|
1. Inde et illud
sequitur, ut minimis sordidissimisque rebus non exacerbemur. Parum agilis est
puer aut tepidior aqua poturo aut turbatus torus aut mensa neglegentius posita:
ad ista concitari insania est. Aeger et infelicis valetudinis est quem levis
aura contraxit, adfecti oculi quos candida vestis obturbat, dissolutus deliciis
cuius latus alieno labore condoluit.
2. Mindyriden aiunt fuisse
ex Sybaritarum civitate qui, cum vidisset fodientem et altius rastrum
adlevantem, lassum se fieri questus vetuit illum opus in conspectu suo facere;
idem habere se peius questus est, quod foliis rosae duplicatis incubuisset.
3. Ubi animum simul et
corpus voluptates corrupere, nihil tolerabile videtur, non quia dura sed quia
mollis patitur. Quid est enim cur tussis alicuius aut sternutamentum aut musca
parum curiose fugata in rabiem agat aut obversatus canis aut clavis neglegentis
servi manibus elapsa?
4. Feret iste aequo
animo civile convicium et ingesta in contione curiave maledicta cuius aures
tracti subsellii stridor offendit? Perpetietur hic famem et aestivae
expeditionis sitim qui puero male diluenti nivem irascitur? Nulla itaque res
magis iracundiam alit quam luxuria intemperans et inpatiens: dure tractandus
animus est ut ictum non sentiat nisi gravem.
1.
Irascimur aut iis a quibus ne accipere quidem potuimus iniuriam, aut iis a
quibus accipere iniuriam potuimus.
2. Ex
prioribus quaedam sine sensu sunt, ut liber quem minutioribus litteris scriptum
saepe proiecimus et mendosum laceravimus, ut vestimenta quae, quia
displicebant, scidimus: his irasci quam stultum est, quae iram nostram nec
meruerunt nec sentiunt!
3. 'Sed offendunt
nos videlicet qui illa fecerunt.' Primum saepe antequam hoc apud nos
distinguamus irascimur. Deinde fortasse ipsi quoque artifices excusationes
iustas adferent: alius non potuit melius facere quam fecit, nec ad tuam
contumeliam parum didicit; alius non in hoc ut te offenderet fecit. Ad ultimum
quid est dementius quam bilem in homines collectam in res effundere?
4. Atqui
ut his irasci dementis est quae anima carent, sic mutis animalibus, quae nullam
iniuriam nobis faciunt, quia velle non possunt; non est enim iniuria nisi a
consilio profecta. Nocere itaque nobis possunt ut ferrum aut lapis, iniuriam
quidem facere non possunt.
5. Atqui
contemni se quidam putant, ubi idem equi obsequentes alteri equiti, alteri
contumaces sunt, tamquam iudicio, non consuetudine et arte tractandi quaedam
quibusdam subiectiora sint.
6. Atqui
ut his irasci stultum est, ita pueris et non multum a puerorum prudentia
distantibus; omnia enim ista peccata apud aequum iudicem pro innocentia habent
inprudentiam.
1.
Quaedam sunt quae nocere non possunt nullamque vim nisi beneficam et salutarem
habent, ut di inmortales, qui nec volunt obesse nec possunt; natura enim illis
mitis et placida est, tam longe remota ab aliena iniuria quam a sua.
2.
Dementes itaque et ignari veritatis illis inputant saevitiam maris, inmodicos
imbres, pertinaciam hiemis, cum interim nihil horum quae nobis nocent
prosuntque ad nos proprie derigatur. Non enim nos causa mundo sumus hiemem
aestatemque referendi: suas ista leges habent, quibus divina exercentur; nimis
nos suspicimus, si digni nobis videmur propter quos tanta moveantur. Nihil
ergo horum in nostram iniuriam fit, immo contra nihil non ad salutem.
3.
Quaedam esse diximus quae nocere non possint, quaedam quae nolint. In iis erunt
boni magistratus parentesque et praeceptores et iudices, quorum castigatio sic
accipienda est quomodo scalpellum et abstinentia et alia quae profutura
torquent.
4.
Adfecti sumus poena: succurrat non tantum quid patiamur sed quid fecerimus, in
consilium de vita nostra mittamur; si modo verum ipsi nobis dicere voluerimus,
pluris litem nostram aestimabimus.
|