XV. Nunc, qualiter instruenda sit acies, si pugna immineat
declaretur unius legionis exemplo; quod, si usus exegerit, transferri possit ad
plures. Equites locantur in cornibus. Acies peditum a prima cohorte incipit
ordinari in cornu dextro. Huic cohors secunda coniungitur. Tertia cohors in
media acie conlocatur. Huic adnectitur quarter. Quinta uero cohors sinistrum
suscipit cornum. Sed ante signa et circa signa nec non etiam in prima acie
dimicantes principes uocabantur(, hoc est ordinarii ceterique principales).
Haec erat grauis armatura, quia habebant cassides catafractas ocreas scuta
gladios maiores, quos spathas uocant, et alios minores, quos semispathia
nominant, plumbatas quinas positas in scutis, quas primo impetu iaciunt, item
bina missibilia, unum maius ferro triangulo unciarum nouem, hastili pedem
quinque semis, quod pilum uocabant, nunc spiculum dicitur, ad cuius ictum
exercebantur praecipue milites, quod arte et uirtute directum et scutatos
pedites et loricatos equites saepe transuerberat, aliud minus ferro unciarum
quinque, hastili pedum trium semis, quod tunc uericulum, nunc uerutum dicitur.
Prima acies principum(, secunda hastatorum) armis talibus docetur instructa.
Post hos erant ferentarii et leuis armatura, quos nunc exculcatores et
armaturas dicimus, scutati (qui) plumbatis gladiis et missibilibus accincti,
sicut nunc prope omnes milites uidentur armati, erant item sagittarii cum
cassidibus catafractis et gladiis, sagittis et arcubus, erant funditores, qui
ad fundas uel fustibalos lapides iaciebant, erant tragularii, qui ad
manuballistas uel arcuballistas dirigebant sagittas. Secunda acies similiter
armabatur, in qua consistentes milites hastati uocabantur. Sed in secunda acie
dextro cornu cohors sexta ponebatur, cui iungebatur septima. Octaua cohors
mediam aciem tenebat nona comitante. Decima cohors in secunda acie sinistrum
semper obtinet cornum.
|