|
1. Berosus, qui ab
Chaldaeorum civitate sive natione progressus in Asia etiam disciplinam
Chaldaicam patefecit, ita est professus: Pilam esse ex dimidia parte candentem,
reliqua habere caeruleo colore. Cum
autem cursum itineris sui peragens subiret sub orbem solis, tunc eam radiis et
impetu caloris corripi convertique candentem propter eius proprietatem luminis
ad lumen. Cum autem ea vocata ad solis orbem superiora spectent, tunc
inferiorem partem eius, quod candens non sit, propter aeris similitudinem
obscuram videri. Cum ad perpendiculum esset ad eius radios, totum lumen ad
superiorem speciem retineri, et tunc eam vocari primam.
2. Cum praeteriens vadat ad orientis caeli
partes, relaxari ab impetu solis extremamque eius partem candentiae oppido quam
tenui linia ad terram mittere splendorem, et ita ex eo eam secundam vocari.
Cotidiana autem versationis remissione tertiam, quartam in dies numerari.
Septimo die, sol sit ad occidentem, [luna autem inter orientem et occidentem]
medias caeli teneat regiones, quod dimidia parte caeli spatio distaret a sole,
item dimidiam candentiae conversam habere ad terram. Inter solem vero et lunam
cum distet totum mundi spatium et lunae orienti sol trans contra sit ad
occidentem, eam, quo longius arsit, a radiis remissam XIIII die plena rota
totius orbis mittere splendorem, reliquosque dies decrescentia cotidiana ad
perfectionem lunaris mensis versationibus et cursu a sole revocationibus subire
sub rotam radiosque eius et iam menstruas dierum efficere rationes.
3. Uti autem Aristarchus Samius mathematicus
vigore magno rationes varietatis disciplinis de eadem reliquit, exponam. Non
enim latet lunam suum propriumque non habere lumen, sed esse uti speculum et ab
solis impetu recipere splendorem. Namque luna de septem astris circulum proximum
terrae in cursibus minimum pervagatur. Ita quot mensibus sub rotam solis
radiosque uno die, antequam praeterit, latens obscuratur. Cum est cum sole,
nova vocatur. Postero autem die, quo numeratur secunda, praeteriens ab sole
visitationem facit tenuem extremae rotundationis. Cum triduum recessit ab sole,
crescit et plus inluminatur. Cotidie vero discendens cum pervenit ad diem
septimum, distans a sole occidente circiter medias caeli regiones, dimidia
luce, et eius quae ad solem pars spectat, ea est inluminata.
4. Quarto autem
decumo die, cum in diametro spatio totius mundi absit ab sole, perficitur plena
et oritur, cum sol sit ad occidentem, ideo quod totum spatium mundi distans
consistit contra et impetu solis totius orbis in se recipit splendorem. Septumo decumo die cum sol oriatur, ea pressa
est ad occidentem. Vicensimo et altero die cum sol est exortus, luna tenet
circiter caeli medias regiones, et id quod spectat ad solem, id habet lucidum
reliquis obscura. Item cotidie cursum faciendo circiter octavo et vicensimo die
subit sub radios solis, et ita menstruas perficit rationes. Nunc, ut in
singulis mensibus sol signa pervadens auget et minuit dierum et horarum spatia,
dicam.
|