|
41.
Quorum
omnis postea multitudo aquatorum unum in locum conveniebat sub ipsius oppidi
murum, ubi magnus fons aquae prorumpebat ab ea parte, quae fere pedum CCC
intervallo fluminis circuitu vacabat. Hoc fonte prohiberi posse oppidanos cum
optarent reliqui, Caesar unus videret, e regione eius vineas agere adversus
montem et aggerem instruere coepit magno cum labore et continua dimicatione.
Oppidani enim loco superiore decurrunt et eminus sine periculo proeliantur
multosque pertinaciter succedentes vulnerant; non deterrentur tamen milites
nostri vineas proferre et labore atque operibus locorum vincere difficultates.
Eodem tempore cuniculos tectos ab vineis agunt ad caput fontis; quod genus
operis sine ullo periculo, sine suspicione hostium facere licebat. Exstruitur
agger in altitudinem pedum sexaginta, collocatur in eo turris decem
tabulatorum, non quidem quae moenibus aequaret (id enim nullis operibus effici
poterat), sed quae superare fontis fastigium posset. Ex ea cum tela tormentis iacerentur ad fontis aditum,
nec sine periculo possent aquari oppidani, non tantum pecora atque iumenta, sed
etiam magna hostium multitudo siti consumebatur.
42. Quo
malo perterriti oppidani cupas sebo, pice, scandulis complent; eas ardentes in
opera provolvunt eodemque tempore acerrime proeliantur, ut ab incendio
restinguendo dimicationis periculo deterreant Romanos. Magna repente in ipsis
operibus flamma exstitit. Quaecumque enim per locum praecipitem missa erant, ea
vineis et aggere suppressa comprehendebant id ipsum quod morabatur. Milites
contra nostri, quamquam periculoso genere proeli locoque iniquo premebantur,
tamen omnia fortissimo sustinebant animo. Res enim gerebatur et excelso
loco et in conspectu exercitus nostri, magnusque utrimque clamor oriebatur. Ita
quam quisque poterat maxime insignis, quo notior testatiorque virtus esset
eius, telis hostium flammaeque se offerebat.
43.
Caesar
cum complures suos vulnerari videret, ex omnibus oppidi partibus cohortes
montem ascendere et simulatione moenium occupandorum clamorem undique iubet
tollere. Quo facto perterriti oppidani, cum quid ageretur in locis reliquis
essent suspensi, revocant ab impugnandis operibus armatos murisque disponunt.
Ita nostri fine proeli facto celeriter opera flamma comprehensa partim
restinguunt, partim interscindunt. Cum
pertinaciter resisterent oppidani, magna etiam parte amissa siti suorum in
sententia permanerent, ad postremum cuniculis venae fontis intercisae sunt
atque aversac. Quo facto repente perennis exaruit fons tantamque attulit
oppidanis salutis desperationem, ut id non hominum consilio, sed deorum
voluntate factum putarent. Itaque se necessitate coacti tradiderunt.
44. Caesar,
cum suam lenitatem cognnitam omnibus sciret neque vereretur ne quid crudelitate
naturae videretur asperius fecisse, neque exitum consiliorum suorum
animadverteret, si tali ratione diversis in locis plures consilia inissent,
exemplo supplici deterrendos reliquos existimavit. Itaque omnibus qui arma
tulerant manus praecidit vitamque concessit, quo testatior esset poena
improborum. Drappes, quem captum esse a Caninio docui, sive indignitate et
dolore vinculorum sive timore gravioris supplici paucis diebus cibo se
abstinuit atque ita interiit. Eodem tempore Lacterius, quem profugisse ex
proelio scripsi, cum in potestatem venisset Epasnacti Arverni (crebro enim
mutandis locis multorum fidei se committebat, quod nusquam diutius sine periculo
commoraturus videbatur, cum sibi conscius esset, quam inimicum deberet Caesarem
habere), hunc Epasnactus Arvernus, amicissimus populi Romani, sine dubitatione
ulla vinctum ad Caesarem deduxit.
45. Labienus
interim in Treveris equestre proelium facit secundum compluribusque Treveris
interfectis et Germanis, qui nullis adversus Romanos auxilia denegabant,
principes eorum vivos redigit in suam potestatem atque in his Surum Aedmlm, qui
et virtutis et generis summam nobilitatem habebat solusque ex Aeduis ad id
tempus permanserat in armis.
|