1.
Haud absurdum videtur propositi operis regulae paucis percurrere, quae cuiusque
ductu gens ac natio redacta in formulam provinciae stipendiaria facta sit, ut
quae partibus notavimus, facilius simul universa conspici possint .
2.
Primus in Siciliam traiecit exercitum consul Claudius, sed provinciam
eam post annos ferme duos et quinquaginta captis Syracusis fecit Marcellus
Claudius. Primus Africam Regulus nono ferme anno primi Punici belli aggressus
est; sed post centum et novem annos P. Scipio Aemilianus eruta Carthagine
abhinc annos centum septuaginta tris Africam in formulam redegit provinciae.
Sardinia inter primum et secundum bellum Punicum ductu T. Manlii consulis
certum recepit imperi iugum.
3.
Immane bellicae civitatis argumentum, quod semel sub regibus, iterum hoc
T. Manlio consule, tertio Augusto principe certae pacis argumentum Ianus
geminus clausus dedit.
4.
In Hispaniam primi omnium duxere exercitus Cn. et P. Scipiones initio
secundi belli Punici abhinc annos ducentos quinquaginta; inde varie possessa et
saepe amissa partibus, universa ductu Augusti facta stipendiaria est.
5.
Macedoniam Paulus, Mummius Achaiam, Fulvius Nobilior subegit Aetoliam,
Asiam L. Scipio, Africani frater, eripuit Antiocho, sed beneficio senatus
populique Romani mox ab Attalis possessam regibus M. Perpenna capto Aristonico
fecit tributariam. Cyprus devicta
nullius adsignanda gloriae est;
6.
quippe senatus consulto,
ministerio Catonis, regis morte, quam ille conscientia acciverat, facta
provincia est. Creta Metelli ductu longissimae libertatis fine multata
est. Syria Pontusque Cn. Pompei virtutis monumenta sunt.
|