III. Legionum nomen in exercitu permanet hodieque, sed per
neglegentiam superiorum temporum robur infractum est, cum uirtutis praemia
occuparet ambitio et per gratiam promouerentur milites, qui promoueri
consueuerunt per laborem. Deinde contubernalibus conpletis stipendiis per
testimoniales ex more dimissis non sunt alii substituti. Praeterea necesse est
aliquantos morbo debilitari atque dimitti, aliquantos deserere uel diuersis
casibus interire; ac, nisi annis singulis, immo singulis paene mensibus in
recedentium locum iuniorum turba succedat, quamuis copiosus exhauritur
exercitus. Est et alia causa, cur adtenuatae sint legiones: magnus in illis
labor est militandi, grauiora arma, plura munera, seuerior disciplina. Quod
uitantes plerique in auxiliis festinant militiae sacramenta praecipere, ubi et
minor sudor et maturiora sunt praemia. Cato ille Maior, cum et armis inuictis
esset et consul exercitus saepe duxisset, plus se reipublicae credidit
profuturum, si disciplinam militarem conferret in litteras. Nam unius aetatis
sunt quae fortiter fiunt; quae uero pro utilitate reipublicae scribuntur
aeterna sunt. Idem fecerunt alii conplures, sed praecipue Frontinus, diuo
Traiano ab eiusmodi conprobatus industria. Horum instituta, horum praecepta, in
quantum ualeo, strictim fideliterque signabo. Nam cum easdem expensas faciat et
diligenter et neglegenter exercitus ordinatus, non solum praesentibus, sed
etiam futuris saeculis proficit, si prouisione maiestatis tuae, imperator
Auguste, et fortissima dispositio reparetur armorum et emendetur dissimulatio
praecedentum.
|