|
13. Sed statim illa, ut
se habent hominum mentes, eorum dumtaxat qui erubescunt per se ea nonagnosci,
quae sciunt, et humiles se putant, si commissa non prodant, omnia comperit
Maximinus, ita ut exemplum senatus consulti taciti acciperet, quod numquam
antea fuerat factitatum. Extat denique eius epistola ad praefectum urbi talis :
"Senatus consultum tacitrum nostrorum illorum principum legi, quod tu,
praefectus urbi, factum esse fortasse non nostri, nam nec interfuisti. Cuius
exemplum ad te misi, ut scires, quomodo Romanam rem p. regeres." Enarrari
autem non potest, quae commotio fuerit Maximini, cum audivit contra se Africam
descivisse. Nam senatus auctoritate percepta incurrere in parietes, vestem
scindere, gladium arripere, quasi omnes posset occidere, prorsus fuere
videbatur. Praefectus urbi acceptis litteris acrioribus populum et milites
adlocutus est, dicens Maximinum iam occisum. Ex quo gaudium maius fuit,
statimque deiectae sunt statuae atque imagines eius, qui hostis fuerat
iudicatus. Usus est sane senatus pendente bello potestate, qua debuit. Nam
delatores, calumniatores, procuratores et omnem illam faecem Maximinianae
tyrannidis occidi iussit. Atque parum fuit quod senatus iudicaverat, illud
populi iudicium fuit, quod occisi tracti sunt et in cloacam missi. Tunc est paefectus urbi
Sabinus, consularis iam vir, fuste percussus occisus et in publico derelictus
est.
14.
Haec ubi comperit Maximinus, statim cohortatus est milites hoc genere contionis
: "Sacrati conmilitones, immo etiam mi consecranei et quorum mecum
plerique vere militatis, dum nos a Germania Romanam defendimus maiestatem, dum
nos Illyricum a barbaris vindicamus, Afri Punicam praestiterunt. Nam duos nobis
Gordianos, quorum alter senio ita fractus est, ut non possit adsurgere, alter
ita luxurie perditus, ut debilitatem habeat pro senectute, imperatores
fecerunt. Et ne hoc parum esset, factum Afrorum nobilisille senatus agnovit, et
pro quorum liberis arma portamus, hi contra nos viginti viros statuerunt et
omnes velut contra hostes sententias protulerunt. Quin immo agite, ut viros
decet: properandum est ad urbem. Nam et viginti viri consulares contra nos
lecti sunt, quibusque resistendum est nobis fortiter agentibus, vobis feleciter
dimicantibus." Lentas militum mentes et non alacres animos hac contione et
Maximinus ipse cognovit. Denique statim ad filium scripsit. qui longe post
sequebatur, ut adceleraret, ne quid contra eum se absente milites cogitarent.
Litterarum exemplum tale Iunius Cordus edidit: "Refert ad te stipator meus
Tynchanius, quae gesta cognovi vel in Africa vel Romae, refert, quae sint
militum mentes. Quaeso, quantum potes, prosperes, ne quid, ut solet, militaris
turba plus faciat. Quid verear, ex eo audies, quem ad te misi."
15.
Dum haec aguntur, in Africa contra duos Gordianos Capelianus quidam, Gordiano
et in privata vita semper adversus et ab ipso imperatore iam, cum Mauros
Maximini iussu regeret veteranus, dimissus, conlectis Mauris et tumultuaria
manu accpeto a Gordiano successore Carthaginem petit, ad quem omnis fide Punica
Carthaginiensium populus inclinavit. Gordianus tamen fortunam belli experiri
cupiens filium suum iam natu grandiorem, quadraginta et sex annos agentem, quem
tunc legati loco, ut diximus, habuerat, contra Capelianum et Maximinianos
misit, virum de cuius moribus suo loco dicemus. Sed cum in re militari et
Capelianus esset audacior et Gordianus iunior non tam exercitatus, quippe qui
nobilitatis deliciis tardaretur, pugna commissa vincitur et in eodem bello
interficitur.
16.
Fertur autem tanta multitudino Gordiani partium in bello cecidisse, ut, cum diu
quaesitum sit corpus Gordiani iunioris, non potuerit inveniri. Fuit praeterea
ingens, quae raro in Africa est, tempestas, quae Gordiani exercitum ante bellum
ita dissipavit, ut minus idonei milites proelio fierent, atque ita facilis
esset Capeliani victoria. Haec ubi comperrit senior Gordianus, cum in Africa
nihil praesidii et a Maximino multum timoris et fides Punica perurgueret, et
acerrime Capelianus instaret, luctus deinde mentem atque animum fatigaret,
laqueo vitam finivit. Hic exitus duorum Gordianorum fuit, quos ambos senatus
Augustos appellavit et postea inter divos rettulit.
|