a communi utilitate aberrantibus. Principium
1077      XII     |           natura breuiorem. Quare cum utilius esse arbitrer te ipsum quam
1078              | utraque
1079              | utrum
1080     VIII     |           quidem uel com mendacio, si uultis, gloriemini per me licet
1081        V     |                                       V. "Ego uero istud non postulo"
1082     VIII     |             facturus fuisse uideatur. Veniebatis igitur in Africam, in prouinciam
1083       VI     |                                   17] VI. Ac primus aditus et postulatio
1084       XI     |            contra te non essent tuos. Videsne igitur hunc splendorem omnem,
1085       XI     |                                   XI. Vidi enim et cognoui quid maxime
1086      VII     |                                   20] VII. Sed ut omittam communem
1087     VIII     |                                       VIII. Vide quid licentiae nobis,
1088      VII     |              uel potius paruit. ~[22] Vna est profectus cum iis quorum
1089      XII     |              fortunasque sequerentur? Voluntate igitur omnes tecum fuerunt,
1090       II     |             illinc ullo modo euadere, Vticae quam Romae, cum P. Attio
1091        I     |           praetor Africam obtinuerat, Vticam uenit; ad eum statim concursum
1092      VII     |          causam, ueniamus ad nostram. Vtrum tandem existimas facilius
1093        X     |                                   29] X. Haec ego non dicerem, Tubero,
1094       XI     |                                       XI. Vidi enim et cognoui quid
1095      XII     |                                   34] XII. Quod si penitus perspicere