|
Verbum quid est?
Pars orationis cum tempore et persona sine casu aut agere aliquid aut pati aut
neutrum significans. Verbo quot accidunt?
Septem. Quae? Qualitas coniugatio genus numerus figura tempus persona. Qualitas
verborum in quo est? In modis et in formis. Modi qui sunt? Indicativus, ut
lego, imperativus, ut lege, optativus, ut utinam legerem, coniunctivus, ut cum
legam, infinitivus, ut legere, inpersonalis, ut legitur. Formae verborum quot sunt? Quattuor. Quae? Perfecta, ut lego, meditativa, ut
lecturio, frequentativa, ut lectito, inchoativa, ut fervesco calesco. Coniugationes verborum
quot sunt? Tres. Quae? Prima secunda
tertia. Prima quae est? Quae indicativo modo tempore praesenti numero singulari
secunda persona verbo activo et neutrali a productam habet ante novissimam
litteram, passivo communi et deponenti ante novissimam syllabam, ut amo amas,
amor amaris; et futurum tempus eiusdem modi in bo et in bor syllabam mittit, ut
amo amabo, amor amabor. Secunda quae est? Quae indicativo modo tempore
praesenti numero singulari secunda persona verbo activo et neutrali e productam
habet ante novissimam litteram, passivo communi et deponenti ante novissimam
syllabam, ut doceo doces, doceor doceris; et futurum tempus eiusdem modi in bo
et in bor syllabam mittit, ut doceo docebo, doceor docebor. Tertia quae est?
Quae indicativo modo tempore praesenti numero singulari secunda persona verbo
activo et neutrali i correptam vel i productam habet ante novissimam litteram,
passivo communi et deponenti pro i littera e correptam vel i productam habet
ante novissimam syllabam, ut lego legis, legor legeris, audio audis, audior
audiris; et futurum tempus eiusdem modi in am et in ar syllabam mittit, ut lego
legam, legor legar, audio audiam, audior audiar. haec in imperativo et in
infinitivo statim discerni possunt, utrum i littera correpta sit an producta.
Nam correpta i littera in e convertitur; producta si fuerit, non mutatur.
Quando tertia coniugatio futurum tempus non in am tantum sed etiam in bo
mittit? Interdum, Cum i litteram non correptam habuerit sed productam, ut eo is
ibo, queo quis quibo. Genera verborum quot sunt? Quinque. Quae? Activa passiva
neutra deponentia communia. Activa avae sunt? Ovae in o desinunt et accepta r
littera faciunt ex se passiva, ut lego legor. Passiva quae sunt? Quae in r
desinunt et ea dempta redeunt in activa, ut legor lego. Neutra quae sunt? Quae
in o desinunt, ut activa, sed accepta r littera Latina non sunt, ut sto curro:
stor curror non dicimus. Deponentia quae sunt? Quae in r desinunt, ut passiva,
sed ea dempta Latina non sunt, ut luctor loquor. Communia quae sunt? Quae in r desinunt,
ut deponentia, sed in duas formas cadunt, patientis et agentis, ut osculor
criminor: dicimus enim osculor te et osculor a te, criminor te et criminor a
te. Numeri verborum quot sunt? Duo. Qui? Singularis, ut
lego, pluralis, ut legimus. Figurae verborum quot sunt? Duae. Quae? Simplex, ut
lego, conposita, ut neglego. Tempora
verborum quot sunt? Tria. Quae? praesens, ut lego, praeteritum, ut legi,
futurum, ut legam. Quot sunl: tempora in declinatione verborum? Quinque. Quae?
