|
5. His gestis Galliam
petit atque ut primum in eam venit, Narbonensem proconsulem occidit. Cunctis
deinde turbatis, qui in Gallia res gerebant, odium tyrannicum meruit quamvis
aliquando fingeret et benignum, cum esset natura truculentus. Et cum multas contra
homines et contra iura civitatum fecisset, morbo inplicitus graviter laboravit.
Circa eos, qui eum curabant,
crudelissimus fuit. Dein ad orientem profectionem parans omisso itinere in
Dacia resedit. Circa Raetiam non paucos barbaros interemit militesque suos quasi Syllae
milites et cohortatus est et donavit. Deorum sane se nominibus appellari
vetuit, [quod] Commodus fecerat, cum illum, quod leonem aliasque feras
occidisset, Herculem dicerent. Et cum Germanos subegisset, Germanicum se
appellavit vel ioco vel serio, ut erat stultus et demens, adserens, si Lucanos
vicisset, Lucanicum se appellandum. Damnati sunt eo tempore qui urinam in eo
loco fecerunt, in quo statuae aut imagines erant principis, et qui coronas
imaginibus eius detraxerunt, ut alias ponerent, damnatis et qui remedia
quartanis tertianisque collo adnexa gestarunt. Per Thracias cum praef. iter
fecit; inde cum in Asiam traiceret, naufragi periculum adit antemna fracta, ita
ut in scafam cum protectoribus [ita] descenderet. Unde in triremem a praef.
classis receptus evasit. Excepit apros frequenter, contra leonem etiam stetit.
Quando etiam missis ad amicos litteris gloriatus est seque ad Herculis virtutem
accessisse [se] iactavit.
6.
Post hoc ad bellum Armeniacum Parthicumque conversus ducem bellicum, qui suis
conpetebat moribus, fecit. Inde Alexandriam petit, in gymnasium populum
convocavit eumque obiurgavit; legi etiam validos ad militiam praecepit. Eos autem, quos legerat,
occidit exemplo Ptolomaei Evergetis, qui octavus hoc nomine appellatus est.
Dato praeterea signo militibus, ut hospites suos occiderent, magnam caedem
Alexandreae fecit. Dehinc per Cadusios et Babylonios ingressus tumultuarie cum
Parthorum satrapis manum contulit, feris etiam bestiis in hostes immissis.
Datis ad senatum quasi post victoriam litteris Parthicus appellatus est; nam
Germanici nomen patre vivo fuerat consecutus. Deinde cum iterum vellet Parthis
bellum inferre atque hibernaret Edessae atque inde Carras Luni dei gratia
venisset, die natalissui, octavo idus Apriles, ipsis Megalensibus, cum ad
requisita naturae discessisset, insidiis a Macrino praef. praet. positis, qui
post eum invasit imperium, interemptus est. Conscii caedis fuerunt Nemesianus
et frater eius Apollinaris Triccianusque, qui praef. legionis secundae
Parthicae militabatet qui equitibus extraordinariis praeerat, et praeterea
plerisque officialium inpulsu Martialis.
7.
Occisus est autem in medio itinere inter Carras et Edessam, cum lavandae
vessicae gratia ex equo descendisset atque inter protectores suos, coniuratos
caedis, ageret. Denique cum illum in equum strator eius levaret, pugione latus
eius confodit, conclamatumque ab omnibus est id Martialem fecisse. Et quoniam
dei Luni fecimus mentionem, sciendum doctissimis quibusqueid memoriae traditum
atque ita nunc quoque a Carrenis praecipue haberi, ut qui Lunam femineo nomine
ac sexu putaverit nuncupandam, is addictus mulieribus semper inserviat; qui
vero marem deum esse crediderit, is dominetur uxori neque ullas mulierbres
patiatur insidias. Unde, quamvis Graeci vel Aegyptii eo genere quo feminam
hominem, etiam Lunam deum dicant, mystice tamen Lunum dicunt.
8.
Scio de Papiniani nece multos ita in litteras rettulisse, ut caedis non
adsciverint causam, aliis alia referentibus; sed ego malui varietatem opinionum
edere quam de tanti viri caede reticere. Papinianum amicissimum fuisse
imperatori Severo, ut aliqui loquuntur, adfinem etiam per secundam uxorem,
memoriae traditur; et huic praecipue utrumque filium a Severo commendatum,
atque ob hoc concordia fratrum Antoninorum favisse; egisse quin etiam, ne
occideretur, cum iam de insidiis eius Bassianus quereretur; atque ideo una cum
his, qui fautores fuerant Getae, a militibus non solum permittente verum etiam
suadente Antonino occisum. Multi dicunt Bassianum occiso fratre illi mandasse,
ut et in senatu per se et apud populum facinus dilueret, illum autem
respondisse non tam facile parricidium excusari posse quam fieri. Est etiam
haec fabella, quod dictare noluerit orationem, qua invehendum erat in fratrem,
ut causa eius melior fieret, qui occiderat; illum autem negantem respondisse
aliud esse [excusare] parricidium, aliud accusare innocentem occisum. Sed hoc
omnino non convenit: nam neque praef. poterat dictare orationem, et constat eum
quasi fautorem Getae occisum. Et fertur quidem Papinianus, cum raptus a
militibus ad Palatium traheretur occidendus, praedivinasse dicens eum
stultissimum fore, qui in suum subrogaretur locum, nisi adpetitam crudeliter
praefecturam vindicaret. Quod factum est: nam Macrinus Antoninum occidit, ut
supra exposuimus. Qui cum filio factus in castris imperator filium suum, qui
Diadumenus vocabatur, Antoninum vocavit, idcirco quod a praetorianis multum
Antoninus desideratus est.
|