|
16. His igitur tot ac
talibus praeiudiciis muneribusque fultus Claudianis temporibus tantus enituit,
ut post eum Quintillo quoque eius fratre interempto solus teneret imperium
Aureolo interfecto, cum quo Gallienus fecerat pacem. Hoc loco tanta est
diversitas historicorum, et quidem Graecorum, ut alii dicant invito Claudio ab
volente, alii ab imperatore iam Aureliano eundem occisum, alii vero adhuc a
privato. Sed haec quoque media
relinquemus, ab ipsis petenda, per quos in litteras missa sunt. Illud tamen
constat omne contra Meotidas bellum divum Claudium nulli magis quam Aureliano
credidisse.
17.
Extat epistula, quam ego, ut soleo, fidei causa, immo ut alios annalium
scriptores fecisse video, inserendam putavi : "Flavius Claudius
[Valeriano] Aureliano suo salutem. Expetit a te munus solitum nostra res p. : adgredere.
Quid moraris? Tuo magisterio milites uti
volo, tuo ductu tribunos. Gothi oppugnandi sunt, Gothi a Thraciis amovendi.
Eorum enim plerique Haemimontum Europamque vexant, qui te pugnante fugerunt.
Omnes exercitus Thracicos, omnes Illyricianos totumque limitem in tua potestate
constituo : solitam en nobis ede virtutem. Tecum erit etiam frater Quintillus,
cum occurrerit. Ego aliis occupatus summam belli illius virtutibus tuis credo.
Misi sane equos decem, loricas duas et cetera, quibus munire ad bellum euntem
necessitas cogit." Secundis igitur proeliis usus auspiciis Claudianis rem
p. in integrum reddidit atque ipse statim, ut supra diximus, consensu omnium
legionum factus est imperator.
18.
Equites sane omnes ante imperium sub Claudio Aurelianus gubernavit, cum
offensam magistri eorum incurrissent, quod temere Claudio non iubente
pugnassent. Idem Aurelianus contra Suebos et Sarmatas isdem temporibus vehementissime
dimicavit ac florentissimam victoriam rettulit. Accepta est sane clades sub Aureliano a Marcomannis per errorem. Nam
dum is a fronte non curat occurrere subito erumpentibus, dumque illos a dorso
persequi parat, omnia circa Mediolanum graviter evastata sunt. Postea tamen
ipsi quoque Marcomanni superati sunt. In illo autem timore, quo Marcomanni
cuncta vastabant, ingentes Romae seditiones motae sunt paventibus cunctis, ne
eadem, quae sub Gallieno fuerant, provenirent. Quare etiam libri Sibyllini noti
beneficiis publicis inspecti sunt inventumque, ut in certis locis sacrificia
fierent, quae barbari transire non possent. Facta denique sunt ea, quae
praecepta fuerant in diverso caerimoniarum genere, atque ita barbari
restiterunt, quos omnes Aurelianus carptim vagantes occidit. Libet ipsius
senatus consulti formam exponere, quo libros inspici clarissimi ordinis iussit
auctoritas :
19.
Die tertio iduum Ianuariarum Fulvius Sabinus praetor urbanus dixit :
"Referimus ad vos, p. c., pontificum suggestionem et Aureliani principis
litteras, quibus iubetur, ut inspiciantur fatales libri, quibus spes belli
terminandi sacrato deorum imperio continetur. Scitis enim ipsi, quotiescumque
gravior aliquis extitit motus, eos semper inspectos neque prius mala publica
esse finita, quam ex his sacrificiorum processit auctoritas." Tunc
surrexit primae sententiae Ulpius Silanus atque ita loquutus est : "sero
nimis, p. c., de rei p. salute consulimur, sero ad fatalia iussa respicimus
more languentium, qui ad summos medicos nisi in summa desperatione non mittunt,
proinde quasi peritioribus viris maior facienda sit cura, cum omnibus morbis
occurri sit melius. Meministis enim, p. c., me in hoc ordine saepe dixisse, iam
tum cum primum nuntiatum est Marcomannos erupisse, consulenda Sibyllae decreta,
utendum Apollinis beneficiis inserviendum deorum immortalium praeceptis,
recusasse vero quosdam, et cum ingenti calumnia recusasse, cum adulando
dicerent tantam principis Aureliani esse virtutem, ut opus non sit deos colat,
non de dis inmortalibus speret. Quid plura? Audivimus litteras, quibus rogavit
opem [dei] deorum, quae numquam cuiquam turpis est. [ut] Vir fortissimus adiuvetur. Agite igitur, pontifices, qua puri, qua mundi, qua
sancti, qua vestitu animisque sacris commodi, templum ascendite, subsellia
laureata construite, velatis manibus libros evolvite, fata rei p. quae sunt
aeterna perquirite. Patrimis matrimisque pueris carmen indicite. Nos sumptum sacris, nos
apparatum sacrificiis, nos aras tumultuarias indicemus."
20.
Post haec interrogati plerique senatores sententias dixerunt, quas longum est
innectere. Deinde aliis manus porrigentibus, aliis pedibus in sententias
euntibus, plerisque verbo consentientibus conditum est senatus consultum. Itum deinde ad templum, inspecti libri, proditi
versus, lustrata urbs, cantata carmina, amburbnium celebratum, ambarvalia
promissa, atque ita sollemnitas, quae iubebatur, expleta est. Epistula
Aureliani de libris Sibyllinis. Nam ipsam quoque indidi ad fidem rerum.
"Miror vos, patres sancti, tamdiu de aperiendis Sibyllinis dubitasse
libris, proinde quasi in Christianorum ecclesia, non in templo deorum omnium
tractaretis. Agite igitur et castimonia pontificum caeremoniisque sollemnibus
iuvate principem necessitate publica laborantem. Inspiciantur libri; si quae
facienda fuerint, celebrentur : quemlibet sumptum, cuiuslibet gentis captos,
quaelibet animalia regia non abnuo, sed libens offero, neque enim indecorum est
diis invantibus vincere. Sic apud maiores nostros multa finita sunt bella, sic
coepta. Si quid est sumptuum, datis ad praefectum aerarii litteris decerni
iussi. Est praeterea vestrae auctoritatis arca publica, quam magis refertam
repperio esse quam cupio"
|