|
1. Est autem capitis
deminutio prioris status commutatio, eaque tribus modis accidit: nam aut maxima
est capitis deminutio aut minor, quam quidam mediam vocant, aut minima.
2.
Maxima est capitis deminutio, cum aliquis simul et civitatem et libertatem
amittit. quod accidit in his qui servi poenae efficiuntur atrocitate
sententiae, vel liberti ut ingrati circa patronos condemnati, vel qui ad
pretium participandum se venumdari passi sunt.
3.
Minor sive media est capitis deminutio, cum civitas quidem amittitur, libertas
vero retinetur. quod accidit ei cui aqua et igni interdictum fuerit, vel ei qui
in insulam deportatus est.
4.
Minima capitis deminutio est, cum et civitas et libertas retinetur, sed status
hominis commutatur. quod accidit in his qui, cum sui iuris fuerunt, coeperunt
alieno iuri subiecti esse, vel contra. Servus autem manumissus capite non
minuitur, quia nullum caput habuit. Quibus autem dignitas magis quam status
permutatur, capite non minuuntur: et ideo senatu motos capite non minui
constat. Quod autem dictum est, manere cognationis ius et post capitis
deminutionem, hoc ita est. si minima capitis deminutio interveniat: manet enim
cognatio. nam si maxima capitis deminutio incurrat, ius quoque cognationis
perit, ut puta servitute alicuius cognati, et ne quidem, si manumissus fuerit,
receipit cognationem. sed et si in insulam deportatus quis sit, cognatio
solvitur.
5.
Cum autem ad adgnatos tutela pertineat, non simul ad omnes pertinet, sed ad eos
tantum qui proximiore gradu sunt, vel, si eiusdem gradus sint, ad omnes.
|