1-500 | 501-578
Liber, caput
1 I, Prae | belli praecepta subnectit. ~(In omni autem proelio non tam
2 I, Prae | positione corporis agnosci in eligendo qui meliores possint
3 I, Prae | munitione castrorum.~XXII. In qualibus locis constituenda
4 I, Prae | exerceantur tirones, ut in acie ordines et interualla
5 I, Prae | redire debeant uel quotiens in mense exerceri, cum educuntur
6 I, Prae | studia mandare litteris atque in libros redacta offerre principibus,
7 I, Prae | scriptoribus esse uix sensi licet in hoc opusculo nec uerborum
8 I, Prae | utilitate Romana proferantur in medium. De dilectu igitur
9 I, Prae | Romani imperii conditores et in hoc paruo libello, quicquid
10 I, I | roborare, quaecumque euenire in acie atque proeliis possunt,
11 I, I | proeliis possunt, omnia in campestri meditatione praenoscere,
12 I, I | meditatione praenoscere, seuere in desides uindicare. Scientia
13 I, I | didicisse confidit. Etenim in certamine bellorum exercitata
14 I, II | tractetur. Constat quidem in omnibus locis et ignauos
15 I, II | et gens gentem praecedit in bello et plaga caeli ad
16 I, II | quae et modestiam seruat in castris et non parum prodest
17 I, II | castris et non parum prodest in dimicatione consiliis. ~
18 I, III | plebem, quae sub diuo t in labore nutritur, solis patiens,
19 I, III | longior expeditio emergit, in agrariis plurimum detinendi
20 I, III | iuuentus natans abluebat in Tiberi) idem bellator, idem
21 I, III | qui minus deliciarum nouit in uita. ~
22 I, IIII | iuuentus belli patiens erat, in castris per laborem usum
23 I, IIII | aduersum quoslibet hostes in acie formido non erit sed
24 I, V | inter alares equites uel in primis legionum cohortibus
25 I, VI | bellatores. Namque non tantum in hominibus sed etiam in equis
26 I, VI | tantum in hominibus sed etiam in equis et canibus uirtus
27 I, VI | conprehendit (; quod etiam in apibus Mantuanus auctor
28 I, VI | duritia collectis. Cum haec in tirone signa deprehenderis,
29 I, VII | sociare militiae. Et hoc est in quo totius reipublicae salus
30 I, VII | Romani nominis fundamentum in prima dilectus examinatione
31 I, VII | tam uaria genera uirtutum in Sertorio praecipue constat
32 I, VII | pluribus stipendiis moretur in castris? Numquam exercitus
33 I, VII | proficit tempore, cuius in probandis tironibus claudicarit
34 I, VIII | possit agnosci. Et uelocitas in illo requiranda uidetur
35 I, VIII | non improbabiles uideantur in specie, tamen experimentis
36 I, VIII | Repudiandi ergo minus utiles et in locum eorum strenuissimi
37 I, VIII | strenuissimi subrogandi sunt. In omni enim conflictu non
38 I, VIII | Athenienses aliique Graecorum in libros rettulere conplura
39 I, VIII | euolutis auctoribus ea me in hoc opusculo fidelissime
40 I, VIII | iuris militaris adsertor in libros redegit, quae Augusti
41 I, VIII | quae dispersa sunt, uelut in ordinem epitomata conscribo. ~
42 I, IX | gradum. Nihil enim magis in itinere uel in acie custodiendum
43 I, IX | enim magis in itinere uel in acie custodiendum est, quam
44 I, IX | iuniores, ut maiore impetu in hostem procurrant, ut loca
45 I, IX | labore transire. Praeterea in ipso conflictu ac dimicatione
46 I, X | uicinum Tiberi delegerunt, in quo iuuentus post exercitium
47 I, XI | Antiqui, sicut inuenitur in libris, hoc genere exercuere
48 I, XI | tirones. Scuta de uimine in modum cratium conrotundata
49 I, XI | singuli pali defigebantur in terram, ita ut nutare non
50 I, XI | bellandi arte temptaret. In qua meditatione seruabatur
51 I, XIII | Constat enim etiam nunc in omnibus proeliis armaturas
52 I, XIII | annonis et milites, qui parum in illa prolusione profecerant,
53 I, XIII | cogerentur accipere, nec ante eis in tritico redderetur annona,
54 I, XIII | ostendissent se omnia, quae erant in militari arte, conplere.
55 I, XIII | laudabilius est republica, in qua abundant milites eruditi.
56 I, XIII | subiguntur armorum. Deinde in aliis rebus, sicut ait Cato,
57 I, XIII | imperiteque pugnauerint aut in fugam uersi uictoribus ultra
58 I, XIIII | hominem iactare conpellitur. In qua re armorum doctor adtendit,
59 I, XIIII | contorqueat, ut destinato ictu uel in palum uel iuxta dirigat
60 I, XV | animusque consentiat, ut, siue in equo siue in terra, rectum
61 I, XV | consentiat, ut, siue in equo siue in terra, rectum sagittare
62 I, XV | utiliitatis boni sagittarii in proeliis habeant, et Cato
63 I, XV | proeliis habeant, et Cato in libris de disciplina militari
64 I, XV | esse non credidit, nisi in omnibus centuriis lectos
