Cap.

  1 1 |           conperisti huius modi sita in lubrico bona malave per
  2 1 |           est locupletior, opes tibi in animo maximae, et eae quidem,
  3 1 |          natalicii titulo tibi misi; in quo non, ut plerisque mos
  4 1 |          voto non fieri praedico, ne in me, ut vetus adagium est,
  5 2 |          scilicet, ut Varro testatur in eo libro, cui titulus est
  6 2 |          hostiam caedit. Illud etiam in hoc die observandum, quod
  7 3 |               Genius est deus, cuius in tutela ut quisque natus
  8 3 |        veteres memoriae prodiderunt, in quis etiam Granius Flaccus
  9 3 |           quis etiam Granius Flaccus in libro, quem ad Caesarem
 10 3 |              scriptum reliquit. Hunc in nos maximam quin immo omnem
 11 3 |           est. Nonnulli binos genios in his dumtaxat domibus, quae
 12 3 |               quam rem apud Lucilium in libro saturarum XVI licet
 13 3 |        edocebunt. Sed omnes hi semel in uno quoque homine numinum
 14 3 |            si diem tuum, qui te mihi in hanc lucem edidit, meo illo
 15 4 |               itaque et omnium, quae in sempiterno isto mundo semper
 16 4 |           generantium nascentiumque, in quo unius cuiusque geniti
 17 4 |         piscibus simillima animalia; in his homines concrevisse,
 18 4 |              Haec eadem opinio etiam in Parmenide Veliate fuit pauculis
 19 4 |        principes terrigenas esse, ut in Attica et Arcadia Thessaliaque,
 20 4 |        eosque autochthonas vocitari. In Italia, ut poeta cecinit,
 21 4 |            diversis modis editos, ut in Attica fertur regione Erichthonius
 22 4 |              semine humo exortus, et in Colchide vel Boeotia consitis
 23 4 |             superasse traduntur, qui in conditu Thebarum Cadmo fuerint
 24 4 |           fuerint adiumento; nec non in agro Tarquiniensi puer dicitur
 25 6 |              perspicere, quid primum in infante formetur. Empedocles,
 26 6 |           formetur. Empedocles, quem in hoc Aristoteles secutus
 27 6 |        contineat; Hippon vero caput, in quo est animi principale;
 28 6 |        formatus infans quem ad modum in matris utero alatur, duplex
 29 6 |             Hippon existimarunt esse in alvo prominens quiddam,
 30 6 |              profertur: si par calor in parentum seminibus fuit,
 31 7 |            iam esse maturum, eo quod in omnibus numerus septenarius
 32 7 |           decem perductam, ideo quod in aliis omnibus haec eadem
 33 7 |             pubescere. Huic opinioni in parte aliqua repugnant alii,
 34 7 |         parte aliqua repugnant alii, in parte consentiunt. Nam septimo
 35 8 |            regamur, potentissimumque in nos esse moderarique, quando
 36 8 |           post conceptionem veniamus in lucem; sed hoc per tres
 37 8 |              Graeci vocant zodiacon, in quo sol et luna ceteraeque
 38 8 |          stellae vagae feruntur. Hic in duodecim partes totidem
 39 8 |            annuo spatio metitur: ita in unoquoque signo ferme unum
 40 8 |       tempore partus concipitur, sol in aliquo signo sit necesse,
 41 8 |         aliquo signo sit necesse, et in aliqua eius particula, quem
 42 8 |            Sunt autem hae particulae in unoquoque signo tricenae,
 43 8 |        plurimum refert. Sol ergo cum in proximum signum transcendit,
 44 8 |            omnino negaverunt; at cum in tertio est signo, hoc est
 45 8 |        hexagoni aequilateralis forma in eodem circulo scriberetur.
 46 8 |         videbatur conferre; cum vero in quartum signum pervenit
 47 8 |           partem orbis abscidit. Cum in quinto autem est tribus
 48 9 |       Pythagoricam Varroni tractatam in libro, qui vocatur "Tubero"
 49 9 |   posteriorem. Eos vero numeros, qui in uno quoque partu aliquid
 50 9 |            mutationis, dum aut semen in sanguinem aut sanguis in
 51 9 |             in sanguinem aut sanguis in carnem aut caro in hominis
 52 9 |           sanguis in carnem aut caro in hominis figuram convertitur,
 53 9 |              quam voces habent, quae in musice suvmfwnoi vocantur. ~
 54 10|            modulandi; haec autem est in voce, sed vox alias gravior
 55 10|             vocem multa esse possunt in ordine positaque diastemata
 56 10|          libet iunctae concordabiles in cantu reddunt effectus:
 57 10|         copulandis concordabunt, sic in musica quaedam certa sunt
 58 10|               ubi ponderum discrimen in sescupla erat portione,
 59 10|            dia pason sonabat. Hoc et in tibiis si conveniret temptavit,
 60 11|              Solon scribit et Iudaei in dierum omnium numeris secuntur
 61 11|    Hippocrates quoque aliique medici in corporum valitudinibus non
 62 11|             ut alterius partus origo in sex est diebus, post quos
 63 11|              diebus, post quos semen in sanguinem vertitur, ita
 64 11|        sanguinem vertitur, ita huius in septem; et ut ibi quinque
 65 11|              fere quadraginta; quare in Graecia dies habent quadragensimos
 66 11|            quadragensimum non prodit in fanum, et post partum quadraginta
 67 11|           cuius exemplum videmus tam in anni quam mensis spatio
 68 12|            pertinere. Haec enim sive in voce tantum modo est, ut
 69 12|           ait, sive, ut Aristoxenus, in voce et corporis motu, sive
 70 12|          voce et corporis motu, sive in his et praeterea in animi
 71 12|             sive in his et praeterea in animi motu, ut putat Theophrastus,
 72 12|             omnibus supplicationibus in sacris aedibus adhiberetur,
 73 12|              publice facere ac vesci in Capitolio, aut Quinquatribus
 74 12|      facilius sufferant laborem, vel in navis meatu a rectore sumphonia
 75 12|         adhibetur; legionibus quoque in acie dimicantibus etiam
 76 12|             ait moveri. Itaque si et in corporis et in animi motu
 77 12|          Itaque si et in corporis et in animi motu est harmonia,
 78 13|             indicavit. Stadium autem in hac mundi mensura id potissimum
 79 13|          eodem caelo tonos esse sex, in quibus sit dia pason symphonia.
