[L] Neque enim est interdictum aut a rerum natura aut
a lege aliqua atque more, ut singulis hominibus ne amplius quam singulas artis
nosse liceat. [216]
Qua re non, si eloquentissimus Athenis Pericles idemque in ea civitate plurimos
annos princeps consili publici fuit, idcirco eiusdem hominis atque artis
utraque facultas existimanda est, nec, si P. Crassus idem fuit eloquens et
iuris peritus, ob eam causam inest in facultate dicendi iuris civilis scientia.
[217] Nam si ut quisque in aliqua
arte et facultate excellens aliam quoque artem sibi adsumpserit, is perficiet
ut, quod praeterea sciet, id eius, in quo excellet, pars quaedam esse videatur,
licet ista ratione dicamus pila bene et duodecim scriptis ludere proprium esse
iuris civilis, quoniam utrumque eorum P. Mucius optime fecerit; eademque
ratione dicantur ei quos physikous Graeci nominant eidem poetae, quoniam
Empedocles physicus egregium poema fecerit. At hoc ne philosophi quidem ipsi, qui omnia sicut propria sua
esse atque a se possideri volunt, dicere audent, geometriam aut musicam
philosophi esse, quia Platonem omnes in illis artibus praestantissimum fuisse
fateantur. [218] Ac si iam placet
omnis artis oratori subiungere, tolerabilius est sic potius dicere, ut, quoniam
dicendi facultas non debeat esse ieiuna atque nuda, sed aspersa atque distincta
multarum rerum iucunda quadam varietate, sit boni oratoris multa auribus
accepisse, multa vidisse, multa animo et cogitatione, multa etiam legendo
percucurrisse, neque ea ut sua possedisse sed ut aliena libasse; fateor enim
callidum quendam hunc et nulla in re tironem ac rudem nec peregrinum atque
hospitem in agendo esse debere.
|