65 I, XVI | hostis lapidis ictu intereat. In omnibus autem ueterum proeliis
66 I, XVI | Et interdum euenit, ut in lapidosis locis conflictus
67 I, XVII | tradenda iunioribus. Nam in Illyrico dudum duae legiones
68 I, XVIII | tecto, aestate ponebantur in campo; supra hos iuniores
69 I, XVIII | meditatione faciebant, scilicet ut in tumultu proelii sine mora
70 I, XVIII | tam studiose exercebantur in pace. ~
71 I, XVIIII | cogendi sunt iuniores, quibus in arduis expeditionibus necessitas
72 I, XVIIII | ac patriis acer Romanus in armis~ Iniusto sub fasce
73 I, XVIIII | expectatum positis stat in agmine castris.') ~
74 I, XX | referre temptemus. Sed in hac parte antiqua penitus
75 I, XX | sed de fuga cogitent qui in acie nudi exponuntur ad
76 I, XX | sinistra manu hastas gubernant, in proelio facient, quorum
77 I, XX | gestauerit. Sed illi, qui laborem in portandis ueteribus munimentis
78 I, XX | galeas etiam ferreas ocreas in dextris cruribus cogerentur
79 I, XX | Sic erant muniti illi, qui in prima acie pugnantes principes,
80 I, XX | acie pugnantes principes, in secunda hastati, in tertia
81 I, XX | principes, in secunda hastati, in tertia triarii uocabantur.
82 I, XX | ferentarii, qui praecipue in cornibus locabantur et a
83 I, XX | ne grauis galea uideretur in proelio homini, qui gestabat
84 I, XX | gestabat aliquid semper in capite. Missilibus autem
85 I, XX | nouem siue pedali, quod in scuto fixum non possit abscidi
86 I, XX | et binas etiam ac ternas in proeliis portant. Sciendum
87 I, XX | agitur, sinistros pedes in ante milites habere debere;
88 I, XX | pugnatur, tunc dextros pedes in ante milites habere debent,
89 I, XXI | tam necessarium inuenitur in bello; quippe, si recte
90 I, XXI | ista patiuntur, sed cum in acie casu aliquo coeperint
91 I, XXII | maior multitudo constipetur in paruis neue paucitas in
92 I, XXII | in paruis neue paucitas in latioribus ultra quam oportet
93 I, XXIIII | pedibus supra terram, ita ut in ante sit fossa, de qua leuati
94 I, XXIIII | terra congeritur et crescit in altum IIII pedes. Sic fit,
95 I, XXIIII | genera habere conuenit semper in promptu. ~
96 I, XXV | propulsandum impetum ordinantur in acie, reliqui post ipsos
97 I, XXV | mensuratur et uindicatur in eos, qui neglegentius fuerint
98 I, XXVI | Nihil magis prodesse constat in pugna, quam ut adsiduo exercitio
99 I, XXVI | adsiduo exercitio milites in acie dispositos ordines
100 I, XXVI | secundum matriculae ordinem in aciem dirigendi, ita ut
101 I, XXVI | duplicent aciem, ita ut in ipso impetu is, ad quem
102 I, XXVI | repente constituant, quo facto in trigonum, quem cuneum uocant,
103 I, XXVI | plurimum prodesse consueuit in bello. Iubetur etiam, it
104 I, XXVI | omnis multitudo fundatur in fugam et graue discrimen
105 I, XXVI | meditatione perceperint, facilius in ipsa dimicatione seruabunt. ~
106 I, XXVII | constitutionibus praecauetur, ut ter in mense tam equites quam pedites
107 I, XXVII | ire ac redire iubebantur in castra, ita ut aliquam itineris
108 I, XXVII | reparent. Non solunt autem in campis, sed etiam in cliuosis
109 I, XXVII | autem in campis, sed etiam in cliuosis et arduis locis
110 I, XXVIII | disciplinam litteris mandauerunt, in hunc libellum enucleata
111 I, XXVIII | libellum enucleata congessi, ut in dilectu atque exercitatione
112 I, XXVIII | Neque enim degenerauit in hominibus Martius calor
113 I, XXVIII | autem et Moesos et Thracas in tantum bellicosos semper
114 I, XXVIII | enumerare contendam, cum omnes in Romani imperii dicione consistant.
115 I, XXVIII | dissimulari, ad postremum olim in obliuionem perducta cognoscitur,
116 II, Prae | I. In quot genera diuidatur res
117 II, Prae | constituatur.~VI. Quot cohortes in una sint legione, item quot
118 II, Prae | legione, item quot milites in una cohorte sint.~VII. Nomina
119 II, Prae | Nomina militum et gradus in scutis eorum aduersis scribenda.)~
120 II, Prae | notarum uel computandi artem in tironibus~eligendem.~XX.
121 II, Prae | sequestrare seruandam ipsis.~XXI. In legione ita fieri promotiones,
122 II, Prae | periculi. Miro itaque more in parendo audax factus sum,
123 II, I | constat et uiris. Haec) in tres diuiditur partes, equites
124 II, I | uocabatur. Verum ipsi pedites in duas diuisi sunt partes,
125 II, I | diuisi sunt partes, hoc est in auxilia et legiones. Sed
126 II, I | Romana autem uirtus praecipue in legionum ordinatione praepollet.
127 II, I | diligentiam, qui milites probant. In auxiliis minor, in legionibus
128 II, I | probant. In auxiliis minor, in legionibus longe amplior
