|
17.
Pacatis denique omnibus Pamphyliae partibus
ceterarumque provinciarum, quae sunt Isauriae vicinae, ad orientem iter flexit.
BIemmyas etiam subegit, quorum captivos Romam transmisit, qui mirabilem sui
visum stupente p. R. praebuerunt. Copten praeterea et Ptolomaidem urbis ereptas
barbarico servitio Romano reddidit iuri. ex quo tantum profecit, ut Parthi
legatos ad eum mitterent confitentes timorem pacemque poscentes, quos ille
superbius acceptos magis timentes domum remisit. fertur etiam epistula illius
repudiatis donis, quae rex miserat, ad Narseum talis fuisse: 'miror te de
omnibus, quae nostra futura sunt, tam pauca misisse. habeto interim omnia illa,
quibus gaudes. quae si nos habere cupiamus, scimus, quem ad modum possidere
debeamus.' his acceptis litteris Narseus maxime territus, et eo praecipue quod
Copten et Ptolomaidem conperit a Blemmyis, qui eas tenuerant, vindicatas
caesosque ad internicionem eos, qui gentibus fuerant ante terrori.
18.
Facta igitur pace cum Persis ad Thracias redit et centum milia Basternarum in
solo Romano constituit, qui omnes fidem servarunt. sed cum et ex aliis gentibus
plerosque pariter transtulisset, id est ex Gipedis, Grauthungis et Vandulis,
illi omnes fidem fregerunt et occupato bellis tyrannicis Probo per totum paene
orbem pedibus et navigando vagati sunt nec parum molestiae Romanae gloriae
intulerunt. quos quidem ille diversis vicibus variisque victoriis oppressit,
paucis domum cum gloria redeuntibus, quod Probi evasissent manus. haec Probus
cum barbaris gessit. Sed habuit etiam non leves tyrannicos motus. nam et
Saturninum, qui orientis imperium arripuerat, variis proeliorum generibus et
nota virtute superavit. quo victo tanta in oriente quies fuit, ut, quem ad
modum vulgo loquebantur, mures rebelles nullus audiret. deinde cum Proculus et
Bonosus apud Agrippinam in Gallia imperium arripuissent omnesque sibi iam
Brittannias, Hispanias et bracatae Galliae provincias vindicarent, barbaris
semet iuvantibus vicit. ac ne requiras plura vel de Saturnino vel de Proculo
vel de Bonoso, suo eosdem inseram libro, pauca de isdem, ut decet, immo ut
poscit necessitas, locuturus. unum sane sciendum est, quod Germani omnes cum ad
auxilium essent rogati a Proculo, Probo servire maluerunt quam cum Bonoso et
Proculo imperare. Gallis omnibus et Hispanis ac Brittannis hinc permisit, ut
vites haberent vinumque conficerent. ipse Alman montem in Illyrico circa
Sirmium militari manu fossum lecta vite conseruit
19.
Dedit Romanis etiam voluptates, et quidem insignes, delatis etiam congiariis.
triumphavit de Germanis et Blemmyis, omnium gentium drungos usque ad
quinquagenos homines ante triumphum duxit. venationem in circo amplissimam
dedit, ita ut populus cunta diriperet. genus autem spectaculi fuit tale:
arbores validae per milites radicitus vulsae conexis late longeque trabibus
adfixae sunt, terra deinde superiecta totusque circus ad silvae consitus
speciem gratia novi viroris effronduit. missi deinde per omnes aditus
strutiones mille, mille cervi, mille apri; iam damae, ibices, oves ferae et
cetera herbatica animalia, quanta vel ali potuerunt vel inveniri. inmissi
deinde populares, rapuit quisque quod voluit. edidit alia die in amphitheatro
una missione centum iubatos leones, qui rugitibus suis tonitrus excitabant. qui
omnes e posticis interempti sunt non magnum praebentes spectaculum, quo
occidebantur; neque enim erat bestiarum impetus ille, qui esse e caveis
egredientibus solet; occisi sunt praeterea multi, qui dirigere nolebant,
sagittis. editi deinde centum leopardi Libyci, centum deinde Syri; editae
centum leaenae et ursi simul trecenti; quarum omnium ferarum magnum magis
constat spectaculum fuisse quam gratum. edita praeterea gladiatorum paria
trecenta [a] Blemmyis plerisque pugnantibus, qui per triumphum erant ducti,
plerisque Germanis et Sarmatis, nonnullis etiam latronibus Isauris.
20.
Quibus peractis bellum Persicum parans, cum per Illyricum iter faceret, a militibus
suis per insidias interemptus est. causae occidendi eius haec fuerunt: primum
quod numquam militem otiosum esse perpessus est, si quidem multa opera militari
manu perfecit, dicens annonam gratuitam militem comedere non debere. his
addidit dictum eis grave, si umquam eveniat, salutare rei p., brevi milites
necessarios non futuros. quid ille conceperat animo qui hoc dicebat? nonne
omnes barbaras gentes subiecerat penitusque totum mundum fecerat iam Romanum?
'brevi, inquit, milites necessarios non habebimus.' quid est aliud dicere:
Romanus iam miles erit nullus; ubique regnabit, omnia possidebit mox secura res
p., orbis terrarum non arma fabricabitur, non annonam praebebit, boves
habebuntur aratro, equus nascetur ad pacem, nulla erunt bella, nulla captivitas,
ubique pax, ubique Romanae leges, ubique iudices nostri.
|