 80 13|              non est; quae si vellem in unum librum separatim congerere,
 81 13|           separatim congerere, tamen in angustiis versarer. Quin
 82 14|            scilicet praeter extremum in annos XV. Itaque primo gradu
 83 14|             alescendo sic nominatos. In tertio gradu qui erant usque
 84 14|      appellatos eo quod rem publicam in re militari possent iuvare.
 85 14|             militari possent iuvare. In quarto autem adusque sexagensimum
 86 14| uniuscuiusque quintum gradum factum, in quo qui essent, senes appellatos,
 87 14|       laboraret. Hippocrates medicus in septem gradus aetates distribuit.
 88 14|           annum articulos quosdam et in his aliquid novi natura
 89 14|          novi natura ostendit, ut et in elegia Solonis cognoscere
 90 14|           cognoscere datur. Ait enim in prima hebdomade dentes homini
 91 14|      hebdomade dentes homini cadere, in secunda pubem apparere,
 92 14|              secunda pubem apparere, in tertia barbam nasci, in
 93 14|              in tertia barbam nasci, in quarta vires, in quinta
 94 14|              nasci, in quarta vires, in quinta maturitatem ad stirpem
 95 14|              ad stirpem reliquendam, in sexta cupiditatibus temperari,
 96 14|             cupiditatibus temperari, in septima prudentiam linguamque
 97 14|    prudentiam linguamque consummari, in octava eadem manere — in
 98 14|             in octava eadem manere — in qua alii dixerunt oculos
 99 14|          dixerunt oculos albescere — in nona omnia fieri languidiora,
100 14|             omnia fieri languidiora, in decima hominem morti fieri
101 14|             fieri maturum. *** tamen in secunda hebdomade vel incipiente
102 14|              tres gradus esse factos in Graecia priusquam ad viros
103 14|        mandaverunt, unde apparet, ut in morbis dies septimi suspecti
104 14|             octogensimum et quartum, in quo Staseas terminum vitae
105 14|             utroque non alienus, ita in neutro potens. Nec multos
106 15|            extimesco, praesertim cum in te animi potius, quam corporis,
107 15|    octogensimum et unum pervenerint, in quo Plato finem vitae et
108 15|      Diogenes cynicus cibi cruditate in choleram solutus est. Eratosthenes
109 15|          Quis eorum, si adesset, non in te omnium virtutum praedicationem
110 15|            functus, honore sacerdoti in principibus tuae civitatis
111 15|            Haec se et ad praesens et in futura saecula satis ipsa
112 16|         maximum, non multum est quod in praesentia dicatur. Est
113 16|             ad alterum pertinet. Hoc in tria dividitur tempora:
114 17|              est, quia orbis aetatis in eo sit spatio. Orbem autem
115 17|          inter ipsos astrologos, qui in stellarum signorumque ratione
116 17|             etiam convenit. Epigenes in centum duodecim annis longissimam
117 17|             diversas regiones, prout in singulis sit caeli ad circulum
118 17|             clima.~Sed licet veritas in obscuro latet, tamen in
119 17|              in obscuro latet, tamen in unaquaque civitate quae
120 17|    Etruscorum libri videntur docere, in quis scriptum esse fertur
121 17|         eoque die qui essent reliqui in civitate, de his rursum
122 17|         peritia diligenter observata in libros rettulerunt. Quare
123 17|            libros rettulerunt. Quare in Tuscis historiis, quae octavo
124 17|           Proserpinae ludi Tarentini in campo Martio fierent tribus
125 17|             adeo ut Horatius Flaccus in carmine, quod saecularibus
126 17|     revolventur annales, longe maris in incerto invenietur. Primos
127 17|            quadringentesimo, ut vero in commentariis XV virorum
128 17|           cons., id est anno DCVIII; in XV virorum autem commentariis
129 17|         statuerunt. Testis est Piso, in cuius annali septimo scriptum
130 17|        fuerunt annorum, etiam hic ut in aliis plerumque imitari
131 17|       dragmas, bimi quattuor, et sic in annos singulos usque quinquaginta
132 17|         quinquagensimo item decedere in unoquoque binas; ex quo
133 17|             transigitur, scire licet in decimo saeculo et primum
134 17|             ait fuisse Vettium Romae in augurio non ignobilem, ingenio
135 17|          ingenio magno, cuivis docto in disceptando parem: eum se
136 18|            ut alii annum magnum esse in annis vertentibus duobus,
137 18|             vertentibus duobus, alii in multis milibus annorum arbitrati
138 18|           conabor absolvere. Veteres in Graecia civitates cum animadverterent,
139 18|              circiter quarta, quae I in quadriennium diem conficeret.