129 II, II | phalangas habuerunt, ut in una phalange armatorum VIII
130 II, II | nationes cateruis utebantur in proelio, in quibus erant
131 II, II | cateruis utebantur in proelio, in quibus erant sena milia
132 II, II | Romani legiones habent, in quibus singulis sena milia,
133 II, II | antequam dimicent. Denique cum in expeditionibus plurimum
134 II, II | auxilia tamquam leuis armatura in acie iungebantur, ut in
135 II, II | in acie iungebantur, ut in his proeliandi magis adminiculum
136 II, III | III. Legionum nomen in exercitu permanet hodieque,
137 II, III | singulis paene mensibus in recedentium locum iuniorum
138 II, III | adtenuatae sint legiones: magnus in illis labor est militandi,
139 II, III | Quod uitantes plerique in auxiliis festinant militiae
140 II, III | disciplinam militarem conferret in litteras. Nam unius aetatis
141 II, III | instituta, horum praecepta, in quantum ualeo, strictim
142 II, IIII | IIII. In omnibus auctoribus inuenitur
143 II, IIII | auxiliis sociorum. Tanta in illis erat exercitatio,
144 II, V | legio formatur. Nam uicturis in cute punctis milites scripti,
145 II, VI | VI. Sciendum autem est in una legione decem cohortes
146 II, VI | quod praecipuum signum in Romano est semper exercitu
147 II, VI | pedites DLV, equites LXVI, sed in hac cohorte tertia ualidiores
148 II, VI | probari moris est, quia in media acie consistit. Cohors
149 II, VI | milites, quia, sicut prima in dextro, ita quinta in sinistro
150 II, VI | prima in dextro, ita quinta in sinistro ponitur cornu.
151 II, VI | cornu. Hae quinque cohortes in prima acie ordinantur. Sexta
152 II, VI | pedites DLV, equites LXVI; in ipsa quoque enucleati adscribendi
153 II, VI | adscribendi sunt iuniores, quia in secunda acie post aquilam
154 II, VI | animosos desiderat uiros, quia in secunda acie consistit in
155 II, VI | in secunda acie consistit in medio. Cohors nona habet
156 II, VI | accipere bellatores, quia in secunda acie sinistrum possidet
157 II, VI | itaque numerus armatorum in una legione esse non debet;
158 II, VII | Ordinarii dicuntur qui in proelio (quia primi sunt,)
159 II, VII | exercitii genus crescit in campo. Metatores qui praecedentes
160 II, VII | tribunorum. Librarii ab eo, quod in libros referunt rationes
161 II, VII | qui singulas. Mensores qui in castris ad podismum demetiuntur
162 II, VII | podismum demetiuntur loca, in quibus tentoria milites
163 II, VII | milites figant, uel hospitia in ciuitatibus praestant. Torquati
164 II, VIII | centurias, hoc est CCCC milites, in prima acie gubernabat. Hic
165 II, VIII | est CC homines, ducebat in acie secunda, quem nunc
166 II, VIII | homines, gubernabat. Ad quem in legione prope omnia, quae
167 II, VIII | usque ad decimam cohortem. In tota autem legione erant
168 II, VIII | auxilia uniuersa obtemperabant in ordinatione pacis uel necessitate
169 II, VIII | uel necessitate bellorum, in quorum locum nunc inlustres
170 II, XI | scutarias loricarias arcuarias, in quibus sagittae missibilia
171 II, XI | uidebatur numquam deesset in castris, usque eo, ut etiam
172 II, XII | Sed prima erat miliaria, in qua censu genere litteris
173 II, XIII | Sed antiqui, quia sciebant in acie commisso bello celeriter
174 II, XIII | posset accidere, cohortes in centurias diuiserunt et
175 II, XIII | uel quota esset centuria, in illo uexillo litteris esset
176 II, XIII | intuentes uel legentes milites in quantouis tumultu a contubernalibus
177 II, XIII | centurionem, qui signum habebat in galea. Rursus ipsae centuriae
178 II, XIII | Rursus ipsae centuriae in contubernia diuisae sunt,
179 II, XV | plures. Equites locantur in cornibus. Acies peditum
180 II, XV | cohorte incipit ordinari in cornu dextro. Huic cohors
181 II, XV | coniungitur. Tertia cohors in media acie conlocatur. Huic
182 II, XV | circa signa nec non etiam in prima acie dimicantes principes
183 II, XV | plumbatas quinas positas in scutis, quas primo impetu
184 II, XV | acies similiter armabatur, in qua consistentes milites
185 II, XV | hastati uocabantur. Sed in secunda acie dextro cornu
186 II, XV | comitante. Decima cohors in secunda acie sinistrum semper
187 II, XVII | Sed ne milites aliquando in tumultu proelii a suis contubernalibus
188 II, XVII | diuersis cohortibus diuersa in scutis signa pingebant,
189 II, XVII | moris est fieri. Praeterea in aduerso scuto uiuscuiusque
190 II, XVII | superuentum, quae etiam in mediis campis subito fossa
191 II, XVIIII | XVIIII. Sed quoniam in legionibus plures scholae
192 II, XVIIII | his, qui tirones probant, in omnibus quidem staturae
