[VII]
[26] Tum Caesar "equidem," inquit "Catule, iam
mihi videor navasse operam, quod huc venerim; nam haec ipsa recusatio
disputationis disputatio quaedam fuit mihi quidem periucunda. Sed
cur impedimus Antonium, cuius audio esse partis, ut de tota eloquentia
disserat, quemque iam dudum et Cotta et Sulpicius exspectat?" [27]
"Ego vero" inquit Crassus "neque Antonium verbum facere patiar
et ipse obmutescam, nisi prius a vobis impetraro" -
"Quidnam?" inquit Catulus. "Vt hic sitis
hodie." Tum, cum ille dubitaret, quod ad fratrem
promiserat, "ego" inquit Iulius "pro utroque respondeo: sic
faciemus; atque ista quidem condicione, vel ut verbum nullum faceres, me
teneres." [28] Hic Catulus adrisit et simul,
"praecisa" inquit "mihi quidem est dubitatio, quoniam neque domi
imperaram et hic, apud quem eram futurus, sine mea sententia tam facile
promisit."
Tum omnes oculos in Antonium
coniecerunt, et ille "audite vero, audite," inquit "hominem enim
audietis de schola atque a magistro et Graecis litteris eruditum, et eo quidem
loquar confidentius, quod Catulus auditor accessit, "cui non solum nos
Latini sermonis, sed etiam Graeci ipsi solent suae linguae subtilitatem
elegantiamque concedere. [29] Sed quia tamen hoc totum,
quicquid est, sive artificium sive studium dicendi, nisi accessit os, nullum
potest esse, docebo vos, discipuli, id quod ipse non didici, quid de omni
genere <dicendi> sentiam." [30] Hic postea quam
adriserunt, "res mihi videtur esse" inquit "facultate praeclara,
arte mediocris; ars enim earum rerum est, quae sciuntur; oratoris autem omnis
actio opinionibus, non scientia, continetur; nam et apud eos dicimus, qui
nesciunt, et ea dicimus, quae nescimus ipsi; itaque et illi alias aliud eisdem
de rebus et sentiunt et iudicant et nos contrarias saepe causas dicimus, non
modo ut Crassus contra me dicat aliquando aut ego contra Crassum, cum alterutri
necesse sit falsum dicere, sed etiam ut uterque nostrum eadem de re alias aliud
defendat, cum plus uno verum esse non possit. Vt igitur in eius
modi re, quae mendacio nixa sit, quae ad scientiam non saepe perveniat, quae
opiniones hominum et saepe errores aucupetur, ita dicam, si causam putatis
esse, cur audiatis."
|