Praesens, ut lego, praetedtum inperfectum, ut legebam, praeteritum perfectum,
ut legi, praeteritum plusquamperfectum, ut legeram, futurum, ut legam. Personae
verborum quot sunt? Tres. Quae? Prima, ut lego, secunda, ut legis, tertia, ut
legit. Da declinationem verbi activi. Lego verbum activum indicativo modo
dictum temporis praesentis numeri singularis figurae simplicis personae primae
coniugationis tertiae correptae, quod declinabitur sic: lego legis legitj et
pluraliter legimus legitis legunt: eodem modo tempore praeterito imperfecto
legebam legebas legebat, et pluraliter legebamus legebatis legebant: eodem modo
tempore praeterito perfecto legi legisti legit, et pluraliter legimus legistis
legerunt vel legere: eodem modo tempore praeterito plusquamperfecto legeram
legeras legerat, et pluraliter legeramus legeratis legerant: eodem modo tempore
futuro legam leges leget, et plurali. ter legemus legetis legent. imperativo
modo tempore praesent; ad secumdam et tertiam personam lege vel legas legat, et
pluraliter legamus legite vel legatis legant: eodem modo tempote futuro legito
vel legas legito vel legat, et pluraliter legamus legitote vel Iegatis legant
vel legunto vel leguntote. Optativo modo tempore praesenti et praeterito
inperfecto utinam legerem legeres legeret et pluraliter utinam legeremus
legeretis legerent: eodem modo tempore praeterito perfecto et plusquamperfecto
utinam legissem legisses legisset, et pluraliter utinam legissemus legissetis
legissent: eodem modo tempore futuro utinam legam legas legat, et pluraliter
utinam legamus legatis legant. Coniunctivo modo tempore praesenti cum legam
legas legat, et pluraliter cum legamus legatis legant: eodem modo tempore
praeterito inperfecto cum legerem legeres legeret, et pluraliter cum legeremus
legeretis legerent: eodem modo tempore praeterito perfecto cum legerim legeris
legerit, et pluraliter cum legerimus legeritis legerint: eodem modo tempore
praeterito plusquamperfecto cum legissem legisses legisset, et pluraliter cum
legissemus legissetis legissent: eodem modo tempore futuro cum legero legeris
legerit, et pluraliter cum legerimus legeritis legerint. Infinitivo modo
numeris et personis tempore praesenti et praeterito inperfecto legere,
praeterito perfecto et plusquamperfecto legisse, futuro lectum ire vel lecturum
esse. verbo inpersonali tempore praesenti legitur, praeterito inperfecto
legebatur, praeterito perfecto lectum est vel lectum fuit, praeterito
plusquamperfecto lectum erat vel lectum fuerat, futuro legetur. gerendi vel
participialia verba sunt haec, legendi legendo legendum lectum lectu.
Participia trahuntur a verbo activo duo, praesentis temporis et futuri,
praesentis legens, futuri lecturus. Iegor verbum passivurn indicativo modo
dictum temporis praesentis numeri singularis figurae simplicis personae primae
coniugationis tertiae correptae, quod declinabitur sic: legor legeris vel
legere legitur, et pluraliter legimur legimini leguntur: eodem modo tempore
praeterito inperfecto legebar legebaris vel legebare legebatur, et pluraliter
legebamur legebamini legebantur: eodem modo tempore praeterito perfecto lectus
sum es est, et pluraliter lecti sumus estis sunt; et ulteriore modo lectus fui
fuisti fuit, et pluraliter lecti fuimus fuistis fuerunt vel fuere: eodem modo
tempore praeterito plusquamperfecto lectus eram eras erat, et pluraliter lecti
eramus eratis erant; et ulteriore modo lectus fueram fueras fuerat, et
pluraliter lecti fueramus fueratis fuerant: eodem modo tempore futuro legar
legeris vel legere legetur, et pluraliter legemur legemini legentur imperativo
modo tempore praesenti ad secundam et tertiam personam legere vel legaris
legatur, et pluraliter legamur legimini vel legamini legantur. eodem modo
tempore futuro legitor vel legaris legitor vel legatur, et pluraliter legamur
legimini vel legiminor legantur vel leguntor. optativo modo tempore praesenti
et praeterito inperfecto utinam legerer legereris vel legerere legeretur, et
pluraliter utinam legeremur legeremini legerentur: eodem modo tempore
praeterito perfecto et plusquamperfecto utinam lectus essem esses esset, et
pluraliter utinam lecti essemus essetis essent, et ulteriore modo utinam lectus
fuissem fuisses fuisset, et pluraliter utinam lecti fuissemus fuissetis
fuissent: eodem modo tempore futuro utinam legar legaris vel legare legatur, et
pluraliter utinam legamur legamini legantur. coniunctivo modo tempore praesenti
cum legar legaris vel legare legatur, et pluraliter cum legamur lega. mini
legantur: eodem modo tempore praeterito inperfecto cum legerer legereris vel
legerere legeretur, et pluraliter cum legeremur legeremini legerentur: eodem
modo tempore praeterito perfecto cum lectus sim sis sit, et pluraliter cum
lecti simus sitis sint; et ulteriore modo cum lectus fuerim fueris fuerit, et
pluraliter cum lecti fuerimus fueritis fuerint: eodem modo tempore praeterito
plusquamperfecto cum lectus essem esses esset, et pluraliter cum lecti essemus
essetis essent; et ulteriore modo cum lectus fuissem fuisses fuisset, et
pluraliter cum lecti fuissemus fuissetis fuissent; eodem modo tempore futuro
cum lectus ero eris erit, et pluraliter cum lecti erimus eritis e!nt, et
ulteriore modo cum l!ctus fuero fueris fuerit, et pluraliter cum lecti fuerimus
fueritis fuerint. infini tivo modo numeris et personis tempore praesenti et
praeterito inperfecto legi, praeterito perfecto et plusquamperfecto lectum esse
vel fuisse, futuro lectum iri. participia trahuntur a verbo passivo duo,
praeteriti temporis et futuri, praeteriti lectus, futuri legendus. activi verbi
regulam neutrale verbum sequitur, passivi commune et deponens.
|