193 II, XVIIII | conuenit explorari, sed in quibusdam notarum peritia,
194 II, XVIIII | adnotatur. Cotidianas etiam in pace uigilias, item excubitum
195 II, XVIIII | uel quot dierum, adnotatur in breuibus. Tunc enim difficile
196 II, XVIIII | etiam legitimi milites in castra portabant. Munifices
197 II, XX | diligit signa, pro illis in acie fortius dimicat, more
198 II, XX | illis habeat maximam curam, in quibus suam uidet positam
199 II, XX | cohortes singulas ponebantur, in quibus haec ratio condebatur.
200 II, XX | etiam saccus undecimus, in quem tota legio particulam
201 II, XX | signiferos, ut nunc dicunt, in cofino seruabatur. Et ideo
202 II, XXI | Romanis arbitror constitutas. In quibus decem cohortes ita
203 II, XXI | esse coniunctio. Nam quasi in orbem quendam per diuersas
204 II, XXI | pili centurio, postquam in orbem omnes cohortes per
205 II, XXI | administrauerit scholas, in prima cohorte ad hanc peruenit
206 II, XXI | ad hanc peruenit palmam, in qua ex omni legione infinita
207 II, XXI | consequatur; sicut primiscrinius in officio praefectorum praetorio
208 II, XXI | Per hanc ergo contextionem in legionibus et omnium cohortium
209 II, XXII | imperatore praesente uel cum in militem capitaliter animaduertitur,
210 II, XXII | cornicines canunt. Quod ideo in omnibus exercitiis et processionibus
211 II, XXII | processionibus custoditur, ut in ipsa pugna facilius obtemperent
212 II, XXII | ratio manifesta sit semper in otio debere fieri quod necessario
213 II, XXII | necessario faciendum uidetur in proelio. ~
214 II, XXIII | sine intermissione semel in die exercebantur armis.
215 II, XXIII | festis diebus exhibetur in circo, non tantum armaturae,
216 II, XXIII | discunt et uexillum suum in tantis permixtionibus in
217 II, XXIII | in tantis permixtionibus in ipsa prolusione comitantur
218 II, XXIII | insurgere tripudiantes in clipeum rursusque subsidere,
219 II, XXIII | cum saltu, nunc cedentes in terga resilire. Missibilibus
220 II, XXIII | Propterea sine trepidatione in acie faciebant quod ludentes
221 II, XXIII | faciebant quod ludentes in campo fecerant semper. Adsuescendum
222 II, XXIII | uelut basilicae ad pedites, in quibus tempestate uel uentis
223 II, XXIII | cessarent, exerceri cogebantur in campo, ne intermissa consuetudo
224 II, XXIII | transilire fossas, natare in mari siue fluminibus, gradu
225 II, XXIII | ut cotidiani laboris usus in pace difficilis non uideatur
226 II, XXIII | difficilis non uideatur in bello. Siue ergo legio siue
227 II, XXIII | indoctus. Postremo sciendum est in pugna usum amplius prodesse
228 II, XXIIII | prudensque sententia omnes artes in meditatione consistere. ~
229 II, XXV | castra defendunt, uerum etiam in campo post aciem grauis
230 II, XXV | scutati possunt hostium stare. In una autem legione quinquaginta
231 II, XXV | singuli per singulas cohortes, in carpentis bubus portantur
232 II, XXV | dicantur, uniuersa, quae in quocumque belli genere necessaria
233 II, XXV | debet ubique portare, ut, in quouis loco fixerit castra,
234 III, Prae | acies debeat ordinari, ut in conflictu reddatur inuicta.~
235 III, Prae | podismi, quantum spatium in acie inter singulos homines
236 III, Prae | acie inter singulos homines in longum uel inter singulos
237 III, Prae | uel inter singulos ordines in latum debeat custodiri.~
238 III, Prae | aciem conlocantur.~XVIII. In quo loco primus dux stare
239 III, Prae | primus dux stare debeat, in quo secundus, in quo tertius.~
240 III, Prae | debeat, in quo secundus, in quo tertius.~XVIIII. Quibus
241 III, Prae | dolis hostium resistatur in acie.~XX. Quot generibus
242 III, Prae | quadrigis falcatis uel elefantis in acie possit obsisti.~XXV.
243 III, Prae | plenitudo fidei deesset in paruis. Quantum autem in
244 III, Prae | in paruis. Quantum autem in proeliis Lacedaemoniorum
245 III, I | praemissa sunt, ut haec, in quibus peritia certaminum
246 III, I | subiacet amplior multitudo; in itineribus pro mole sua
247 III, I | sua semper est tardior, in longiore autem agmine etiam
248 III, I | superuentum adsolet pati; in locis autem asperis uel
249 III, I | frumentariae difficultas, quae in omni expeditione uitanda
250 III, I | habere uoluerunt. Itaque in leuioribus bellis unam legionem
251 III, I | ambo alterue'. Denique cum in diuersis regionibus, contra
252 III, I | socialium auxiliarium eset in castris quam ciuium Romanorum. ~
253 III, II | medicina exercitio. Locis, ne in pestilenti regione iuxta
254 III, II | contrahant morbum, sed potius in aestu, ante lucem coepto
