[X]
[39] Tum Catulus "etsi," inquit "Antoni,
minime impediendus est interpellatione iste cursus orationis tuae, patiere
tamen mihique ignosces; " non enim possum quin exclamem," ut ait ille
in Trinummo: ita vim oratoris cum exprimere subtiliter visus es, tum laudare
copiosissime; quod quidem eloquentem vel optime facere oportet, ut eloquentiam
laudet; debet enim ad eam laudandam ipsam illam adhibere, quam laudat. Sed
perge porro; tibi enim adsentior vestrum esse hoc totum diserte dicere, idque
si quis in alia arte faciat, eum adsumpto aliunde uti bono, non proprio nec
suo." [40] Et Crassus "nox te" inquit
"nobis, Antoni, expolivit hominemque reddidit; nam hesterno sermone unius
cuiusdam operis, ut ait Caecilius, remigem aliquem aut baiulum nobis oratorem
descripseras, inopem quendam humanitatis atque inurbanum." Tum
Antonius "heri enim" inquit "hoc mihi proposueram, ut, si te
refellissem, hos a te discipulos abducerem; nunc, Catulo audiente et Caesare,
videor debere non tam pugnare tecum quam quid ipse sentiam dicere. [41]
Sequitur igitur, quoniam nobis est hic, de quo loquimur, in foro atque in
civium constituendus, ut videamus, quid ei negoti demus cuique eum muneri
velimus esse praepositum; nam Crassus heri, cum vos, Catule et Caesar, non
adessetis, posuit breviter in artis distributione idem, quod Graeci plerique
posuerunt, neque sane quid ipse sentiret, sed quid ab illis diceretur,
ostendit: duo prima genera quaestionum esse, in quibus eloquentia versaretur,
unum infinitum, alterum certum. [42] Infinitum mihi videbatur
id dicere, in quo aliquid generatim quaereretur, hoc modo: expetendane esset
eloquentia? Expetendine honores? Certum autem, in
quo quid in personis et in constituta re et definita quaereretur cuius modi
sunt, quae in foro atque in civium causis disceptationibusque versantur. [43]
Ea mihi videntur aut in lite oranda aut in consilio dando esse posita; nam
illud tertium, quod et a Crasso tactum est et, ut audio, [ille] ipse
Aristoteles, qui haec maxime inlustravit, adiunxit, etiam si opus est, minus
est tamen necessarium." "Quidnam?"
inquit Catulus; "an laudationes?
|