VII. In transitu fluuiorum grauis molestia neglegentibus
frequenter emergit. Nam si aqua uiolentior fuerit aut aluens latior,
inpedimenta pueros et ipsos interdum ignauiores solet mergere bellatores. Ergo
explorato uado duae acies equitum electis animalibus ordinantur interuallis
conpetentibus separatae, ut per medium pedites et inpedimenta transeant. Nam
acies superior aquarum impetum frangit, inferior qui rapti subuersique fuerint
colligit atque transponit. At cum altior fluctus nec peditem nec equitem
patitur, si per plana decurrat, ductis multifariam spargitur fossis diuisusque
facile transitur. Nauigeri uero amnes stilis fixis ac superpositis tabulatis peruli
flunt uel certe tumultuario opere colligatis inanibus cupis additisque trabibus
transitum praebent. Expediti uero equites fasces de cannis aridis uel facere
consueuerunt, super quos loricas et arma, ne udentur, inponunt; ipsi equique
natando transeunt colligatosque secum fasces pertrahunt loris. Sed commodius
repertum est, ut monoxylos, hoc est paulo latiores scafulas ex singulis
trabibus excauatas, pro genere ligni et subtilitate leuissimas, carpentis secum
portet exercitus, tabulatis pariter et clauis ferreis praeparatis. Ita absque
mora constructus pons et funibus, qui propterea habendi sunt, uinctus lapideri
arcus soliditatem praestat in tempore. Festinanter aduersarii ad transitus
fluminum insidias uel superuentus facere consueuerunt. Ob quam necessitatem in
utraque ripa conlocantur armata praesidia, ne alueo interueniente diuisi
obprimantur ab hostibus. Cautius tamen est sudes ex utraque parte praefigere ac
sine detrimento, si qua uis inlata fuerit, sustinere. Quod si pons non tantum
ad transitum sed etiam ad recursum et commeatus necessarius fuerit, tunc in
utroque capite percussis latioribus fossis aggereque constructo defensores
milites debet accipere, a quibus tamdiu teneatur, quamdiu locorum necessitas
postulat.
|