255 III, II | reliquis diebus exerceri in campo uoluerunt. Similiter
256 III, II | Similiter equites non solum in planis sed etiam in abruptis
257 III, II | solum in planis sed etiam in abruptis et fossarum hiatu
258 III, II | iusserunt, ut nihil his in necessitate proelii accidere
259 III, II | ei laboris consuetudo et in castris sanitatem et in
260 III, II | in castris sanitatem et in conflictu possit praestare
261 III, II | aestiuoque tempore diutius in isdem locis militum multitudo
262 III, III | reliquis casibus potest in tempore subueniri, pabulatio
263 III, III | subueniri, pabulatio et annona in necessitate remedium non
264 III, III | habent, nisi ante condantur. In omni expeditione unum est
265 III, III | deposcit, maturius exigantur et in oportunis ad rem gerendam
266 III, III | uincendos. Praeterea quicquid in pecore uel quacumque fruge
267 III, III | tunc seruare, cum deficit. In expeditionibus arduis per
268 III, III | minus prompti inueniuntur in acie, armis sagittis fustibalis,
269 III, IIII | hi praecipue faciunt, qui in sedibus itiose delicateque
270 III, IIII | insoliti laboris offensi, quem in expeditione necesse est
271 III, IIII | Dum adhoc separati sunt et in sedibus suis, tribunorum
272 III, IIII | Ita exercitati et eruditi in sedibus milites, seue illi
273 III, IIII | esse debet adtentus, ut in omnibus legionibus siue
274 III, IIII | rectius est more maiorum in auctores criminum uindicari,
275 III, V | humana pronuntiantur, sicut in uigilis uel in proelio pro
276 III, V | pronuntiantur, sicut in uigilis uel in proelio pro signo dicitur,
277 III, V | quaecumque uoluerit dare is, qui in exercitu habet maximam potestatem.
278 III, V | appellatur; bucina quae in semet aereo circulo flectitur;
279 III, V | muta signa, quae dux belli in equis aut in indumentis
280 III, V | quae dux belli in equis aut in indumentis et in ipsis armis,
281 III, V | equis aut in indumentis et in ipsis armis, ut dinoscatur
282 III, V | ueste significat. Quae omnia in sedibus intineribus, in
283 III, V | in sedibus intineribus, in omni exercitatione castrensi
284 III, V | usus necessarius uidetur in pace eius rei, quae in proelii
285 III, V | uidetur in pace eius rei, quae in proelii confusione seruanda
286 III, V | potest nuntiari. Aliquanti in castellorum aut urbium turribus
287 III, VI | didicerunt, adserunt plura in itineribus quam in ipsa
288 III, VI | plura in itineribus quam in ipsa acie pericula solere
289 III, VI | pericula solere contingere. Nam in conflictu armati sunt omnes
290 III, VI | animo ueniunt praeparati; in itinere minus armatus minusque
291 III, VI | itineraria omnium regionum, in quibus bellum geritur, plenissime
292 III, VI | itineraria prouinciarum, in quibus necessitas gerebatur,
293 III, VI | ignoretur; tutissimum namque in expeditionibus creditur
294 III, VI | ueteres Minotauri signum in legionibus habuerunt, ut,
295 III, VI | habuerunt, ut, quemadmodum ille in intimo et secretissimo labyrintho
296 III, VI | quae iter faciendum est, in progressu et a tergo, dextra
297 III, VI | sagmarii calones uehiculaque in medio conlocentur, ita ut
298 III, VI | parati sint animo, ut arma in manibus habeant: in necessitate
299 III, VI | arma in manibus habeant: in necessitate subita conterrent,
300 III, VI | ne constipati laedantur in proelio. Ambulante exercitu,
301 III, VI | defensionis ratio uariatur. Nam in campis patentibus equites
302 III, VI | inpugnare quam pedites; at uero in locis siluestribus uel montuosis
303 III, VI | Sciendum etiam, quod aduersarii in his locis, quae sibi oportuna
304 III, VI | autem uis si praeparetur in montibus, altiora loca praemissis
305 III, VI | labore uias aperire, quam in optimo itinere periculum
306 III, VI | ut, quid hostis moliatur in praesenti uel in futurum,
307 III, VI | moliatur in praesenti uel in futurum, possimus agnoscere,
308 III, VII | VII. In transitu fluuiorum grauis
309 III, VII | arcus soliditatem praestat in tempore. Festinanter aduersarii
310 III, VII | consueuerunt. Ob quam necessitatem in utraque ripa conlocantur
311 III, VII | necessarius fuerit, tunc in utroque capite percussis
312 III, VIII | descripta, ad castrorum, in qui manendum est, uenire
313 III, VIII | superuentibus praestat. In metandis castris non sufficit
314 III, VIII | per aestatem aut morbosa in proximo aut salubris aqua
315 III, VIII | subitis tempestatibus campus, in quo manendum est, soleat
316 III, VIII | soleat inundari, ne sit in abruptis ac deuiis et circumsedentibus
