|
17. Ubi hoc senatus
consultum Maximinus accepit, homo natura ferus sic exarsit, ut non hominem sed
beluam putares. Iaciebat se in parietes, nonnumquam terrae se prosternebat,
exclamabat incondite, arripiebat gladium, quasi senatum posset occidere,
conscindebat vestem regiam, aliquos verberibus adficiebat, et nisi de medio
recessisset, ut quidam sunt auctores, oculos filio adulescentulo sustulisset.
Causa autem iracundiae contra filium haec fuit, quod eum Romam ire iusserat,
cum primum imperator factus est, et ille patris nimio amore neglexerat; putabat
autem, quod, si ille Romae fuisset, [et] nihil ausurus esset senatus. Ardentem igitur iracundia amici intra cubiculum
receperunt. Sed cum furorem suum tenere non posset, ut oblivionem dicitur, eo
usque ut, quid actum esset, ignoraret. Alia sane die admissis amicis, qui eum
videre non poterant sed tacebant et qui factum senatus tacite laudabant,
consilium habuit, quid facto opus esset. De consilio ad contionem processit, in
qua contione multa in Afros, multa in Gordianum, plura in senatum dixit
cohortatusque milites ad communes iniurias vindicandas.
18.
Contio denique omnis militaris fuit, cuius hoc exemplum est:
"Conmilitones, rem vobis notam proferimus: Afri fidem fregerunt. Nam
quando tenuerunt? Gordianus senex debilis et morti vicinus sumpsit imperium.
Sanctissimi autem p. c. illi, qui et Romulum et Caesarem occiderunt, me hostem
iudicaverunt, cum pro his pugnarem et ipsis vincerem, nec solum me sed etiam
vos et omnes, qui mecum sentiunt, et Gordianos, patrem ac filium, Augustos
vocarunt. Ergo
si viri estis, si vires habetis, eamus contra senatum et Afros, quorum omnium
bona vos habebitis." Dato igitur stipendio, et quidem ingenti, Romam
versus cum exercitu proficisci coepit.
19.
Sed Gordianus in Africa primum a Capeliano quodam agitari coepit, cui Mauros
regenti successorem dederat. Contra quem filium iuvenem cum misisset, acerrima
pugna interfecto filio ipse laqueo vitam finiit, sciens et in Maximino multum
esse roboris et in Afris nihil virium, multum quin immo perfidiae. Tunc Capelianus
victor pro Maximino omnes Gordiani [metu] partium in Africa interemit atque
proscripsit nec cuiquam pepercit, prorsus ut ex animo Maximini videretur haec
facere. Civitates denique subvertit, fana diripuit, donaria militibus divisit,
plebem et principes civitatum concidit. Ipse
praeterea militum animos sibi conciliabat, proludens ad imperium, si Maximinus
perisset.
20.
Haec ubi Romam anuntiata sunt, senatus Maximini et naturalem et iam necessariam
crudelitatem timens mortuis duobus Gordianis Maximum ex praefecto urbi et qui
plurimas dignitates praecipue gessisset, ignobilem genere sed virtutibus clarum
[et Balbinum], moribus delicatiorem, imperatores creavit. Quibus a populo Augustis
appellatis per milites et eundem populum etiam parvulus nepos Gordiani Caesar
est dictus. Tribus igitur imperatoribus contra Maximinum fulta res p. est.
Horum tamen Maximus vita severior, prudentia gravior, virtute constantior.
Denique ipsi contra Maximinum et senatus et Balbinus bellum crediderunt.
Profecto igitur ad bellum Maximo contra Maximinum Balbinus Romae bellis
intestinis et domesticis seditionibus urguebatur occisis praecipue --- per
populum [auctoribus] Gallicano et Maecenate. Qui quidem populus a praetorianis laniatus
est, cum Balbinus resistere seditionibus non satis posset. Denique magna pars
urbis incensa est. Et recreatus quidem imperator fuerat Maximinus audita morte
Gordiani atque eius filii Capeliani victoria; verum ubi aliud senatus consultum
accepit, quo Maximus et Balbinus et Gordianus imperatores appellati sunt,
intellexit senatus odia esse perpetua et se vere hostem omnium iudicio haberi.
|