1. Interim, dum haec in Italia geruntur,
Aristonicus, qui mortuo rege Attalo a quo Asia populo Romano hereditate relicta
erat, sicut relicta postea est a Nicomede Bithynia mentitus regiae stirpis
originem armis eam occupaverat, is victus a M. Perpenna ductusque in triumpho,
sed a M. Aquilio, capite poenas dedit, cum initio belli Crassum Mucianum, virum
iuris scientissimum, decedentem ex Asia proconsulem interemisset.
2.
At P. Scipio Africanus
Aemilianus, qui Carthaginem deleverat, post tot acceptas circa Numantiam clades
creatus iterum consul missusque in Hispaniam fortunae virtutique expertae in
Africa respondit in Hispania, et intra annum ac tres menses, quam eo venerat,
circumdatam operibus Numantiam excisamque aequavit solo.
3.
Nec quisquam ullius gentis
hominum ante eum clariore urbium excidio nomen suum perpetuae commendavit
memoriae: quippe excisa Carthagine ac Numantia ab alterius nos metu, alterius
vindicavit contumeliis.
4.
Hic, eum interrogante tribuno
Carbone, quid de Ti. Gracchi caede sentiret, respondit, si is occupandae rei
publicae animum habuisset, iure caesum. Et cum omnis contio adclamasset, hostium.
inquit, armatorum totiens clamore non territus, qui possum vestro moveri,
quorum noverca est Italia?
5.
Reversus in urbem intra breve
tempus, M.Aquilio C. Sempronio consulibus abhinc annos centum et sexaginta,
post duos consulatus duosque triumphos et bis excisos terrores rei publicae
mane in lectulo repertus est mortuus, ita ut quaedam elisarum faucium in
cervice reperirentur notae.
6.
De tanti viri morte nulla
habita est quaestio eiusque corpus velato capite elatum est, cuius opera super
totum terrarum orbem Roma extulerat caput. Seu fatalem, ut plures, seu
conflatam insidiis, ut aliqui prodidere memoriae, mortem obiit, vitam certe
dignissimam egit, quae nullius ad id temporis praeterquam avit fulgore
vinceretur. Decessit anno ferme sexto et quinquagesimo:
7.
de quo si quis ambiget,
recurrat ad priorem consulatum eius, in quem creatus est anno octavo et
tricesimo: ita dubitare desinet.
|