317 III, VIII | locis missa ab hostibus in eum tela preueniant. Quibus
318 III, VIII | castra muniri posse. Primum in unius noctis transitum et
319 III, VIII | scutis uel sarcinis suis in orbem circa propria signa
320 III, VIII | priuilegio dignitatis ante fossam in procinctu armata consistit
321 III, VIII | equitibus et peditibus loca, in quibus papiliones tendant,
322 III, VIII | papiliones tendant, deputantur in castris, ac de singulis
323 III, VIII | quia inpossibile uidebatur in speculis uigilantes singulos
324 III, VIII | singulos permanere, ideo in quattuor partes ad clepsydram
325 III, VIII | conuenit ducem prouidere, siue in castris siue in ciuitate
326 III, VIII | prouidere, siue in castris siue in ciuitate consistat, it animalium
327 III, VIII | nuncupata castella. Intra quae in agrariis aliquanti pedites
328 III, VIII | ea loca audet adcedere, in quibus a fronte et a tergo
329 III, VIIII | duces non aperto proelio, in quo est commune periculum,
330 III, VIIII | interimant uel certe terreant, in qua parte quae necessaria
331 III, VIIII | habeat meliores, sciendumque in peditibus uel maxime consistere
332 III, VIIII | adduxerit; postremo loca ipsa, in quibus pugnandum est, utrum
333 III, VIIII | finiri et, si dilatus fuerit in longum, aut penuria maceratur
334 III, VIIII | utrum ante breue tempus in expeditionibus fuerint an
335 III, VIIII | fuerint an annis aliquot in pace durarint; nam pro tironibus
336 III, VIIII | exercere debet armorum et post in unum collectos quasi depugnaturos
337 III, VIIII | diligenter obtemperent. Si errant in aliquibus, exerceantur atque
338 III, VIIII | possint esse perfecti. Si uero in campicursione, in sagittando,
339 III, VIIII | Si uero in campicursione, in sagittando, in iaculando,
340 III, VIIII | campicursione, in sagittando, in iaculando, in ordinanda
341 III, VIIII | sagittando, in iaculando, in ordinanda acie ad plenum
342 III, X | exercitatione proficiunt. Quod si in paruis uerum est, quanto
343 III, X | est, quanto magis decet in maximis custodiri. Quis
344 III, X | esse seruandam; cetera aut in hac arte consistere omnia
345 III, X | quid enim illis eueniat in bello, et ipsius culpa et
346 III, X | contubernalis quantum possit in bello; auctoritatem seueritatemque
347 III, X | errantium credatur ignoscere, in diuersis occasionibus omnium
348 III, X | paratus inuadat, quatenus in huiusmodi certaminibus sui
349 III, X | incautum. Unum illud est in hoc opere praedicendum,
350 III, X | Omnes barbari carris suis in orbem conexis ad similtudinem
351 III, X | Apud ueteres ars militaris in obliuionem saepius uenit,
352 III, X | nullus euaderet. Metellus in Africa Albino imperante
353 III, XI | disciplinae militaris inuitat. Nam in euentu aperti Martis uictoriae
354 III, XI | periculum comitatur ignauos, in quo momento peritiae usus,
355 III, XII | etiam quibus militum mentes in odium aduersariorum ira
356 III, XIII | partem uictoriae ipsum locum, in quo dimicandum est, possidere.
357 III, XIII | superior fuerit occupatus. In subiectos enim uehementius
358 III, XIIII | duci prouido cauendum est in futurum, ne post paululum
359 III, XIIII | aduersum hostem spectat. Haec in pugna publica, si sapienter
360 III, XIIII | Instructionis lex est, ut in primo exercitati et ueteres
361 III, XIIII | antea principes uocabant, in secundo ordine circumdati
362 III, XIIII | uocabant. Singuli autem armati in directum ternos pedes inter
363 III, XIIII | occupare consueuerunt, hoc est, in mille passibus mille sescenti
364 III, XIIII | sexaginta sex pedites ordinantur in longum, ut nec acies interluceat
365 III, XIIII | autem et ordinem a tergo in latum sex pedes distare
366 III, XIIII | cursuque tela mittuntur. In his duobus ordinibus et
367 III, XIIII | semper exire. Qui si hostes in fugam uertere potuerint,
368 III, XIIII | totum sustinet bellum. In quinta acie ponebantur interdum
369 III, XIIII | iactis siue missibilibus in hoc ordine dimicabant, quos
370 III, XV | ipsius ordinationis exponam. In mille passibus campi una
371 III, XV | pedes. Quod si sex acies in mille passibus campi uolueris
372 III, XV | sunt necessarii. Si autem in terno hunc numerum uolueris
373 III, XV | tergo inter singulas acies in latum diximus interpatere
374 III, XV | ordinaueris, quadraginta duo pedes in latum et mille passus in
375 III, XV | in latum et mille passus in longum decem milium hominum
376 III, XV | multitudo sufficiat, etiam in deno uel amplius acies ordinari.
377 III, XV | remedium. Qui autem numeri in dextro cornu, qui in sinistro,
