|
1. Hunc Ti. Gracchi liberi, P.
Scipionis Africani nepotes, viva adhuc matre Cornelia, Africani filia, viri
optimis ingeniis male usi, vitae mortisque habuere exitum: qui si civilem
dignitatis concupissent modum, quidquid tumultuando adipisci gestierunt,
quietis obtulisset res publica.
2.
Huic atrocitati adiectum scelus unicum. Quippe iuvenis specie excellens
necdum duodevicesimum transgressus annum immunisque delictorum paternorum, Fulvii
Flacci filius, quem pater legatum de condicionibus miserat, ab Opimio
interemptus est. Quem cum haruspex
Tuscus amicus flentem in vincula duci vidisset, "quin tu hoc potius",
inquit, "facis"! Protinusque inliso capite in postem lapideum
ianuae carceris effusoque cerebro expiravit.
3.
Crudelesque mox quaestiones in amicos clientesque Gracchorum habitae
sunt. Sed Opimium, virum alioqui sanctum et gravem, damnatum postea iudicio
publico memoria istius saevitiae nulla civilis prosecuta est misericordia.
4.
Eadem Rupilium Popiliumque, qui consules asperrime in Tiberii Gracchi
amicos saevierant, postea iudiciorum publicorum merito oppressit invidia. Rei
tantae parum ad notitiam pertinens interponetur.
5.
Hic est Opimius, a quo consule celeberrimum Opimiani vini nomen; quod
iam nullum esse spatio annorum colligi potest, cum ab eo sint ad te, M. Vinici,
consulem anni centum et quinquaginta.
6.
Factum Opimii, quod inimicitiarum quaesita erat ultio, minor secuta
auctoritas, et visa ultio privato odio magis quam publicae vindictae data.
7.
In legibus Gracchi inter perniciosissima numerarim, quod extra Italiam
colonias posuit. Id maiores, cum viderent tanto potentiorem Tyro Carthaginem,
Massiliam Phocaea, Syracusas Corintho, Cyzicum ac Byzantium Mileto, genitali
solo, diligenter vitaverant et civis Romanos ad censendum ex provinciis in
Italiam revocaverant.
8.
Prima autem extra Italiam colonia Carthago condita est. Subinde Porcio
Marcioque consulibus deducta colonia Narbo Martius.
|