140 18|            conficeret. Quare agon et in Elide Jovi Olympio et Romae
141 18|        solidis constaret, ut proprie in anno magno fieri par est.
142 18|              Menestratus, item alii, in quis Dositheus, cuius maxime
143 18|           Eudoxi inscribitur. Ob hoc in Graecia multae religiones
144 18|            habent adcommodatum, quod in eo dicunt tempestates frugumque
145 18|            annis quinquaginta novem, in quo sunt menses intercalares
146 18|          Hipparchi ex annis CCCIIII, in quo intercaletur centies
147 18|            sol plus quam CCCLXV dies in anno conficiat, vel luna
148 18|             luna minus quam triginta in mense. Ad Aegyptiorum vero
149 18|            infinitum esse nec umquam in se reverti existimarunt.
150 18|             ad annos pertinet magnos in praesentia satis dictum:
151 19|           naturali non congruant? Et in Aegypto quidem antiquissimum
152 19|             quinque perduxisse. Item in Achaia Arcades trimestrem
153 19|              habuerit annum, quam is in Graecia ad lunae cursum
154 19|           quattuor annorum circuitum in modum pentaeteridis annum
155 20|       profundae vetustatis obductos, in his quoque, qui sunt recentioris
156 20|              cognoscere, si quis vel in unius Italiae gentibus,
157 20|              naturalem exaequaretur, in mense potissimum Februario
158 20|         redemtor ex anni magnitudine in lucro damnove esset, plus
159 20|           intercalarios dierum LXVII in mensem Novembrem et Decembrem
160 20|             CCCCXLV, simul providens in futurum, ne iterum erraretur:
161 20|   summoverentur. Quapropter nunc cum in septem mensibus dies singuli
162 21|                    Et si origo mundi in hominum notitiam venisset,
163 21|             primam, quod, quia multa in eo fabulosa referuntur,
164 21|         dicitur historicon, quia res in eo gestae veris historiis
165 21|             inter auctores dissensio in sex septemve tantum modo
166 21|          Aegyptii, quod biennio ante in potestatem dicionemque populi
167 21|             ab Aegyptiis quidam anni in litteras relati sunt, ut
168 21|           quo tempore solet canicula in Aegypto facere exortum.
169 21|          simul putaret incipere, cum in iis conditorum voluntates
170 22|         mensis, dum sol unum quodque in zodiaco orbe signum percurrit;
171 22|            ut nunc Romani a kalendis in kalendas. Naturales et antiquiores
172 22|             habent totos: quippe sol in aquario moratur circiter
173 22|       moratur circiter undetriginta, in pisce fere triginta, in
174 22|              in pisce fere triginta, in ariete unum et triginta,
175 22|             ariete unum et triginta, in geminis prope triginta et
176 22|             triginta et duos, et sic in ceteris inaequabiliter;
177 22|            usque adeo non totos dies in singulis, ut annum suum,
178 22|             astrologis inexploratam, in XII suos dividat menses.
179 22|            civiles adcommodarunt, ut in Graecia plerique, apud quos
180 22|          mense tam Romae, quam antea in Latio res divina Maiae fit
181 22|      usquequaque dicitur: nam aliter in aliis sacris februatur,
182 22|         februatur, hoc est purgatur. In hoc autem mense Lupercalibus,
183 22|      Censorino C. Asinio Gallo cons. in Augusti honorem dictus est
184 23|            astri diem statuerunt, at in Umbria plerique a meridie
185 23|            ad proximam mediam noctem in his horis quattuor et viginti
186 23|          eundem diem habent natalem. In horas XII diem divisum esse
187 23|          diem divisum esse noctemque in totidem vulgo notum est;
188 23|         primum statutum dicunt, alii in Capitolio, nonnulli ad aedem
189 23|             nonnulli ad aedem Dianae in Aventino. Illud satis constat,
190 23|          Illud satis constat, nullum in foro prius fuisse, quam
191 23|           Sicilia advectum ad rostra in columna posuit; quod quoniam
192 23|         nominatas horas invenies, ut in aliis postea legibus, sed
193 24|            esse existimant, quia est in XII tabulis scriptum sic:
194 24|          tribunus plebiscitum tulit, in quo scriptum est praetor