378 III, XV | numeri in dextro cornu, qui in sinistro, qui in medio debeant
379 III, XV | cornu, qui in sinistro, qui in medio debeant ordinari,
380 III, XVI | peditum equites ponuntur in cornibus, ita ut loricati
381 III, XVII | habere breuiorem, dummodo in subsidiis conloces plurimos.
382 III, XVIII | inter equites et pedites in parte dextra stare consueuit.
383 III, XVIII | consueuit. Hic enim locus est, in quo tota acies gubernatur,
384 III, XVIII | semper urguere. Secundus dux in media acie ponitur peditum,
385 III, XVIII | cuneo illi possit occurrere. In sinistra parte exercitus
386 III, XVIII | difficilior est et uelut manca in acie consistit. Hic circa
387 III, XVIII | exercitatus amittit: nam in itineribus iam fatigatis,
388 III, XVIII | itineribus iam fatigatis, in fluminum transgessione diuisis,
389 III, XVIII | fluminum transgessione diuisis, in paludibus occupatis, in
390 III, XVIII | in paludibus occupatis, in iugis montium laborantibus,
391 III, XVIII | iugis montium laborantibus, in campis sparsis atque securis,
392 III, XVIII | campis sparsis atque securis, in mansione dormientibus oportunum
393 III, XVIIII | Tamen ars belli non minus in hoc aperto conflictu quam
394 III, XVIIII | hoc aperto conflictu quam in occultis fraudibus adiuuat
395 III, XVIIII | sociorum terga defendant; sed in angulo ipsius extremitatis
396 III, XVIIII | rumpit, quia a pluribus in unum locum tela mittuntur.
397 III, XVIIII | ex lectissimis militibus in V litteram ordo conponitur
398 III, XVIIII | tumultus atque confusio, et in imparatos conturbatosque
399 III, XX | optimum iudicant, quia, in prolixo spatio cum tenditur
400 III, XX | occurrit, et si hiatus aliqui in medio uel sinus aut curuatura
401 III, XX | sinus aut curuatura fit, in eo loco acies frequenter
402 III, XX | sinistrum alam circumuenit. In quo periculum magnum est,
403 III, XX | hostem circumueniat et quasi in sinum sui concludat exercitus.
404 III, XX | obliqua, plurimis melior. In qua si paucos strenuos loco
405 III, XX | libellae fabrilis acies in hoc dimicandi genere conponuntur.
406 III, XX | est similis secundae, sed in hoc deterior, quod a sinistro
407 III, XX | adgrediuntur hostes qui in sinistro dimicant cornu.
408 III, XX | equites peditesque coniunge et in congressu ipsam primam applica
409 III, XX | aliam exercitus partem, in qua deteriores bellatores
410 III, XX | ad eam tela perueniant. In hoc genere cauendum est,
411 III, XX | inprouisos hostes uertas in fugam et celerius uictoriam
412 III, XX | dimicat nudare compellitur et in duas partes exercitum separare.
413 III, XX | aduersariorum acie remoue et in directum porrige quasi ueru;
414 III, XX | caedere, sine dubio uertis in fugam. Aduersarius autem
415 III, XX | ab hostibus. Quo genere in itineribus saepe confligitur.
416 III, XX | beneficio adiuuat dimicantem. In hac quoque et cum paucioribus
417 III, XX | aut paludes aut abrupta in una parte habeas, ex qua
418 III, XX | directa acie ordines, sed in illa, quae munitionem non
419 III, XX | strenuissimos conloces, siue in medio facere cuneos uolueris,
420 III, XX | quos acies hostium rumpas, in cuneo exercitatissimos ordines
421 III, XX | electi a duce sapientissimo in his locis, in quibus ratio
422 III, XX | sapientissimo in his locis, in quibus ratio et utilitas
423 III, XXII | subducebant retroque reuocabant, in gradu suo manentibus reliquis,
424 III, XXII | insequentibus ab his, qui in subsessa fuerint uel qui
425 III, XXII | Inparatis, cibum capientibus, in itinere lassis, equos suos
426 III, XXII | nobis uitandum est et hosti in eiusmodi occasionibus pernicies
427 III, XXII | multitudo prodesse. Qui in acie publica uincitur pugna,
428 III, XXII | Et paene utrique parti in itinere ad subsessas communis
429 III, XXII | post se relinquit insidias, in quas cum inciderit inimicus,
430 III, XXII | superuenire per fraudem. In transfretatione fluuiorum
431 III, XXIII | aliquantae nationes apud ueteres in acie produxerunt et Vrcilliani
432 III, XXIII | siti aptum, confusas etiam in puluere uento uias absque
433 III, XXIII | pedites quam contra equites in certamine meliores, tamen
434 III, XXIIII | XXIIII. Quadrigas falcatas in bello rex Antiochus et Mithridates
435 III, XXIIII | Romani tribulos abiescerunt, in quos currentes quadrigae
436 III, XXIIII | quarto infestum est. Elafanti in proeliis magnitudine corporum,
437 III, XXIIII | Romanum exercitum primus in Lucania rex Pyrrhus eduxit,
438 III, XXIIII | eduxit, postea Hannibal in Africa, rex Antiochus in
