|
31. Fertur et meretricem notissimam
et pulcherrimam redemisse centum sestertiis eamque intactam velut virginem
coluisse. Huic eidem privato cum quidam diceret "Non times pauper
fieri?", dixisse dicitur : "Quid melius quam ut ipse mihi heres sim
et uxori meae?" Habuerat praeterea facultates a multis dimissas gratia
patris. idem filios se nolle dicebat, ne quis frugi contingeret. Odores Indicos
sine carbonibus ad vaporandas zetas iubebat incendi. Iter privatus numquam
minus sexaginta vehiculis fecit avia sua Varia reclamante, quod omnia
perditurus esset; imperator vero etiam sescenta vehicula dicitur duxisse,
adserens decem milibus camelorum Persarum regem iter facere et Neronem
quingentis carrucis iter inisse. Causa vehiculorum erat lenonum, lenarum,
meretricum, exoletorum, subactorum etiam bene vasatorum multitudo. In balneis
semper cum mulieribus fuit, ita ut eas ipse psilothro curaret, ipse quoque
barbam psilothro accurens, quodque pudendum dictu sit, eodem quo mulieres
accurabantur et eadem hora; rasit et virilia subactoribus suis ad novaclum manu
sua, quo postea barbam fecit. Scobe auri porticum stravit et argenti dolens,
quod non posset et electri, idque frequenter quamcumque fecit iter pedibus
usque ad equum vel carpentum, ut fit hodie de aurosa harena.
32. Calciamentum
numquam iteravit, anulos etiam negatur iterasse; pretiosas vestes saepe
conscidit. Ballenam cepit et appendit atque ad eius aestimationem ponderis
pisces amicis exhibuit. Naves onustas mersit in portum, magnanimitatis hoc esse
dicens. Onus ventris auro excepit, in myrrinis et onychis minxit. Idem dixisse
fertur : "Si habuero heredem, dabo illi tutorem, qui illum haec facere
cogat, quae ipse feci facturusque sum". Habuit etiam istam consuetudinem,
ut cenas sibi exhiberet tales, ut una die nonnisi de fasianis totum ederet
omnesque missus sola fasianorum carne strueret, item alia die de pupillis, alia
de pisce illo et item illo, alia de porcis, alia de strutionibus, alia de
holeribus, alia de pomis, alia de dulciis, alia de opere lactario. Saepe amicos
suos cum Aethiopibus aniculis inclusit nocturnis mansionibus et usque ad lucem
detinuit, cum pulcherrimas his diceret apparatas. Fecit hoc idem etiamde pueris
et tunc, ante Philippum utpote, licebat. Ridebat autem sic nonnumquam,
ut publice in theatro solus audiretur. Ipse cantavit, saltavit, ad tibias dixit, tuba
cecinit, pandurizavit, organo modulatus est. Fertur et una die ad omnes circi
et theatri et amphitheatri et omnium urbis locorum meretrices textus cucullione
mulionico, ne agnosceretur, ingressus, cum tamen omnibus meretricibus sine
affectu libidinis aureos donaret addens : "Nemo sciat, Antoninus haec
donat".
33.
Libidinum gerena quaedam invenit, ut spinthrias veterum imperatorum vinceret,
et omnis apparatus Tiberii et Caligulae et Neronis norat. Et praedictum eidem
erat a sacerdotibus Syris biothanatum se futurum. Paravereat igitur funes
blatta et serico et cocco intortos, quibus, si necesse esset laqueo, vitam
finiret. Paraverat et gladios aureos, quibus se occideret, si aliqua vis
urgeret. Paraverat et in cerauneis et in hyacinthis et in smaragdis venena,
quibus se interimeret, si quid gravius inmineret. Fecerat et latissimam turrem
substratis aureis gemmatisque ante se tabulis, ex qua se praecipitaret, dicens
etiam mortem suam pretiosam esse debere et ad speciem luxuriae, ut diceretur
nemo sic perisse. Sed nihil ista valuerunt. Nam, ut diximus, et occisus est per scutarios et per
plateas et sordidissime per cloacas ductus et in Tiberim submissus est. Hic finis
Antoninorum nomini in re p. fuit, scientibus cunctis istum Antoninum falsum
fuisse quam nomine.
34.
Mirum fortasse cuipiam videatur, Constantine venerabilis, quod haec clades,
quam rettuli, loco principum fuerit, et quidem prope triennio: ita nemo inre p.
tum fuit, qui istum a gubernaculis Romanae maiestatis abduceret, cum Neroni,
Vitellio, Caligulae ceterisque huius modi numquam tyrannicida dufuerit. Sed
primum omnium ipse veniam peto, quod haec, quae apud diversos repperi, litteris
tradidi, cum multa improba reticuerim et quae ne dici quidem sine maximo pudore
possunt; ea vero, quae dixi, praetextu verborum adhibito, quantum potui, texi. Deinde illud, quod clementiam tua solet dicere,
credidi, esse respiciendum : "Imperatorem esse fortunae est." Nam et minus boni reges
fuerunt et pessimi. Agendum vero, quod
pietas tua solet dicere, ut sint imperio digni, quos ad regenmdi necessitatem
vis fatalis adduxerit. Et quoniam hic ultimus Antoninorum fuit neque postea hoc
nomen in re p. loco principum frequentatum est, etiam illud addendum est, ne
quis error oriatur, cum duos Gordianos narrare coepero, patrem et filium, qui
se de Antoninorum genere dici volebant : non nomen in illis primum fuit sed
praenomen; deinde, ut in plerisque libris invenio, Antoni dicti sunt, non
Antonini.
35.
Haec sunt de Heliogabalo, cuius vitam me invitum et retractantem ex Graecis
Latinisque collectam scribere ac tibi offere voluisti, cum iam aliorum ante
tulerimus. Scribere autem ordiar, qui post sequentur. quorum Alexander optimus
et cum cura dicendus est annorum tredecim princeps, semestres alii et vix annui
et bimi, Aurelianus praecipuus et horum omnium decus auctor tui generis
Claudius. De quo vereor ad clementiam tuam scribens vera dicere, ne malivolis
adulator videar esse, sed absolvar contra livorem inproborum, cum et apud alios
clarum esse perspexerint. His iungendi sunt Diocletianus, aurei parens saeculi,
et Maximianus, ut vulgo dicitur, ferrei, ceterique ad pietatem tuam. Te vero,
Auguste venerabilis, multis paginis isdemque disertioribus illi prosequentur,
quibus id felicior natura detulerit. His addendi sunt Licinius, Severus,
Alexander atque Maxentius, quorum omnium ius in dicionem tuam venit, sed ita ut
nihil eorum virtuti derogetur. Non enim ego id faciam, quod plerique scriptores
solent, ut de his detraham, qui victi sunt, cum intellegam gloriae tuae
accedere, si omnia de illis, quae bona in se habuerint, vera praedicaro.
|