Scaena secunda. Ballio-Servus-Calidorus-Pseudolus

BAL. Exite, agite exite, ignavi, male habiti et male conciliati,
quorum numquam quicquam quoiquam venit in mentem ut recte faciant,
quibus, nisi ad hoc exemplum experior, non potest usura usurpari.
neque ego homines magis asinos numquam vidi, ita plagis costae callent:
quos quom ferias, tibi plus noceas; eo enim ingenio hi sunt flagritribae,
qui haec habent consilia, ubi data occasiost, rape clepe tene
harpaga bibe es fuge: hoc
est eorum opus, ut mavelis lupos apud ovis linquere,
quam hos domi custodes.
at faciem quom aspicias eorum, hau mali videntur: opera fallunt.
nunc adeo hanc edictionem nisi animum advortetis omnes,
nisi somnum socordiamque ex pectore oculisque exmovetis,
ita ego vestra latera loris faciam ut valide varia sint,
ut ne peristromata quidem aeque picta sint Campanica
neque Alexandrina beluata tonsilia tappetia.
atque heri iam edixeram omnibus dederamque eas provincias,
verum ita vos estis praediti callenti ingenio improbi,
officium vestrum ut vos malo cogatis commonerier;
nempe ita animati estis vos: vincitis duritia hoc atque me.
hoc sis vide, ut alias res agunt. hoc agite, hoc animum advortite,
huc adhibete auris quae ego loquor, plagigera genera hominum.
numquam edepol vostrum durius tergum erit quam terginum hoc meum.
quid nunc? doletne? em sic datur, si quis erum servos spernit.
adsistite omnes contra me et quae loquar advortite animum.
tu qui urnam habes aquam ingere, face plenum ahenum sit coco.
te cum securi caudicali praeficio provinciae.
SER. At haec retunsast. BAL. Sine siet; itidem vos quoque estis plagis [omnes]:
numqui minus ea gratia tamen omnium opera utor?
tibi hoc praecipio ut niteant aedes. habes quod facias: propera, abi intro.
tu esto lectisterniator. tu argentum eluito, idem exstruito.
haec, quom ego a foro revortar, facite ut offendam parata,
vorsa sparsa, tersa strata, lautaque unctaque omnia ut sint.
nam mi hodie natalis dies est, decet eum omnis vos concelebrare.
pernam callum glandium sumen facito in aqua iaceant. satin audis?
magnifice volo me viros summos accipere, ut mihi rem esse reantur.
intro abite atque haec cito celerate, ne mora quae sit, cocus cum veniat;
ego eo in macellum, ut piscium quidquid ibist pretio praestinem.
i, puere, prae; ne quisquam pertundat cruminam cautiost.
vel opperire, est quod domi dicere paene fui oblitus.
auditin? vobis, mulieres, hanc habeo edictionem.
vos, quae in munditiis, mollitiis deliciisque aetatulam agitis,
viris cum summis, inclutae amicae, nunc ego scibo atque hodie experiar,
quae capiti, quae ventri operam det, quae suae rei, quae somno studeat;
quam libertam fore mihi credam et quam venalem, hodie experiar.
facite hodie ut mihi munera multa huc ab amatoribus conveniant.
nam nisi mihi penus annuos hodie convenit, cras populo prostituam vos.
natalem scitis mi esse diem hunc: ubi isti sunt quibus vos oculi estis,
quibus vitae, quibus deliciae estis, quibus savia, mammia, mellillae?
maniplatim mihi munerigeruli facite ante aedis iam hic adsint.
cur ego vestem, aurum atque ea quibus est vobis usus, prahibeo? aut quid mi
domi nisi malum vestra operast hodie? improbae vini modo cupidae estis:
eo vos vestros panticesque adeo madefactatis, quom ego sim hic siccus.
nunc adeo hoc factust optumum, ut nomine quemque appellem suo,
ne dictum esse actutum sibi quaepiam vostrarum mihi neget:
advortite animum cunctae.
principio, Hedytium, tecum ago, quae amica es frumentariis,
quibus cunctis montes maxumi [acervi] frumenti sunt domi:
fac sis sit delatum huc mihi frumentum, hunc annum quod satis,
mi et familiae omni sit meae, atque adeo ut frumento afluam,
ut civitas nomen mihi commutet meque ut praedicet
lenone ex Ballione regem Iasonem.
CAL. Audin, furcifer quae loquitur? satin magnificus tibi videtur?
PS. Pol iste, atque etiam malificus.
sed tace atque hanc rem gere.
BAL. Aeschrodora, tu quae amicos tibi habes lenonum aemulos
lanios, qui, item ut nos iurando, iure malo male quaerunt rem, audi:
nisi carnaria tria gravida tegoribus onere uberi hodie
mihi erunt, cras te quasi Dircam olim, ut memorant, duo gnati Iovis
devinxere ad taurum, item ego te distringam ad carnarium;
id tibi profecto taurus fiet. CAL. Nimis sermone huius ira incendor.
PS. Huncine hic hominem pati colere iuventutem Atticam?
ubi sunt, ubi latent quibus aetas integra est, qui amant a lenone?
quin conveniunt? quin una omnes peste hac populum hunc liberant?
sed nimium stultus, nimis fui
indoctus: illine audeant id facere quibus ut serviant suos amor cogit?
[simul prohibet faciant adversum eos quod nolunt]
CAL. Vah tace. PS. Quid est?
CAL. Male morigerus mihi, quom sermoni huius obsonas.
PS. Taceo. CAL. At taceas malo multo quam tacere dicas. BAL. Tu autem,
Xystilis, fac ut animum advortas, quoius amatores olivi
denamin domi habent maxumam.
si mihi non iam huc culleis
oleum deportatum erit,
te ipsam culleo ego cras faciam ut deportere -- in pergulam;
ibi tibi adeo lectus dabitur, ubi tu hau somnum capias, sed ubi
usque ad languorem -- tenes
quo se haec tendant quae loquor.
ain, excetra tu? quae tibi amicos tot habes tam probe oleo onustos,
num quoipiam est hodie tua tuorum opera conservorum
nitidiusculum caput? aut num ipse ego pulmento utor magis
unctiusculo? sed scio, tu oleum hau magni pendis, vino
te devincis. sine modo,
reprehendam hercle ego cuncta una opera, nisi quidem hodie tu omnia
facis effecta haec ut loquor.
tu autem, quae pro capite argentum mihi iam iamque semper numeras,
ea pacisci modo scis, sed quod pacta es non scis solvere,
Phoenicium, tibi ego haec loquor, deliciae summatum virum:
nisi hodie mi ex fundis tuorum amicorum omne huc penus adfertur,
cras Phoenicium poeniceo corio invises pergulam.