439 III, XXIIII | in Africa, rex Antiochus in Oriente, Iugurtha in Numidia
440 III, XXIIII | Antiochus in Oriente, Iugurtha in Numidia copiosos habuerunt.
441 III, XXIIII | genera. Nam et centurio in Lucania gladio manum, quam
442 III, XXIIII | est longissimos contos, in elefantos dirigebant. Nam
443 III, XXIIII | milites inmiserunt, ita ut in brachiis eorum et in cassidibus
444 III, XXIIII | ut in brachiis eorum et in cassidibus uel umeris aculei
445 III, XXIIII | pila, hoc est missibilia, in elefantos congerebant eosque
446 III, XXIIII | milites dabant. Quae cum in agmen medium peruenissent,
447 III, XXIIII | firmius praefigitur ferrum, ut in magnis corporibus maiora
448 III, XXV | fugerit, sperandum, cum in eiusmodi necessitate ducis
449 III, XXV | minime desperarunt. Nam in simili condicione fortior
450 III, XXV | Quod si aliquo casu omnis in acie fundatur exercitus,
451 III, XXV | quam cum ex subito ferocia in formidinem commutatur. Sed
452 III, XXV | prodest, captatis occasionibus in ipsos uictores per occultas
453 III, XXVI | REGVLAE BELLORVM GENERALES) In omnibus proeliis expeditionis
454 III, XXVI | erit, si uoluerit imitari. In bello qui plus in agrariis
455 III, XXVI | imitari. In bello qui plus in agrariis uigilauerit, plus
456 III, XXVI | agrariis uigilauerit, plus in exercendo milite laborauerit,
457 III, XXVI | sustinebit. Namquam miles in acie producendus est, cuius
458 III, XXVI | hostem domare quam proelio, in quo amplius solet fortuna
459 III, XXVI | antequam facias. Occasio in bello amplius solet iuuare
460 III, XXVI | solet iuuare quam uirtus. In sollicitandis suscipiendisque
461 III, XXVI | exercitatissimos milites, in utroque cornu pariter proelium
462 III, XXVI | reliquis suis porrectis in similitudinem ueri, qui
463 III, XXVI | hostium latenter oberrat in castris, omnes ad tentoria
464 III, XXVI | Milites timor et poena in sedibus corrigit, in expeditione
465 III, XXVI | poena in sedibus corrigit, in expeditione spes ac praemia
466 III, XXVI | peritiam sagittandi, quam in serenitate tua Persa miratur,
467 IV | hostium homines laedantur in muro.~VII. Quibus modis
468 IV | Agrestem incultamque hominum in initio saeculi uitam a communione
469 IV | consitutio prima discreuit. In his nomen reipublicae repperit
470 IV | ciuitates aut ab aliis conditas in nomen suum sub quadam amplificatione
471 IV | amplificatione transferre. In quo opere clementia serenitatis
472 IV | optauit aetas et extendi in perpetuum uentura desiderat.
473 IV | ex diuersis auctoribus in ordinem digeram, nec laboris
474 IV, I | fluminibus; manu fossis ac muro. In illo naturali beneficio
475 IV, I | tutissimo eligentis consilium, in plano quaeritur fundantis
476 IV, I | antiquissimas ciuitates ita in campis patentibus constitutas,
477 IV, II | urbes, crebrioresque turres in ipsis angulis reddiderunt
478 IV, II | lateribus et prope a tergo uelut in sinu circumclusus obprimitur. ~
479 IV, IIII | portam addatur propugnaculum, in cuius ingressu ponitur cataracta,
480 IV, VI | quod catafractas uel scuta in ciuitatibus debent habere
481 IV, VII | cohortales et sine inpensa in ciuitatibus nutriuntur et
482 IV, VII | relinquendum. Nam, ut hortorum cura in uirdiariis domorum uel areis
483 IV, VIII | temperaturae et carbones seruantur in conditis; ligna quoque hastilibus
484 IV, VIII | pondere formaque uolubili in propugnaculis digeruntur,
485 IV, VIII | clauos ferreos esse oportet in promptu. Nam obpugnantium
486 IV, VIII | uero est crines feminarum in eiusmodi tormentis non minorem
487 IV, VIII | necessitatis experimento. Nam in obsidione Capitolii corruptis
488 IV, X | montibus sunt saxisque munita; in quibus superposita castella
489 IV, X | Quod si ultra ictum teli, in cliuo tamen ciuitatis subiecta
490 IV, X | defendatur ab hostibus. Praeterea in omnibus publicis aedificiis
491 IV, X | aqua ad potum tamen tantum in obsidione sunt usi. ~
492 IV, XI | qui calore solis duratur in salem. Quod si hostis ab
493 IV, XI | siccata nihilominus mutatur in sales. ~
494 IV, XII | apparatu expositis copiis in spem deditionis formidinem
495 IV, XV | factae fuerint, iunguntur in ordinem, sub quibus obsidentes
496 IV, XV | ternisque rotulis, quarum una in medio, duae in capitibus
497 IV, XV | quarum una in medio, duae in capitibus apponuntur, in
498 IV, XV | in capitibus apponuntur, in quaecumque parte uolueris
499 IV, XVII | genere conatur inrumpere. Nam in inferioribus habet arietem,
500 IV, XVII | egredientes de machina bellatores in ciuitatem transeunt et occupant
1-500 | 501-578 |