|
10.
Et cum eum animarent vel ad vitam vel ad imperium, qui amicuerunt purpuram, in
haec verba disseruit: 'nescitis, amici, quid mali sit imperare. gladii saeta
pendentes cervicibus inminent, hastae undique, undique spicula. ipsi custodes
timentur, ipsi comites formidantur. non cibus pro voluptate, non inter pro
auctoritate, non bella pro iudicio, non arma pro studio. adde, quod omnis aetas
in imperio reprehenditur: senex est quispiam: inhabilis videtur; at iuvenis:
ardet furore. iam quid amabilem omnibus Probum dico? cui cum me aemulum esse cupitis,
cui libens cedo et cuius esse dux cupio, in necessitatem mortis me trahitis.
habeo solacium mortis: solus perire non potero.' Marcus Salvidienus hanc ipsius
orationem vere fuisse dicit, et fuit re vera non parum litteratus. nam et in
Africa rhetori operam dederat, Romae frequentaverat pergulas magistrales.
11.
Et ne longius progrediar, dicendum est, quod praecipue ad hunc pertinet, errare
quosdam et putare hunc esse Saturninum, qui Gallieni temporibus imperium occupavit,
cum is longe alius sit et [a] Probo paene nolente sit occisus. fertur autem
Probus et clementes ad eum litteras saepe misisse et veniam esse pollicitum,
sed milites, qui cum eo fuerant, non credidisse. obsessum denique in castro
quodam ab his, quos Probus miserat, invito Probo esse iugulatum. Longum est
frivola quaeque conectere, odiosum dicere, quali statura fuerit, quo corpore,
quo decore, quid biberit, quid comederit, ab aliis ista dicantur, quae prope ad
exemplum nihil prosunt. nos ad ea, quae sunt dicenda, redeamus.
12.
Proculo patria Albingauni fuere, positi in Alpibus maritimis. domi nobilis sed
maioribus latrocinantibus atque adeo pecore ac servis et his rebus, quas
abduxerat, satis dives. fertur denique eo tempore, quo sumpsit imperium, duo
milia servorum suorum armasse. huic uxor virago, quae illum in hanc
praecipitavit dementiam, nomine Samso, quod ei postea inditum est, nam antea
Vituriga nominata est. filius Herennianus, quem et ipsum, si quinquennium implesset,
ita enim loquebatur, ditasset imperio. homo, quod negari non potest ........ e
idemque fortissimus, ipse quoque latrociniis adsuetus, qui tamen armatam semper
egerit vitam. nam et multis Iegionibus tribunus praefuit et fortia edidit
facta. et quoniam minima quaeque iocunda sunt atque habent aliquid gratiae cum
leguntur, tacendum non est, quod et ipse gloriatur in quadam sua epistola, quam
ipsam melius est ponere quam de ea plurimum dicere: 'Proculus Maeciano adfini
salutem dicit. centum ex Sarmatia virgines cepi. ex his una nocte decem inivi;
omnes tamen, quod in me erat, mulieres intra dies quindecim reddidi.' --
gloriatur, ut vides, rem ineptam et satis libidinosam atque inter fortes se
haberi credit, si criminum densitate concallescat.
|