|
1.
Vitae illorum principum seu tyrannorum sive Caesarum,
qui non diu imperarunt, in obscuro latent, idcirco quod neque de privata eorum
vita digna sunt, quae dicantur, cum omnino ne scirentur quidem, nisi
adspirassent ad imperium, et de imperio, quod non diu tenuerunt, non multa dici
possunt: nos tamen ex diversis historicis eruta in lucem proferemus, et ea
quidem quae memoratu digna erunt. Non enim est quisquam, [qui] in vita non ad
diem quodcumque fecerit. Sed eius qui vitas aliorum scribere orditur, officium
est digna cognitione prescribere. Et lunio quidem Cordo studium fuit eorum
imperatorum vitas edere, quos obscuriores videbat; qui non multum profecit. Nam
et pauca repperit et indigna memoratu adserens se minima quaeque persequuturum,
quasi vel de Traianoaut Pio aut Marco sciendumsit, quotiens processerit, quando
cibos variaverit et quando vestem mutaverit et quos quando promoverit. Quae
ille omnia exsequendo libros mythistoriis replevit talia scribendo, cum omnino
rerum vilium aut nulla scribenda sint aut nimis pauca, si tamen ex his mores
possint animadverti, qui re vera sciendi sunt, ... sed ex parte, ut ex ea
cetera colligantur.
2.
Occiso ergo Antonino Bassiano Opilius Macrinus, praefectus praetorii eius, qui
antea privatas curabat, imperium arripuit, humili natusloco et animi atque oris
inverecundi, seque nunc Severum nunc Antoninum, cum in odio esset omnium et
hominus et militum, nuncupavit statimque ad bellum Parthicum profectus et
iudicandi de semilitibus seu rumoribus, quibus premebatur, adolescendi potestatem
demit; quamvis senatus eum imperatorem odio Antonini Bassiani libenter
acceperit, cum in senatu omnibus una vox esset : "Quemvis magis quam
parricidam, quemvis magis quam incestum, quemvis magis quam inpurum, quemvis
magis quam interfectorem et senatus et populi." Et mirum omnibus fortasse
videatur, cur Diadumenus filius Macrini Antoninus voluerit nuncupari, [pater]
cum auctor necis Antoninianae fuisse dicatur.
3.
De ipso, quae in annales relata sint, proferam: vates Caelestis apud
Carthaginem, quae dea repleta solet vera canere, sub Antonino Pio, cum
sciscitanti proconsuli de statu, ut solebat, publico et desuo imperio futura
praediceret, ubi ad principes ventum est, clara voce numerari iussit, quotiens
diceret Antoninum, tuncque adtonitis omnibus Antonini nomen Augusti octavo
edidit. Sed credentibus cunctis, quod octo annis Antoninus Pius imperaturus
esset, et ille transcendit hunc annorum numerum, et constitit apud credentes
vel tunc vel postea per vatem aliud designatum. Denique adnumeratis omnibus,
qui Antonini appellati sunt, is Antoninorum numerus invenitur. Enimvero Pius
primus, Marcus secundus, Verus tertius, Commodus quartus, quitus Caracallus,
sextus Geta, septimus Diadumenus, octavus Heliogabalus Antonini fuere. Nec
inter Antoninos referendi sunt duo Gordiani, aut quia praenomen tantum
Antoninorum habuerunt aut etiam Antonii dicti sunt, non Antonini. Inde est quod se et
Severus Antoninus vocavit et plurimi fuerunt, et Pertinax et Iulianus et idem
Macrinus, et ab ipsis Antoninis, qui veri successores Antonini fuerunt, hoc
nomen magis quam proprium retentum est. Haec
alii. Sed alii idcirco Antoninum Diadumenum a Macrino patre appellatum ferunt, ut
suspicio a Macrino interfecti Antonini militibus tolleretur. Alii vero tantum
desiderium nominis huius fuisse dicunt, ut, nisi populus et milites Antonini
nomen audirent, imperatorium non putarent.
|